Pawężnica brodawkowata
Pawężnica brodawkowata (Peltigera aphthosa (L.) Willd.) – gatunek grzybów z rodziny pawężnicowatych (Peltigeraceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów (stanowiących grupę ekologiczną, a nie takson klasyfikacji biologicznej)[2].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pawężnica brodawkowata |
| Nazwa systematyczna | |
| Peltigera aphthosa (L.) Willd. Florae Berolinensis Prodromus. (Berlin): 347 (1787) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[3]. Niektóre synonimy naukowe[4]:
- Chloropeltigera aphthosa (L.) Gyeln. 1934
- Chloropeltis aphthosa (L.) Clem. 1909
- Lichen aphthosus L. 1753
- Peltidea aphthosa (L.) Ach. 1803
Morfologia edytuj
Plecha listkowata, bardzo duża, złożona z wielu odcinków dochodzących do szerokości 6 cm. Powierzchnia górna gładka. Postać wilgotna jest koloru jasnozielonego, postać sucha koloru szarego, płowego lub brązowego. W warstwie glonowej są zielenice, na górnej powierzchni czarne brodawkowate zgrubienia (cefalodia) z kolonijnymi sinicami z rodzaju Nostoc. Dolna strona pilśniowata, lub z wyraźnymi żyłkami. Owocniki na końcach wydłużonych odcinków mają postać miseczek (apotecjum), koloru kasztanowobrązowego[5]
Występowanie i siedlisko edytuj
Występuje na całej półkuli północnej. Północna granica jej zasięgu sięga po północne wybrzeża Grenlandii i wyspy Svalbard[6]. W Polsce jest bardzo rzadki, występuje w rozproszeniu w Sudetach, Górach Świętokrzyskich i Karpatach. Na niżu rzadki lub wymarły[7]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status CR – gatunek krytycznie zagrożony wymarciem[8]. W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[9].
Rośnie na glinie, próchnicy i martwych szczątkach roślin, na mszakach[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ Article 13. [w:] International Code of Botanical Nomenclature (Vienna Code) [on-line]. [dostęp 2011-12-10]. (ang.).
- ↑ Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ a b Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2014-06-02].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].
- ↑ A.Górecka, Rozmieszczenie porostów z rodzaju Peltigera (Peltigerales Ascomycota) w Polsce
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów