Pamięć epizodyczna

Pamięć epizodyczna (pamięć zdarzeń) – rodzaj pamięci deklaratywnej przechowującej epizody z życia jednostki, czyli ślady pamięciowe na temat zdarzeń mających swoją lokalizację przestrzenną i czasową. W tym systemie pamięci przechowywane są także informacje na temat wzajemnych relacji między zdarzeniami. Porządkowane są one chronologiczne, co zachodzi prawdopodobnie tylko w umysłach ludzi.

Przykłady informacji zgromadzonych w pamięci epizodycznej.

• Pamiętam jak wyglądały moje 18 urodziny.
• Pamiętam co robiłem wczoraj o godzinie 16.
• Pamiętam mój pierwszy pocałunek.

Model pamięci epizodycznej zaproponowany został przez Endela Tulvinga w 1972 roku. Zdaniem badacza pamięć epizodyczna:

• odpowiedzialna jest za poczucie tożsamości i ciągłości psychicznej;
• przechowuje informacje wraz ze stemplem czasu - odpowiadające za orientowanie się, czy dane zdarzenie miało miejsce dawno, czy niedawno;
• wydobycie informacji z pamięci epizodycznej wymaga wysiłku i czasu;
• informacje przechowywane są tutaj wraz z kontekstem;
• dostęp do tych informacji ma charakter świadomy i dowolny, a odtwarzanie opiera się na osobistej refleksji.

Według Daniela Schactera pamięć epizodyczna może funkcjonować dzięki poczuciu ja, do którego dołączane są wspomnienia. W niektórych ujęciach poza jawną pamięcią epizodyczną, gdy przywołuje się świadomie wspomnienia, wyróżnia się także jej aspekt niejawny, gdy wydarzenia z przeszłości bez przywołania ich do świadomości zmieniają sposób myślenia lub działania jednostki.

Zobacz też

• pamięć autobiograficzna
• pamięć semantyczna
• pamięć proceduralna

Bibliografia

• Vilayanur S. Ramachandran: Neuronauka o podstawach człowieczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012. ISBN 978-83-235-0911-0.
• Andrzej Stępnik. Memy a pamięć. Czego dowiadujemy się o memach z psychologicznych badań nad pamięcią?. „Teksty z Ulicy. Zeszyt memetyczny”. 18, 2017. ISSN 2081-397X. 
• Philip Zimbardo: Psychologia i życie. Warszawa: PWN, 1999. ISBN 83-01-12881-X.