Osyp Bukszowanyj ukr. Осип Букшований (ur. 1 czerwca 1890 w Żabiu, zm. 8 grudnia 1937 w Leningradzie[1]) – sotnik (kapitan) Legionu Ukraińskich Strzelców Siczowych (USS), major Ukraińskiej Armii Halickiej.

Osyp Bukszowanyj
Осип Букшований
Ilustracja
otaman UHA otaman UHA
Data i miejsce urodzenia

1 czerwca 1890
Żabie, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

8 grudnia 1937
Leningrad, RFSRR, ZSRR

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Ukraińska Armia Halicka

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska,
wojna domowa w Rosji

Odznaczenia
Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Medal Wojenny (Imperium Osmańskie) Medal Waleczności (Austro-Węgry)

Życiorys edytuj

Ukończył gimnazjum w Kołomyi i Politechnikę Lwowską (1914).

Do Legionu USS wstąpił w sierpniu 1914, brał udział w kampanii karpackiej. 29 maja 1915 odniósł rany w walkach pod Bolechowem i trafił do niewoli rosyjskiej. Został wywieziony do Taszkentu, uciekł stamtąd przez Persję, brał udział w walkach w Mezopotamii po stronie państw centralnych. Odznaczony za odwagę Krzyżem Żelaznym i tureckim Medalem Żelaznego Półksiężyca.

Pod koniec 1916 powrócił do Legionu USS, gdzie objął dowództwo kompanii, a jesienią 1918 został obrany przez oficerów dowódcą Legionu USS. Brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej jako dowódca 1 Brygady USS, był jednym z twórców planu ofensywy czortkowskiej.

Przeszedł z oddziałem do Czerwonej Ukraińskiej Armii Halickiej, w czasie powrotu w kwietniu 1920 oddziałów UHA w szeregi armii URL został aresztowany przez Czeka i osadzony w obozie w Kożuchowie pod Moskwą. Po zwolnieniu pracownik Komisariatu Oświaty USRR w Charkowie. Wstąpił do RKP(b) i od 1922 pracował w Zagranicznym Biurze Pomocy Komunistycznej Partii Galicji Wschodniej – od 1923 Komunistycznej Partii Zachodniej Ukrainy. Prowadził nielegalną działalność komunistyczną w Austrii, Niemczech i Polsce. W 1926 został członkiem władz infiltrowanej przez KPZU partii Sel-Rob. W 1932 wyjechał do ZSRR, pracował w kolegium redakcyjnym gazety Nasza prawda, organu KC KPZU w Charkowie.

W 1933 aresztowany przez OGPU w tzw. sprawie UWO (mistyfikacja OGPU). 23 września 1933 skazany przez "trójkę specjalną" przy Kolegium GPU USRR na dziesięć lat łagru, które odbywał na Wyspach Sołowieckich w tzw. Sołowieckim Obozie Specjalnego Przeznaczenia (SŁON)(inne języki) (ros. Соловецкий лагерь особого назначения). W czasie wielkiego terroru skazany na śmierć przez specjalną "trójkę" NKWD 25 listopada 1937, rozstrzelany 8 grudnia 1937 w Leningradzie.

Przypisy edytuj

  1. Букшованный Осип Иванович "Родился в 1890 г., Галиция; украинец; Член КПЗУ.; Заключенный Соловецкой тюрьмы особого назначения. Приговорен: Ос. Тр. УНКВД ЛО 25 ноября 1937 г. Приговор: ВМН Расстрелян 8 декабря 1937 г. Место захоронения – г.Ленинград"

Bibliografia, Literatura edytuj

  • Букшований Осип w: Dovidnyk z istorii Ukrainy, opr. Ihor Pidkova, Roman Shust, Kost Bondarenko; Lviv 1999, Wyd. Lvivskyi derzhavnyi universytet im. Ivana Franka i Vydavnyctvo Heneza, ISBN 978-966-504-237-2
  • Букшований Осип Іванович w: Енциклопедія історії України: Т. 1. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України. – Київ 2003, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2
  • Микола Лазарович, Легіон українських січових стрільців, Тернопіль 2005, ISBN 966-8017-92-7.