Ognica pstra

Ognica pstra
	Pterois volitans
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	skorpenokształtne
Rodzina	skorpenowate
Rodzaj	Pterois
Gatunek	ognica pstra
Synonimy
	Brachirus zebra (Quoy & Gaimard, 1825); Gasterosteus volitans Linnaeus, 1758; Pterois cristatus Swainson, 1839; Pterois volitans castus Whitley, 1951; Pterois zebra Quoy & Gaimard, 1825;
	Brachirus zebra (Quoy & Gaimard, 1825); Gasterosteus volitans Linnaeus, 1758; Pterois cristatus Swainson, 1839; Pterois volitans castus Whitley, 1951; Pterois zebra Quoy & Gaimard, 1825;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ognica pstra, skrzydlica ognista, skrzydlica pstra, ryba motyl^{[potrzebny przypis]} (Pterois volitans) – drapieżna ryba morska z rodziny skorpenowatych. Poławiana jako ryba konsumpcyjna, często trzymana w akwariach^{[potrzebny przypis]}.

Występowanie edytuj

Wschodnia część Oceanu Indyjskiego i zachodnia część Oceanu Spokojnego. Występuje przy twardym dnie oraz na obrzeżach lagun i raf. Spotkać ją można zarówno w wodach płytkich 1–2 m jak i głębokich do 60 m. Introdukowana na Florydzie, skąd rozprzestrzeniła się wzdłuż wschodnich wybrzeży Stanów Zjednoczonych. Od 2006 roku zaobserwowana u wybrzeży Bahamów^[3].

Nazwy edytuj

Nazwy skrzydlica i motyl morski nawiązują do wyglądu płetw piersiowych, natomiast ognica i (skrzydlica) ognista – do ognistego bólu jaki wywołuje u człowieka jej jad. Nazywana bywa też smokiem morskim^{[potrzebny przypis]}.

Charakterystyka edytuj

Ognica pstra jest rybą osiągającą do ok. 45 cm długości. Jej ciało jest dość silnie bocznie spłaszczone. Promienie płetw piersiowych i pierwszej płetwy grzbietowej mogą osiągać podobną długość. Są połączone ze sobą tylko u nasady, przez co rozkładają się szeroko nadając rybie charakterystyczny wygląd. Ciało ubarwione jaskrawo, z poprzecznymi pręgami występującymi również na promieniach płetw. Ubarwienie jest zmienne, zazwyczaj biało-czerwone-czarne, przystosowane do otoczenia. Osobniki spotykane w wodach przybrzeżnych są zwykle ciemniejsze. Jaskrawe barwy jej ciała ostrzegają wrogów, że jest jadowita i może zadać ukłucia o skutkach groźnych nawet dla człowieka. Kolce (promienie twarde) w płetwach ryby łączą się z gruczołami jadowymi. Gatunek różni się od pozostałych przedstawicieli rodzaju Pterois liczbą promieni w płetwach, ubarwieniem i łuskami.

Ognice są samotnikami łączącymi się w grupy jedynie na czas tarła. Jeden samiec łączy się z kilkoma samicami tworząc grupę 3–8 osobników. Samica składa od 2000 do 15000 jajeczek ikry.

Ognica pstra rozpoczyna aktywność o zmierzchu, dzień spędza ukryta w rozpadlinach skalnych, niemal nieruchomo, z głową lekko pochyloną w dół. Żywi się rybami, krabami oraz krewetkami. Strategia łowcza ognic opiera się na wykorzystaniu rozłożystych płetw brzusznych w celu zapędzenia ofiary w miejsce bez wyjścia. Innym sposobem jest raptowny atak na samotnie płynące zwierzę. Wówczas skrzydlica pochłania ofiarę swoim szerokim pyskiem.

Zagrożenie dla człowieka edytuj

Skrzydlice potrafią zaatakować nurka, który podpływa zbyt blisko i "zakłóca im spokój". Pierwszym symptomem niespodziewanego ataku jest charakterystyczne zachowanie ryby. Skrzydlica unosi płetwę grzbietową i spuszcza głowę w ten sposób, aby kolce były skierowane w stronę osoby podpływającej. Należy wtedy szybko oddalić się ponieważ istnieje prawdopodobieństwo raptownego podpłynięcia skrzydlicy oraz wbicia jadowitych kolców w ciało przeciwnika. Trucizna ognicy powoduje u człowieka silny ("ognisty") i długotrwały ból, a w przypadku wystąpienia reakcji alergicznej jest potencjalnie niebezpieczny dla życia człowieka.

Zobacz też edytuj

szkaradnica

Przypisy edytuj

↑ Pterois volitans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Pterois volitans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ The Indo-Pacific red lionfish, Pterois volitans (Pisces: Scorpaenidae), new to Bahamian ichthyofauna (format pdf) (en)

Bibliografia edytuj

Myers, R.F.: Pterois volitans, Red lionfish. Fishbase.org, 1991. [dostęp 2008-02-11]. (ang.).
Wood, M.: Pterois volitans. (On-line), Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 2008-02-11]. (ang.).
Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
Robert H. Robins: Red Lionfish. Ichthyology at the Florida Museum of Natural History. [dostęp 2008-02-11]. (ang.).

[itis-1] Pterois volitans, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Pterois volitans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[3] The Indo-Pacific red lionfish, Pterois volitans (Pisces: Scorpaenidae), new to Bahamian ichthyofauna (format pdf) (en)

[1]

[2]

[3]