Obserwatorium Licka

Obserwatorium Licka (ang. Lick Observatory) – obserwatorium astronomiczne, będące własnością Uniwersytetu Kalifornijskiego i zarządzane przez jego oddział w Santa Cruz. Znajduje się na szczycie góry Mount Hamilton na wschód od San Jose, w stanie Kalifornia, na wysokości 1283 m n.p.m.^[1].

Historia edytuj

Obserwatorium Licka było pierwszym na świecie górskim obserwatorium, w którym na stałe przebywali astronomowie^[2]. Budynek został wybudowany w okresie 1876–1887 dzięki środkom przekazanym w testamencie przez Jamesa Licka (stolarza, producenta fortepianów, milionera). Oddany do użytku 3 stycznia 1888 roku refraktor o średnicy soczewki 91 cm (36 cali) był największym teleskopem na świecie, zanim uruchomiono teleskop Yerkesa o średnicy 104 cm.

W nocy 21 maja 1939 roku, we mgle, w główny budynek Obserwatorium uderzył amerykański bombowiec Northrop A-17. W wyniku uderzenia śmierć poniosła załoga samolotu i jeden pracownik Obserwatorium. Instrumenty ani zbiory klisz fotograficznych nie uległy uszkodzeniu^[3].

Główny budynek obserwatorium i południowa kopuła mieszcząca 36-calowy teleskop Licka.

Współczesne wyposażenie edytuj

W Obserwatorium znajdują się m.in. poniższe instrumenty^[4]:

reflektor Shane'a (o średnicy 305 cm), oddany do użytku w 1960 roku
spektrometr Hamiltona
Automated Planet Finder (APF) – automatyczna kamera, wykrywająca planety krążące wokół innych gwiazd, o średnicy 240 cm, oddana do użytku w 2011 roku^[5]
reflektor Anny L. Nickel (100 cm)
wielki refraktor Licka (90 cm)
reflektor Crossleya (90 cm)
Automatyczna Kamera Katzmana (Katzman Automatic Imaging Telescope, KAIT) (76 cm)
pomocniczy teleskop Code'a (60 cm)
reflektor Tauchmanna (50 cm)
podwójny refraktor (astrograf) Carnegie (50 cm)
kamera kometarna CCD (z obiektywem Nikona 135 mm).

Ciekawsze odkrycia dokonane w Obserwatorium Licka edytuj

W Obserwatorium dokonano wielu ciekawych i ważnych odkryć astronomicznych^{[potrzebny przypis]}, np.:

kilka księżyców Jowisza, m.in.:
- Amaltea
- Elara
- Himalia
- Lizytea
- Sinope
planetoida bliska Ziemi (29075) 1950 DA

kilkanaście planet pozasłonecznych, m.in.:
- układ podwójny z pięcioma planetami
  - 55 Cancri
- układ z czterema planetami:
  - Ypsilon Andromedae (razem z Obserwatorium Whipple'a)
- układy z dwiema planetami:
  - HD 38529 (z Obserwatorium Kecka)
  - HD 12661 (z Obserwatorium Kecka)
  - Gliese 876 (z Obserwatorium Kecka)
  - 47 Ursae Majoris

Teleskop Licka, według ryciny z 1889 roku

3-metrowy teleskop Shane'a – zwierciadło znajduje się wewnątrz żółtego pierścienia. Kopuła jest otwarta za dnia z powodu prac serwisowych

Przypisy edytuj

↑ About Lick Observatory. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).
↑ Building the Observatory. [dostęp 2011-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-22)]. (ang.).
↑ 2 Die as Army Plane Hits Lick Observatory, Damaging Offices and Destroying Records. „New York Times”, 1939-05-21. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).
↑ Telescopes and Instruments, Pictures and non-technical descriptions. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).
↑ Automated Planet Finder (APF). [dostęp 2011-10-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

[1] About Lick Observatory. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).

[2] Building the Observatory. [dostęp 2011-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-22)]. (ang.).

[3] 2 Die as Army Plane Hits Lick Observatory, Damaging Offices and Destroying Records. „New York Times”, 1939-05-21. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).

[4] Telescopes and Instruments, Pictures and non-technical descriptions. [dostęp 2011-10-30]. (ang.).

[5] Automated Planet Finder (APF). [dostęp 2011-10-30]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]