Mzab

Mzab (arab. المزاب = Al-Mizab, fr. M'zab) – region oaz na Saharze w obszarze Wielkiego Ergu Zachodniego, w Prowincji Ghardaja w środkowej Algierii. Obszar ten zamieszkany jest głównie przez Berberów z plemienia Mozabitów. W 1982 roku Al-Mizab wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Mzab

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Algieria
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, III, V
Numer ref.	188
Region	Kraje arabskie
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1982 na 6. sesji
Położenie na mapie Algierii Mzab
32°28′59,988″N 3°40′59,988″E

Ghardaja – miasto w obszarze oaz Mzab

Bani Iskin – miasto w obszarze oaz Mzab

Historia

Region Mzab zamieszkany był już w neolicie. Od IX wieku osiedlają się tu Berberowie. Pierwsze miasta założyli tu muzułmanie odłamu ibadyckiego (ówcześnie dominującego na obszarze Maghrebu), których pierwotna stolica Tijarat została spalona w 909 roku. Al-Mizab został wybrany ze względu na jego względną izolację, a co za tym idzie - dobry potencjał obronny i możliwość zachowania własnej tożsamości. W XI wieku powstało tu pięć istniejących do dziś ksarów - Ghardaja, Malika, Bu Nura, Bani Iskin i Al-Atuf.

W XVIII stuleciu oazy Mzab były ważnym ośrodkiem handlowym na trasie przemierzających Saharę karawan kupieckich. W 1853 roku ksary zawarły porozumienie z Francją, które gwarantowało im autonomię, jednak Francuzi ostatecznie zaanektowali ten region. Od 1962 roku znajduje się on w granicach niepodległej Algierii.

Architektura

Każdy z pięciu ksarów otoczony jest murem obronnym i posiada meczet, którego minarety służyły w przeszłości jako wieże obserwacyjne. Meczety służyły też jako arsenały i spichlerze oraz jako dodatkowe budowle obronne w obrębie twierdzy, podobne do stołpów w średniowiecznej Europie. Budynki mieszkalne wznoszone były koncentrycznie wokół meczetu i składają się zawsze z jednego pomieszczenia jednakowej wielkości.

Poza murami ksarów leżał cmentarz, również z prostymi, jednakowymi grobami. Wyjątek stanowiły tylko groby mędrców i innych szczególnie poważanych członków społeczności.

W lecie mieszkańcy ksarów przenosili się dla ochrony przed upałem do pobliskich gajów palmowych, gdzie również wzniesiono domy i wieże obserwacyjne wokół meczetu. Ten sposób życia mieszkańców Mzab przetrwał aż do XX wieku.