Ołpiny

Ołpiny
	wieś
	; Kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Szerzyny
Liczba ludności (2022)	2219
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	38-247
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0832338
	Położenie na mapie gminy Szerzyny Ołpiny
	Położenie na mapie Polski Ołpiny
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Ołpiny
	Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Ołpiny
	49°48′27″N 21°12′12″E/49,807500 21,203333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ołpiny – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Szerzyny. Pod względem geograficznym znajduje się na Pogórzu Ciężkowickim w dolinie potoku Olszynka^[5].

Figura św. Jana Nepomucena z roku 1823^[4]

Integralne części wsi Ołpiny^[6]^[7]
0832344	Biedoszyce	część wsi
0832350	Borówka	część wsi
0832367	Nadole Południowe	część wsi
0832373	Nadole Północne	część wsi
0832380	Nagórze Południowe	część wsi
0832396	Nagórze Północne	część wsi
0832404	Podlesie	część wsi
0832410	Sikorówka	część wsi
0832427	Teresin	część wsi

Historia edytuj

Miejscowość wzmiankowana w 1288 roku jako własność opactwa benedyktynów tynieckich. W 1349 roku przywilejem Kazimierza Wielkiego wydanym w Bieczu wieś została przeniesiona na prawo niemieckie.
Od końca XVIII wieku centrum wsi, z powodu zwartego osadnictwa żydowskiego przybrało pozór miasteczka, tak też funkcjonowało w austriackim nazewnictwie jako Markt Ołpiny. Jednakże praw miejskich nigdy nie posiadały.
Podczas okupacji hitlerowskiej, w 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 300 Żydów. W lecie 1942 roku zostali wywiezieni do obozu w Bieczu^[8].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Ołpiny. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Zabytki edytuj

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[9].

Kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny;
kaplica przydrożna pw. św. Michała Archanioła;
kapliczka pw. św. Matki Bożej;
kapliczka przydrożna pw. św. Matki Bożej Szkaplerznej;
kaplica pw. św. Wojciecha Biskupa wraz otaczajacymi ją drzewami;
cmentarz wojenny nr 34 z I wojny światowej.

Inne

Sport edytuj

Funkcjonuje tu klub sportowy LKS Olszynka Ołpiny.

Osoby związane z miejscowością edytuj

Ignacy Solarz (ur. 28 grudnia 1891 w Ołpinach, zm. 1940 w Palmirach) – polski pedagog, działacz ruchu ludowego i spółdzielczego, założyciel Związku Młodzieży Wiejskiej RP i Uniwersytetów Ludowych.
Ludwik Grzywa (ur. 1 sierpnia 1894 w Ołpinach, zm. 1940 w Charkowie, Piatichatki) – oficer Wojska Polskiego. Żołnierz Legionów.
Kazimierz Kluz, biskup gdański.

Przypisy edytuj

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93120
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 860 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Zabytki – Ołpiny Info – Wszystko czym żyją Ołpiny, „Ołpiny Info – Wszystko czym żyją Ołpiny” [dostęp 2017-12-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-25] (pol.).
↑ Pogórze Ciężkowickie i Strzyżowskie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 978-83-7605-211-3.
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 548 .
↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

Linki zewnętrzne edytuj

Historia miejscowości w serwisie gminy Szerzyny
Ołpiny Górne i Dolne z Rudnikiem, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 525 .
Ołpiny, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 409 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 93120

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07] .

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 860 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[4] Zabytki – Ołpiny Info – Wszystko czym żyją Ołpiny, „Ołpiny Info – Wszystko czym żyją Ołpiny” [dostęp 2017-12-17] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-25] (pol.).

[compass-5] Pogórze Ciężkowickie i Strzyżowskie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 978-83-7605-211-3.

[Dz.U._29/2013-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-7] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[8] Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 548 .

[:rejestr-9] Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01] .

[5]

[2]

[3]

[1]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]