Pływakowate (Dytiscidae) – rodzina owadów z rzędu chrząszczy należąca do grupy chrząszczy wodnych.

Pływakowate
Dytiscidae
Leach, 1815
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze drapieżne

Rodzina

pływakowate

Przedstawiciele z tej rodziny to najlepsi pływacy wśród słodkowodnych bezkręgowców. Ich bliskimi krewniakami są biegaczowate. Najwięcej gatunków żyje w stojących słodkich wodach, a nieliczne tylko żyją w mocno natlenionych górskich strumieniach. Liczne gatunki żyją w słonawych kałużach porośniętych mangrowcami na koralowych wyspach. Ich budowa doskonale przystosowana do wodnego trybu życia wyraźnie odbiega od budowy innych chrząszczy. Wydłużone ciało owalnego kształtu jest grzbieto-brzusznie spłaszczone. Dzięki natłuszczaniu go przez liczne gruczoły oleistą wydzieliną znakomicie odpycha wodę. Tylne szerokie, spłaszczone i pokryte w końcowych członach gęstymi, długimi włoskami odnóża pełnią rolę wioseł służących do poruszania się. Oddychają pod wodą dzięki powietrzu atmosferycznemu zgromadzonemu w postaci pęcherzyka, który przechowują pod pokrywami blisko otworu oddechowego. Co jakiś czas muszą podpływać do powierzchni i odnawiać zapas tlenu. Rozmiary przedstawicieli rodziny wahają się od 2 mm do ponad 40 mm długości.

Zarówno owady dorosłe jak i larwy są drapieżnikami. Ich ofiarami padają drobne zwierzęta wodne. Największe mogą atakować kijanki, małe rybki i płazy. Larwy czekają nieruchomo aż potencjalna zdobycz podejdzie dostatecznie blisko, by wtedy chwycić ją i przebić spiczastymi kleszczami żuwaczek. Przez kanaliki w żuwaczkach wpływa do ciała uchwyconej ofiary z jelita larwy żółtobrązowa ciecz z enzymami, która szybko ją paraliżuje i zabija, a następnie rozpuszcza wewnętrzne organy w płynną masę. Tak przygotowana wstępnie przetrawiona papka jest wsysana z powrotem przez kanaliki w żuwaczkach.

Często spotykany gatunek w Polsce to pływak żółtobrzeżek (Dytiscus marginalis).

Systematyka pływakowatych edytuj

Bibliografia edytuj

  • Josef R. Winkler: Mały atlas chrząszczy. Wyd. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1977, s. 66-68.

Zobacz też edytuj