Pasemka Caspary'ego

warstwa nieprzepuszczalna dla wody, znajdująca się w tkance endodermalnej korzeni

Pasemka Caspary'egohydrofobowe zgrubienia ściany komórkowej występujące w endodermie oraz egzodermie[1].

Pasemka Caspary'ego u skrzypu

Budowa i lokalizacja edytuj

W typowej endodermie komórki ściśle do siebie przylegają i mają charakterystyczną budowę ścian. W ich promienistych i poprzecznych ścianach obecne są nieprzepuszczalne dla wody pasma, zwane pasemkami Caspary'ego[2]. Zawierają one suberynopodobne składniki hydrofobowe (stwierdzono w nich także obecność ligniny).

Występują również w pierwszym stadium rozwoju endodermy w strefie włośnikowej korzenia. W drugim stadium rozwoju, powyżej strefy włośnikowej, w endodermie odkłada się lamela suberynowa na powierzchni ściany komórkowej pierwotnej. W trzecim stadium, obecnym tylko u roślin jednoliściennych w starszych partiach korzenia, zachowującego budowę pierwotną, odkłada się ściana wtórna zaopatrzona w jamki[3]. Niekiedy pasemka są również obecne w endodermie dojrzałych odcinków łodygi.

Pasemka Caspary'ego mogą występować także w ścianie pierwotnej komórek egzodermy. Są szersze niż w endodermie, często obejmują całe ściany antyklinalne[3].

Pasemka Caspary'ego a transport wody edytuj

Przemieszczanie się wody w apoplaście jest blokowane przez pasemka Caspary'ego. Ich hydrofobowy charakter uniemożliwia swobodny ruch wody, dlatego musi ona wniknąć do wnętrza komórek na zasadzie osmozy, a stamtąd przez komórki perycyklu dotrzeć do światła naczyń lub cewek. Inną możliwością jest przepływ wody przez tzw. komórki przepustowe, obecne w endodermie[4]. Są one zlokalizowane naprzeciw pasm drewna, umożliwiając wodzie i rozpuszczonym w niej solom mineralnym dotarcie do ksylemu.

Przypisy edytuj

  1. Słownik tematyczny. Biologia, cz. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 34, ISBN 978-83-01-16529-1.
  2. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973. ISBN 83-01-03062-3.
  3. a b Zygmunt Hejnowicz: Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Organy wegetatywne. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 347–349. ISBN 83-01-13825-4.
  4. J. Kopcewicz, S. Lewak: Fizjologia roślin. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13753-3.