Pendżab (Indie)
Pendżab (hindi पंजाब, trb.: Pańdźab, trl.: Paṁjāb; pendżabski: ਪੰਜਾਬ; ang. Punjab) – stan w Indiach, stanowiący część większej krainy geograficznej – Pendżabu. Sąsiaduje z pakistańską prowincją Pendżab na zachodzie, z Dżammu i Kaszmirem na północy, Himachal Pradesh na północnym wschodzie, z Harianą na południu i południowym wschodzie, z terytorium związkowym Czandigarh na południowym wschodzie i z Radżastanem na południowym zachodzie.
| stan | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Kod ISO 3166-2 |
IN-PB |
| Gubernator | |
| Premier | |
| Powierzchnia |
50 362 km² |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
| • gęstość |
550,1 os./km² |
| Języki urzędowe | |
Położenie na mapie Indii.svg)
| |
| Strona internetowa | |
Klimat edytuj
Klimat w Pendżabie jest klimatem zwrotnikowy suchy. Roczna suma opadów: 300 do 600 mm. Średnia temperatura w styczniu +12 °C, w lipcu +31 °C. Region Pendżabu charakteryzuje się zmiennością temperatur nawet od –2 do 40 °C (min./maks.), lecz w lecie chwilowo zanotowano temperatury nawet 47 °C.
Większość obszaru Pendżabu stanowią równiny aluwialne, otoczone górami od północy. Pomimo swojego suchego klimatu, jest to bogaty region rolniczy z uwagi na rozległą siatkę kanałów irygacyjnych.
Podział administracyjny edytuj
Stan Pendżab dzieli się na następujące okręgi:
Informacje ogólne edytuj
Edukacja edytuj
W Pendżabie zlokalizowanych jest 16 głównych placówek edukacyjnych na poziomie uniwersyteckim. Kształcenie odbywa się we wszystkie ważniejszych dyscyplinach: sztuki piękne, dziedziny humanistyczne, inżynieria, prawo, medycyna oraz ekonomia. Pendżabski Uniwersytet Rolniczy (Punjab Agricultural University) jest jedną z ważniejszych uczelni tego rodzaju na świecie.
Pendżabskie uczelnie wyższe:
- Guru Nanak Dev University, Amritsar.
- Punjabi University, Patiala.
- Panjab University, Chandigarh.
- Punjab Agricultural University, Ludhiana.
- Punjab Technical University, Jalandhar.
- Baba Farid University of Health Sciences, Faridkot.
- Punjab Veterinary Sciences University, Talwandi Sabo.
- Guru Angad Dev Veterinary and Animal Sciences University.
- National Institute of Pharmaceutical Education & Research, Mohali.
- National Institute of Technology, Jalandhar.
- Thapar University, Patiala.
- Sant Longowal Institute of Engineering and Technology, Sangrur.
- Guru Nanak Dev Engineering College, Ludhiana
Populacja edytuj
Ludność w podziale na religie (według spisu z 2001):
| Religia | Ludność | % całości |
|---|---|---|
| Wszyscy | 24 358 999 | 100% |
| Sikhowie | 18 000 000 | 59% |
| Hindusi | 6 000 000 | 39,357% |
| Chrześcijanie | 292 800 | 1,20% |
| Muzułmanie | 10 045 | 0,40% |
| Buddyści | 41 487 | 0,17% |
| Dżinniści | 39 276 | 0,16% |
| Inni | 8594 | 0,035% |
| Nieokreślone | 4468 | 0,018% |
Historia edytuj
W 326 p.n.e. do Pendżabu dotarł władca Macedonii Aleksander Wielki.
Indyjski stan Pendżab został utworzony w 1947, w wyniku podziału wchodzącej w skład Indii Brytyjskich prowincji Pendżab pomiędzy nowo powstałe niepodległe Indie i Pakistan. Zachodnia część tej prowincji, zamieszkana w większości przez muzułmanów, stała się pakistańską prowincją. Na terytorium wschodniej części, której większość mieszkańców stanowili wyznawcy hinduizmu oraz Sikhowie, utworzono indyjski stan Pendżab. Wielu hindusów i Sikhów mieszkających po zachodniej oraz muzułmanów mieszkających po wschodniej stronie granicy padło ofiarą represji ze strony nowych władz i zostało zmuszonych do opuszczenia swoich domów, co doprowadziło do wzrostu napięcia w regionie oraz pogorszenia stosunków pomiędzy Indiami i Pakistanem.
Ponieważ stolica dawnej prowincji Pendżab, Lahaur, znalazła się w Pakistanie, władze indyjskie podjęły decyzję o budowie miasta Czandigarh. 1 listopada 1966 skupiająca w ogromnej większości ludność hinduską południowo-wschodnia część stanu została oddzielona od reszty, a na jej terytorium utworzono stan Hariana. Czandigarh znalazł się na granicy obu stanów i decyzją władz centralnych ogłoszony został Terytorium Związkowym służącym jako ich wspólna stolica. W roku 1986 podjęto decyzję o włączeniu Czandigarh do Pendżabu, jednakże nigdy nie weszła ona w życie.
Gospodarka edytuj
Na podstawie Globalnego indeksu głodu z roku 2008, Pendżab charakteryzuje się jego najniższym poziomem tego wskaźnika ze wszystkich stanów indyjskich. Mniej niż 1/4 dzieci poniżej 5 lat jest niedożywiona.
Pendżab także posiada najlepszą infrastrukturę w Indiach, w wyniku czego staje się atrakcyjny dla zagranicznych przedsiębiorstw poszukujących obszarów przemysłowych do inwestycji. Wszystkie miejscowości Pendżabu zostały zelektryfikowane i podłączone do sieci energetycznej do roku 1974.
Rolnictwo edytuj
Uprawa pszenicy, ryżu, prosa, jęczmienia, trzciny cukrowej, bawełny i kukurydzy, warzywa i owoce. Pendżab nazywany jest „spichlerzem Indii”.
Przemysł edytuj
Lekki (odzieżowy), spożywczy (mleczarski), chemiczny i metalurgiczny.
Turystyka edytuj
- Amritsar (Złota Świątynia Sikhów)
- Czandigarh (miasto zbudowane od podstaw według planu)
- Jezioro Badkal
- Sultanpur
- Anadpur
- Sirhind
Przypisy edytuj
- ↑ 3. Size, Growth Rate and Distribution of Population, [w:] 2011 Census of India, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India [dostęp 2019-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-31].
Linki zewnętrzne edytuj
- Strona oficjalna. apnapunjabb.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-08)].
- Dla turystów