Mydlniki
Mydlniki – obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy VI Bronowice, dawniej wieś służebna. Przyłączona do Krakowa 1 stycznia 1973[1].
 Mydlniki – widok z Kopca Piłsudskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Data budowy |
od XI wiek |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°05′01,1822″N 19°51′05,1618″E/50,083662 19,851434
| |
Najstarsze informacje o wsi Mydlniki pochodzą z 1226 roku. Wtedy miejscowa osada została nazwana de Midlnik. W kolejnych dokumentach nazwa wsi jest zapisywana jako Midlnyky, Medlnyki, Midlniki. Prawdopodobnie nazwa pochodzi od ludzi zajmujących się wytwarzaniem mydła[2].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mydlniki.
Zabytki edytuj
- Młynówka Królewska – sztuczny kanał, zbudowany na rozkaz króla Władysława Łokietka
- stara kuźnia, z 1870 r. Obecnie w budynku mieści się Filia nr 23 Biblioteki Kraków (ul. Balicka 297)[3]
- kamienny obelisk z Matką Boską na szczycie, który pierwotnie służył jako pręgierz na Krakowskim Rynku
- Fort pomocniczy piechoty 41a „Mydlniki” wybudowany przed I wojną światową
Szlaki turystyczne edytuj
- Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
- Piesza trasa turystyczno-kulturowa Bronowice Małe – Mydlniki
- Młynówka Królewska – trakt pieszo-rowerowy biegnący wzdłuż dawnego koryta rzeki Młynówka
Infrastruktura edytuj
Od kilkunastu lat na obszarze Mydlnik powstają nowe osiedla. Głównie są to niskie bloki mieszkalne znajdujące się przy ul. Darowskiego, Myczkowskiego, Wierzyńskiego i Łupaszki. Centrum Mydlnik stanowi przede wszystkim ul. Balicka, okolice kościoła, Klubu Kultury i szkoły podstawowej. Na terenie Mydlnik znajdują się:
- Klub Kultury "Mydlniki" (dawny Dom Ludowy)
- place zabaw
- 2 ośrodki zdrowia
- placówka Poczty Polskiej
- kilka obiektów handlowych
- obiekty usługowe
- przedszkola prywatne
- szkoła podstawowa z boiskiem
- biblioteka publiczna (budynek dawnej kuźni)
- wydziały Uniwersytetu Rolniczego
- stawy hodowlane UR
- były kamieniołom wapienia
- dawne boisko LKS Mydlniczanka (klub nie istnieje)
Od 19 stycznia 1951 roku w Mydlnikach istnieje katolicka Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Duszpasterstwo na terenie Mydlnik działa od 15 sierpnia 1914, kiedy to odprawiono pierwszą Mszę Świętą w kaplicy w budynku dawnej karczmy (budynek znajdował się w miejscu obecnej kapliczki św. Cyryla i Metodego, przy skrzyżowaniu ul. Balickiej i Hemara)[4].
Komunikacja edytuj
Transport publiczny opiera się na liniach autobusowych obsługiwanych przez MPK S.A. w Krakowie. Docierają tutaj bezpośrednio autobusy linii miejskich nr 199, 164 i 601 oraz linii aglomeracyjnych nr 218, 228 i 918.
W Mydlnikach znajduje się stacja kolejowa „Kraków Mydlniki” oraz przystanek kolejowy „Kraków Mydlniki Wapiennik”. Stacje obsługują lokalny ruch na odcinku Katowice – Kraków.
Rozwój kolei aglomeracyjnej edytuj
W 2006 roku uruchomiono połączenie kolejowe do lotniska w Balicach, jednakże mocno wyeksploatowane torowisko, używane przez pociągi dowożące paliwo do lotniska oraz w celach wojskowych, a także brak infrastruktury przystankowej uniemożliwiały korzystanie z pociągu mieszkańcom Mydlnik.
W lutym 2014 roku rozpoczęła się przebudowa linii kolejowej do lotniska w Balicach. W ramach inwestycji na terenie Mydlnik powstały dwa przystanki kolejowe:
- Kraków Młynówka, przy ul. Balickiej
- Kraków Zakliki, przy ul. Zakliki
Krajobraz Mydlnik ulega znacznej zmianie. Jednotorowa nitka zostaje zastąpiona dwoma torami oraz zelektryfikowana, co umożliwia kursowanie nowoczesnych pociągów. Stary przejazd kolejowy przez ul. Balicką zostaje zastąpiony wiaduktem kolejowym, obok którego znajduje się przystanek kolejowy Kraków Młynówka oraz miejsca parkingowe. Podobnie przebudowane i zabezpieczone zostały przecięcia torów z traktem Młynówka Królewska i ulicami Zygmunta Starego oraz ul. Zakliki.
Mimo opóźnień na końcowym etapie przebudowy linii kolejowej, pociąg do Balic ostatecznie wznawia swoje kursowanie 28 września 2015 roku. Od tego momentu, nowoczesne składy należące do Kolei Małopolskich kursują co 30 min na trasie z Wieliczki do Portu Lotniczego w Balicach. Docelowo pociągi mają kursować co 15 minut, po modernizacji linii kolejowej Kraków-Katowice.
Edukacja edytuj
Dzieci uczęszczają głównie do Szkoły Podstawowej nr 138, mieszczącej się w centrum Mydlnik, przy ul. Wierzyńskiego 3. W pobliżu nie ma gimnazjum i liceum, dlatego młodzież korzysta ze szkół znajdujących się na sąsiednich obszarach.
Przypisy edytuj
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 323
- ↑ Tomy - Poczet Krakowski [online], www.poczetkrakowski.pl [dostęp 2022-09-19].
- ↑ Filia 23 – Biblioteka Kraków [online] [dostęp 2024-02-02] (pol.).
- ↑ https://ak.org.pl/diaki/wiadomosci-z-diak/arch-krakowska-wspomnienie-o-sp-leopoldzie-krzanowiczu-100-lecie-duszpasterstwa-parafii-matki-bozej-nieustajacej-pomocy-krakow-mydlniki/
Bibliografia edytuj
- Pręgierz. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 2000, s. 811. ISBN 83-01-13325-2.
Linki zewnętrzne edytuj
- Mydlniki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 823.
- Mydlniki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 363.