Partie polityczne w Holandii

Partie polityczne w Holandii – w Holandii funkcjonuje system wielopartyjny, w którym partie polityczne konkurują między sobą w wyborach o miejsca w dwóch izbach parlamentu:

• Izbie Reprezentantów (izba niższa), do której wybieranych w wyborach powszechnych jest 150 deputowanych.
• Senatu (izba wyższa), w którym zasiada 75 senatorów wybieranych w wyborach pośrednich przez członków Rad Prowincji oraz reprezentantów tzw. gmin specjalnych i obywateli holenderskich za granicą.

Holandia Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Holandii Ustrój polityczny Ustrój polityczny Holandii Konstytucja Konstytucja Holandii Władza ustawodawcza Stany Generalne Tweede Kamer Eerste Kamer Monarcha Król Władza wykonawcza Premier Rząd Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Najwyższy Kontrola państwowa Powszechna Izba Obrachunkowa Finanse De Nederlandsche Bank Samorząd terytorialny Podział administracyjny Holandii Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji Partia Wolności Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny Partia Pracy Demokraci 66 Partia Socjalistyczna GroenLinks Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Holandii

Główne partie holenderskiej sceny politycznej

• Partia Pracy (niderl. Partij van de Arbeid, PvdA) – założona 9 lutego 1946 partia socjaldemokratyczna.
• Zielona Lewica (niderl. GroenLinks, GL) – powstała 1 marca 1989 partia polityczna zrzeszająca „zielonych”. Przewodzi jej Jesse Klaver.
• Partia Wolności (niderl. Partij voor de Vrijheid, PVV) – prawicowe i populistyczne ugrupowanie założone w 2006. Jego liderem i jedynym członkiem jest Geert Wilders.
• Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji (niderl. Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, VVD) – założona 24 stycznia 1948 partia o charakterze konserwatywno liberalinym. Jej liderem jest obecnie Dilan Yeşilgöz-Zegerius.
• Ruch Rolnik-Obywatel (niderl. BoerBurgerBeweging, BBB) – agrarna partia o poglądach konserwatywnych. Założona 1 października 2019 roku przez Caroline van der Plas w odpowiedzi na protesty rolników.
• Nowa Umowa Społeczna (niderl. Nieuw Sociaal Contract, NSC) – centroprawicowa partia założona w 2023 roku przez Pietera Omtzigta.
• Demokraci 66 (niderl. Democraten 66, D66) – partia socjalliberalna powstała 14 października 1966. Jej liderem jest Rob Jetten.
• Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny (niderl. Christen-Democratisch Appèl, CDA) – partia chadecka powstała 11 października 1980 w wyniku fuzji katolickiej KVP oraz protestanckich CHU i ARP. Jej liderem jest Henri Bontenbal.
• Partia Socjalistyczna (niderl. Socialistische Partij, SP) – istniejąca od 1971 początkowo miała charakter maoistowski, a powstała na skutek rozłamu w Ruchu Jedności Komunistycznej. Formalnie zmieniła swój charakter na mniej radykalny w 1991, pod przywództwem lidera – Jana Marijnissena. Obecnym liderem jest Jimmy Dijk
• Partia na rzecz Zwierząt (niderl. Partij voor de Dieren, PvdD) – powołana w październiku 2002 do obrony praw zwierząt. Przewodzi jej Esther Ouwehand.
• Unia Chrześcijańska (niderl. ChristenUnie, CU) – centrolewicowa w kwestiach gospodarczych i socjalnych partia protestantów. W sferze obyczajowej występuje z pozycji konserwatywnych. Założona 15 marca 2001. Liderem partii pozostaje Mirjam Bikker.
• Forum na rzecz Demokracji (niderl. Forum voor Democratie, FvD) – partia opiera się na idei narodowego konserwatyzmu i silnego eurosceptycyzmu. Powstała 1 września 2016 roku.
• Polityczna Partia Protestantów (niderl. Staatkundig Gereformeerde Partij, SGP) – partia skupiająca ortodoksyjnych kalwinistów, określana jako chadecka. Istnieje od 24 kwietnia 1918. Obecnie jej liderem jest Chris Stoffer.
• Właściwa Odpowiedź 2021 (niderl. Juiste Antwoord 2021, JA21) – eurosceptyczna partia sprzeciwiająca się masowej imigracji. Założona 18 grudnia 2020 roku po rozłamie wewnątrz FvD. JA21 cechuje mniejsza radykalność od FvD.
• Volt Niderlandy (niderl. Volt Nederland, Volt) – eurofederalistyczna partia założona 23 czerwca 2018 roku.
• Myślcie (niderl. DENK) – założona 9 lutego 2015 roku, przez Tunahan Kuzu i Selçuk Öztürk, dwóch reprezentantów z PvdA. Partia skupia się na problemach mniejszości w Niderlandach oraz promocji wielokulturowości.
• 50PLUS (niderl. 50PLUS, 50+) – partia powstała w 2009, której głównym celem jest poprawa warunków życia emerytów i rencistów.
• Niezależna Polityka Niderlandów (niderl. Onafhankelijke Politiek Nederland, OPNL) – ugrupowanie założone w 1999 roku skupiające mniejsze partie regionalne.
• Więcej Demokracji Bezpośredniej (niderl. Meer Directe Democratie, MDD)

Podsumowanie

Partia polityczna			Ideologia	Lider	Mandaty
					Senat	Izba Reprezentantów	Parlament Europejski
		Partia Pracy (PvdA) Partij van de Arbeid	Socjaldemokracja	Frans Timmermans	14/75	25/150	6/29
		Zielona Lewica (GL) GroenLinks	Zielona polityka, Socjaldemokracja	Jesse Klaver			3/29
		Partia Wolności (PVV) Partij voor de Vrijheid	Prawicowy populizm, Twardy eurosceptycyzm, Nacjonalizm	Geert Wilders	4/75	37/150	0/29
		Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji (VVD) Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	Konserwatywny liberalizm	Dilan Yeşilgöz-Zegerius	10/75	24/150	5/29
		Ruch Rolnik-Obywatel (BBB) BoerBurgerBeweging	Agraryzm, Populizm, Konserwatyzm	Caroline van der Plas	16/75	7/150	0/29
		Nowa Umowa Społeczna (NSC) Nieuw Sociaal Contract	Chrześcijańska demokracja	Pieter Omtzigt	0/75	20/150	0/29
		Demokraci 66 (D66) Democraten 66	Socjalliberalizm, Eurofederalizm	Rob Jetten	5/75	9/150	1/29
		Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny (CDA) Christen-Democratisch Appèl	Chrześcijańska demokracja	Henri Bontenbal	6/75	5/150	5/29
		Partia Socjalistyczna (SP) Socialistische Partij	Demokratyczny socjalizm	Jimmy Dijk	3/75	5/150	0/29
		Partia na rzecz Zwierząt (PvdD) Partij voor de Dieren	Prawa zwierząt, Miękki eurosceptycyzm	Esther Ouwehand	3/75	3/150	1/29
		Unia Chrześcijańska (CU) ChristenUnie	Chrześcijańska demokracja	Mirjam Bikker	3/75	3/150	1/29
		Forum na rzecz Demokracji (FvD) Forum voor Democratie	Narodowy konserwatyzm, Twardy eurosceptycyzm, Prawicowy populizm	Thierry Baudet	2/75	3/150	1/29
		Polityczna Partia Protestantów (SGP) Staatkundig Gereformeerde Partij	Socjalny konserwatyzm, Chrześcijańska prawica	Chris Stoffer	2/75	3/150	1/29
		Właściwa Odpowiedź 2021 (JA21) Juiste Antwoord 2021	Konserwatywny liberalizm, Prawicowy populizm, Eurosceptycyzm	Joost Eerdmans	3/75	1/150	1/29
		Volt Niderlandy (Volt) Volt Nederland	Socjalliberalizm, Eurofederalizm, Progresywizm	Laurens Dassen	2/75	2/150	1/29
		Myślcie (DENK) DENK	Polityka tożsamości, Socjaldemokracja	Stephan van Baarle	0/75	3/150	0/29
		50PLUS (50+) 50PLUS	Centryzm, Populizm, Miękki Eurosceptycyzm	Martin van Rooijen	1/75	0/150	0/29
		Niezależna Polityka Niderlandów (OPNL) Onafhankelijke Politiek Nederland	Regionalizm	Auke van der Goot	1/75	0/150	0/29
		Więcej Demokracji Bezpośredniej (MDD) Meer Directe Democratie	Demokracja bezpośrednia	Dorien Rookmaker	0/75	0/150	1/29

Lista pomniejszych partii holenderskich

• Partia Piratów (niderl. Piratenpartij, PPNL)
• Partia na rzecz Miłości Bliźniego, Wolności i Różnorodności (niderl. Partij voor Naastenliefde, Vrijheid & Diversiteit, PNVD)
• Zieloni (niderl. De Groenen, DG)
• Nowa Partia Komunistyczna Holandii (niderl. Nieuwe Communistische Partij Nederland, NCPN)
• Alternatywa Socjalistyczna (niderl. Socialistische Alternatieve Politiek, SAP)
• Groep van Marxisten-Leninisten/Rode Morgen (niderl. Groep van Marxisten-Leninisten/Rode Morgen, GML)
• Partia Libertariańska (niderl.. Libertarische Partij, LP)
• Jedna Holandia (niderl.. Eén NL)
• Lista Pima Fortuyna (niderl. Lijst Pim Fortuyn, LPF)
• Verenigde Senioren Partij (niderl. Verenigde Senioren Partij, VSP)
• Ad Bos Collectief (niderl. Ad Bos Collectief)
• Partia na Rzecz Holandii (niderl. Partij voor Nederland, PVN)
• Nederland Transparant (niderl. Nederland Transparant, xxx)
• Groen Vrij! (niderl.. Groen Vrij!)
• Liberaal Democratische Partij (niderl.. Liberaal Democratische Partij, LDP, LibDem)
• Continue Directe Democratie Partij (niderl. Continue Directe Democratie Partij, CDDP)
• LRVP – hetZeteltje (niderl. LRVP – hetZeteltje, hetZeteltje)
• Solide Multiculturele Partij (niderl. Solide Multiculturele Partij, SMP)
• Tamara's Open Partij (niderl. Tamara’s Open Partij, TOP)
• Partia Brabancji (niderl. Brabantse Partij)
• Fryzyjska Partia Narodowa (niderl. Friese Nationale Partij, fryz. Frysk Nasjonale Party, FNP)
• Nederland Mobiel (niderl. Nederland Mobiel)
• Holenderska Unia Narodowa (niderl. Nederlandse Volks-Unie, NVU)
• Sojusz Narodowy (niderl. Nationale Alliantie)
• Nowa Prawica (niderl. Nieuw Rechts)
• Ofensywa (niderl. Offensief)
• Partia Stopniowej Integracji (niderl. Vooruitstrevende Integratie Partij)
• Partia Nowej Limburgii (niderl.. Partij Nieuw Limburg)
• Nowa Partia Klasy Średniej (niderl. Nieuwe Midden Partij, NMP)
• Belang van Nederland (niderl. Belang van Nederland, BVNL)
• Wspólnie (niderl. BIJ1)

Partie historyczne

• Partia Klasy Średniej (niderl. Middenstandspartij, MP)
• Katolicka Partia Ludowa (niderl. Katholieke Volkspartij, KVP)
• Unia Chrześcijańsko-Historyczna (niderl. Christelijk-Historische Unie, CHU)
• Partia Antyrewolucyjna (niderl. Anti-Revolutionaire Partij, ARP)
• Reformowana Federacja Polityczna (niderl. Reformatorische Politieke Federatie, RPF)
• Polityczna Liga Protestantów (niderl. Gereformeerd Politiek Verbond, GPV)