Narcyz Olizar

Narcyz Olizar
	; Radwan Sowity
Rodzina	Olizarowie herbu Radwan Sowity
Data i miejsce urodzenia	1794 ; Zahorów
Data i miejsce śmierci	9 sierpnia 1862 ; Sady
Ojciec	Filip Nereusz Olizar
Matka	Ludwika Szczytt-Niemirowicz
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Narcyz Olizar herbu Radwan Sowity (ur. w 1794 w Zahorowie^[1] na Wołyniu, zm. 9 sierpnia 1862 w Sadach koło Poznania) – poseł, a następnie senator-kasztelan na sejm 1830–1831 roku z ziem zabranych z województwa wołyńskiego^[2], działacz polityczny Wielkiej Emigracji, pisarz, publicysta i malarz.

Syn Filipa Nereusza i Ludwiki z Niemirowiczów-Szczyttów, córki Krzysztofa i Józefy hr. Butlerówny. Brat Gustawa.

Życiorys edytuj

Absolwent Liceum Krzemienieckiego i Uniwersytetu Wileńskiego.

Był uczestnikiem spisku, przygotowującego wybuch powstania listopadowego na Wołyniu. Od 18 czerwca 1831 był aktywnym członkiem sejmu powstańczego jako poseł z województwa wołyńskiego^[3]. 8 sierpnia mianowany senatorem-kasztelanem. 11 sierpnia 1831 roku odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari^[4]. Po upadku powstania udał się na emigrację do Francji.

Był członkiem sejmu powstańczego na emigracji^[5]. Związany z obozem Hotel Lambert księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. W 1837 stanął na czele tajnej organizacji Związku Insurekcyjno-Monarchicznego Wyjarzmicieli, a w latach 1843–1845 był prezesem Towarzystwa Monarchicznego Trzeciego Maja. Był członkiem masonerii.

Współzałożyciel i redaktor pisma Trzeci Maj. Był autorem wielu broszur politycznych, jednak szczególnym powodzeniem cieszyły się jego Pamiętniki polskie (1844), przełożone na francuski i niemiecki i Pamiętniki oryginała (1853). Ponadto był cenionym malarzem-pejzażystą.

Zmarł 9 sierpnia 1862 r. w Sadach. Został pochowany w Lusowie.

Przypisy edytuj

↑ Zapewne Zahorów Stary, ewentualnie Zahorów Nowy. Podawana jest też Загоровка (Маневичский район)
↑ Andrzej Biernat , Ireneusz Ihnatowicz , Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 482.
↑ Andrzej Biernat , Ireneusz Ihnatowicz , Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 482.
↑ Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 132.
↑ Walenty Zwierkowski, O Sejmie w Emigracji, Poitiers 1839, s. 10.

Bibliografia edytuj

Pamiętniki kasztelana Narcyza Olizara : dwie części razem, Lipsk 1871

Linki zewnętrzne edytuj

[1] Zapewne Zahorów Stary, ewentualnie Zahorów Nowy. Podawana jest też Загоровка (Маневичский район)

[2] Andrzej Biernat , Ireneusz Ihnatowicz , Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 482.

[3] Andrzej Biernat , Ireneusz Ihnatowicz , Vademecum do badań nad historią XIX i XX wieku, Warszawa 2003, s. 482.

[4] Xsięga pamiątkowa w 50-letnią rocznicę powstania roku 1830 zawierająca spis imienny dowódzców i sztabs-oficerów, tudzież oficerów, podoficerów i żołnierzy Armii Polskiej w tymż roku Krzyżem Wojskowym „Virtuti Militari” ozdobionych, Lwów 1881, s. 132.

[5] Walenty Zwierkowski, O Sejmie w Emigracji, Poitiers 1839, s. 10.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]