Oblężenie Zary (hr. Zadar) (13-24 listopada 1202) – pierwsza bitwa IV wyprawy krzyżowej.

Oblężenie Zadaru
IV krucjata
Ilustracja
Oblężenie Zadaru
Czas

1202

Miejsce

Zadar

Terytorium

Dalmacja

Wynik

Zwycięstwo krzyżowców

Strony konfliktu
Krzyżowcy, Wenecja Chorwacja, Królestwo Węgier
Dowódcy
Enrico Dandolo Emeryk węgierski
Siły
20 000 nieznane
Straty
nieznane nieznane
Położenie na mapie Chorwacji
Mapa konturowa Chorwacji, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
44°06′51,1200″N 15°13′40,0800″E/44,114200 15,227800

Armia krzyżowców przybyła do Wenecji latem 1202 roku. Była o wiele mniejsza niż zakładano i nie posiadała funduszy na zapłatę weneckiej flocie za transport przez morze Śródziemne. Doża Enrico Dandolo postanowił to wykorzystać. Wenecja prowadziła intratną wymianę handlową z Egiptem, a jej potencjalny udział w krucjacie mógłby naruszyć dobre stosunki z tym państwem. Dandolo zaproponował krzyżowcom odroczenie opłaty za przewóz w zamian za zdobycie razem z wojskami weneckimi dalmatyńskiego portu Zara, dawnej kolonii weneckiej, znajdującej się obecnie pod zwierzchnictwem króla Węgier (od roku 1186).

Ta część wojska krzyżowego, która zgodziła się spełnić żądanie Wenecjan, wypłynęła z Wenecji 8 października 1202 i 10 listopada tego roku dotarła na redę portu w Zadarze. Tutaj relacje kronikarzy się rozbiegają – Robert de Clari twierdzi, że miasto bez walki poddało się krzyżowcom i Wenecjanom, natomiast Gotfryd z Villehardouin szczegółowo opisał przebieg walk o Zadar. Tak więc według niego oblężenie zaczęło się 13 listopada, a zakończyło 24 listopada 1202 roku zdobyciem miasta przez krzyżowców i Wenecjan. Atak na Zadar potępił papież, ekskomunikując krzyżowców. Niedługo później, na ich prośbę, udzielił Frankom rozgrzeszenia. Wenecjanie pozostali ekskomunikowani, co wytworzyło kuriozalną sytuację, w której część krzyżowców była wyłączona z Kościoła. Uznając ryzyko zimowej żeglugi za zbyt wielkie, zwycięskie wojska pozostały na zimę w Zadarze. Natomiast flota flandryjska pod wodzą Jana z Nesle zimowała w Marsylii.