Oset kędzierzawy

gatunek rośliny

Oset kędzierzawy (Carduus crispus) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Zasięg obejmuje znaczną część kontynentu europejskiego, od Armenii na wschodzie, po Hiszpanię i Francję na zachodzie. Na północy granica zasięgu biegnie przez Belgię, Niemcy, Danię, po południową Finlandię. Najdalej na południu występuje w Rumunii i Włoszech. Jako gatunek zawleczony i zdziczały występuje na kontynencie północnoamerykańskim[3]. W Polsce jest to gatunek pospolity.

Oset kędzierzawy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Carduoideae

Rodzaj

oset

Gatunek

oset kędzierzawy

Nazwa systematyczna
Carduus crispus L.
Sp. pl. 2:821. 1753

Morfologia edytuj

 
Górna część pędu w czasie kwitnienia
 
Liść i łodyga
Łodyga
Wzniesiona, prosta, o wysokości 30–150 cm, rozgałęziająca się. Na całej długości, z wyjątkiem części podkwiatostanowej jest wcinano-kolczasto-skrzydełkowata.

Cała mniej lub więcej kutnerowata.

Liście
Dolne pierzasto-dzielne, górne zatokowo-klapowane. Całe są rzadko owłosione, z czasem łysiejące. Brzegi mają silnie kolczaste.
Kwiaty
Zebrane w duże, grube i zwisające koszyczki o okrywie długości 2,5–4 cm i listkach okrywy nieco odgiętych. Są zwykle siedzące i wyrastają po kola na wierzchołkach pędów. Pappus o pojedynczych włoskach długości 15–25 mm.
Owoc
Niełupki o długości 3,5–4 mm

Biologia i ekologia edytuj

Roślina dwuletnia, hemikryptofit. Rośnie na suchych zboczach, przydrożach, obrzeżach lasów i zarośli, na siedliskach ruderalnych. W uprawach rolnych jest chwastem. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Artemisietea vulgaris[4]. Kwitnie od czerwca do września, nasiona rozsiewane są przez wiatr.

Zmienność edytuj

Tworzy mieszańce z ostem nastroszonym, o. zwisłym i innymi[5].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. Carduus crispus. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-07-07]. (ang.).
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia edytuj

  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.