Ostatni i pierwsi ludzie

Ostatni i pierwsi ludzie (Last and First Men: A Story of the Near and Far Future) – powieść science fiction brytyjskiego autora Olafa Stapledona, wydana w 1930 roku. Dzieło bezprecedensowe w skali świata, autor opisuje historię ludzkości w okresie dwóch miliardów lat, w którym to pierwszym są Pierwsi Ludzie (czyli nasz własny gatunek), a także siedemnaście innych gatunków człowieka, które na zmianę rozwijają się i degenerują. W przedmowie autora do tej powieści pojawiła się teza, według której fantastyka naukowa jest czymś zbliżonym do mitu[1].

Ostatni i pierwsi ludzie
Last and First Men
Autor

Olaf Stapledon

Typ utworu

science fiction

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Wielka Brytania

Język

angielski

Data wydania

1930

Wydawca

Methuen Publishing Ltd

W polskim przekładzie fragment powieści ukazał się w antologii Droga do science fiction, a całość w 2020 roku nakładem Wydawnictwa Stalker Books.[2]

Fabuła edytuj

Kontrowersyjna cześć książki ukazuje Piątych Ludzi w przyszłości, którzy uciekają z umierającej Ziemi i osiedlają się na Wenus, tam w procesie eksterminacji mieszkańców (inteligentnego gatunku morskiego) przejmują władzę nad planetą. Przez niektórych jest ona interpretowana jako akceptacja ludobójstwa jako uzasadniony i niezbędny akt do przetrwania ludzkości. Jednak wielu stronników Stapledona twierdzi, że jego intencje były inne. Miał on zamiar pokazać, że mimo postępu społecznego i technicznego w przyszłości człowiek nadal będzie zdolny do brutalności.

Gatunki człowieka edytuj

  • Żyjące na Ziemi
    • Pierwsi Ludzie (rozdział 1 - 6): nasz własny gatunek.
    • Drudzy Ludzie (rozdział 7 - 9)
    • Trzeci Ludzie (rozdział 10)
    • Czwarci Ludzie (rozdział 11)
    • Piąci Ludzie (rozdział 11 - 12)
  • Żyjące na Wenus
    • Szóści Ludzie (rozdział 13)
    • Siódmi Ludzie
    • Ósmi Ludzie
  • Żyjące na Neptunie
    • Dziewiąci Ludzie (rozdział 14)
    • Ludzie od dziesiątego do siedemnastego gatunku
    • Osiemnaści Ludzie (rozdział 15 – 16): najbardziej zaawansowani ze wszystkich ludzi.

Istoty człekokształtne edytuj

  • Pawianokształtny człowiek (rozdział 7)
  • Fokokształtny człowiek (rozdział 13)

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Tatiana Czernyszowa, Mit i fantastyka, [w:] Ryszard Handke, Lech Jęczmyk, Barbara Okólska (red.), Spór o SF, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 213, ISBN 83-210-0815-1.
  2. https://esef.com.pl/pl/p/Ostatni-i-Pierwsi-Ludzie-/6429