Olga Krzyżanowska

polska działaczka polityczna, lekarka

Olga Teresa Krzyżanowska (ur. 10 września 1929 w Warszawie, zm. 22 czerwca 2018 w Gdańsku[1]) – polska lekarka, polityk i działaczka społeczna. Posłanka na Sejm X, I, II i III kadencji (1989–2001), wicemarszałek Sejmu X i II kadencji, senator V kadencji.

Olga Krzyżanowska
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

10 września 1929
Warszawa

Data i miejsce śmierci

22 czerwca 2018
Gdańsk

Miejsce spoczynku

cmentarz Srebrzysko

Zawód, zajęcie

lekarka, polityk

Alma Mater

Akademia Medyczna w Gdańsku

Stanowisko

posłanka na Sejm X, I, II i III kadencji (1989–2001), wicemarszałek Sejmu X i II kadencji (1989–1991, 1993–1997), senator V kadencji (2001–2005)

Partia

UD, UW, PD

Rodzice

Aleksander Krzyżanowski

Małżeństwo

Jerzy Krzyżanowski

Dzieci

Magdalena

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941) Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”
Działacze opozycji demokratycznej w PRL w trakcie kampanii wyborczej w 1989. Od lewej stoją: Olga Krzyżanowska, Roman Szymon Pawlicki, Bogdan Lis i Lech Kaczyński
Wizerunek Olgi Krzyżanowskiej na muralu „Kobiety Wolności” w Gdańsku
Grób Olgi Krzyżanowskiej na cmentarzu Srebrzysko

Życiorys edytuj

W okresie II wojny światowej była harcerką Szarych Szeregów, używała pseudonimu „Żabusia”. Brała udział w powstaniu warszawskim[2], została odznaczona Krzyżem Walecznych. W 1952 ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku. Pracowała w szpitalu powiatowym w Pucku, szpitalu wojewódzkim i AM w Gdańsku. Do 1989 kierowała Wojewódzką Przychodnią Przemysłową w Gdańsku. W 1980 wstąpiła do „Solidarności”, zasiadała w Krajowej Komisji Koordynacyjnej Służby Zdrowia NSZZ „S”.

Od 1989 do 2001 sprawowała mandat posłanki na Sejm z ramienia Komitetu Obywatelskiego, Unii Demokratycznej i Unii Wolności. Była wicemarszałkiem Sejmu X i II kadencji, przewodniczyła Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich i Komisji Etyki Poselskiej, pełniła funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych, reprezentowała Sejm w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy w latach 1990–1993. W 2001 z ramienia komitetu Blok Senat 2001 została wybrana na senatora V kadencji z okręgu gdańskiego, zasiadała w Komisji Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia[3]. W 2004 bez powodzenia kandydowała do Parlamentu Europejskiego. W 2005 nie ubiegała się o reelekcję w wyborach parlamentarnych.

Była członkinią rady Fundacji im. Stefana Batorego. W 2005 przystąpiła do Partii Demokratycznej – demokraci.pl. W 2005 została prezesem zarządu Stowarzyszenia Pamięci Narodowej. Była członkinią rady programowej Kongresu Kobiet, a od 2011 „ministrem zdrowia” w gabinecie cieni Kongresu Kobiet. Była członkinią komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015[4][5].

30 czerwca 2018 została pochowana na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku[6] (rejon IV, taras I, rząd 1a, grób 36)[7].

Życie prywatne edytuj

Córka generała Aleksandra Krzyżanowskiego (pseudonim „Wilk”), dowódcy Armii Krajowej na Wileńszczyźnie, i Janiny[8]. Była żoną Jerzego Krzyżanowskiego, profesora i pracownika Polskiej Akademii Nauk. Miała córkę Magdalenę.

Odznaczenia i upamiętnienie edytuj

Ordery i odznaczenia
Upamiętnienie

W 2019 jej wizerunek znalazł się na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku[11]. W 2021 jej imieniem nazwano salę nr 412 w budynku U w kompleksie budynków Sejmu przy ul. Wiejskiej 1 w Warszawie[12].

Przypisy edytuj

  1. Maciej Sandecki: Zmarła Olga Krzyżanowska, była wicemarszałek Sejmu, lekarka, działaczka „Solidarności”. wyborcza.pl, 22 czerwca 2018. [dostęp 2018-06-23].
  2. Olga Krzyżanowska. 1944.pl. [dostęp 2023-03-26].
  3. Biogram na stronie Senatu (V kadencja). [dostęp 2014-04-26].
  4. Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2015-03-15].
  5. Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
  6. W sobotę pogrzeb Olgi Krzyżanowskiej, wicemarszałek Sejmu, lekarki, działaczki „Solidarności”. wyborcza.pl, 29 czerwca 2018. [dostęp 2021-09-30].
  7. Olga Krzyżanowska. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-22].
  8. Olga Krzyżanowska. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-04-21].
  9. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2014 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2014 r. poz. 913).
  10. Olga Krzyżanowska. brpo.gov.pl, 8 września 2016. [dostęp 2023-12-22].
  11. Izabela Biała: Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki. gdansk.pl, 5 lipca 2019. [dostęp 2021-05-14].
  12. Uroczystość nadania imienia Olgi Krzyżanowskiej sali nr 412 w bud. „U” Kancelarii Sejmu. sejm.gov.pl, 22 czerwca 2021. [dostęp 2021-09-30].

Bibliografia edytuj