Petryków
Petryków (biał. Петрыкаў) – miasto na Białorusi w obwodzie homelskim. Stolica administracyjna rejonu petrykowskiego, położone na lewym brzegu Prypeci. 10,5 tys. mieszkańców (2010).
 Budynek administracji (2011). | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Wysokość |
138 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
2350 | ||||
| Kod pocztowy |
247940 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
3 | ||||
Położenie na mapie obwodu homelskiego  | |||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||
 52°08′N 28°30′E/52,133333 28,500000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Historia edytuj
.jpg)
Według legendy miasto założone zostało na początku X wieku przez jaćwieskiego księcia Petryka. Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych pochodzi z 1523 roku (według innego źródła jeszcze z XV w.[2]), określając je jako miasteczko w księstwie słuckim Wielkiego Księstwa Litewskiego, stanowiące własność Olelkowiczów. W pierwszej połowie XVI wieku książę Jerzy Olelkowicz zbudował tu zamek, który został zniszczony w latach 1534–1537 w czasie walk Wielkiego Księstwa Litewskiego z Państwem Moskiewskim[2]. Petryków był ważnym ośrodkiem religijnym w prawosławnej eparchii turowsko-pińskiej. Mieściła się w nim siedziba dekanatu, w XVI w. funkcjonowały cerkwie św. Mikołaja, Opieki Matki Bożej, a być może także Zmartwychwstania Pańskiego[2], natomiast w najbliższej okolicy miasta istniał ośrodek prawosławnego życia pustelniczego – Pustelnia Hoholicka[3].
W latach 1595–1596 miasteczko było dwukrotnie zdobyte przez oddziały Semena Nalewajki. Podczas powstania Chmielnickiego było jedną z baz powstańców, z której broń trafiała do sąsiednich białoruskich miast.
Od wieku XVIII do 1917 roku miasto należało do Chodkiewiczów. 16 października 1776 roku Chodkiewiczowie otrzymali od króla polskiego i wielkiego księcia litewskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego zezwolenie na dwukrotną w ciągu roku organizację w mieście wielkich jarmarków: na święto proroka Eliasza (20 lipca zgodnie z kalendarzem gregoriańskim) oraz na święto Opieki Matki Boskiej (1 października zgodnie z kalendarzem juliańskim).
Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w hrabstwie petrykowskim w powiecie mozyrskim województwa mińskiego[4].
Po II rozbiorze Polski w 1793 miasto weszło w skład Imperium Rosyjskiego jako centrum wołosti w powiecie mozyrskim guberni mińskiej. W 1897 w mieście było około 400 domostw, 5,5 tysiąca mieszkańców, 2 szkoły, szpital, 2 cerkwie i kościół. Do 1812 istniała stacja pocztowa na trasie pocztowej Mozyrz-Dawidgródek.
Od lutego do grudnia 1916 miasto okupowane było przez wojska niemieckie. W grudniu 1917 ustanowiona zostaje władza radziecka, a miasto wchodzi w skład Białoruskiej SRR.
Od marca do grudnia 1918 wojska niemieckie ponownie okupują miasto. W okresie od kwietnia do czerwca 1920 pod kontrolą wojsk polskich. Od 17 lipca 1924 miejscowość stała się centrum rejonu petrykowskiego w składzie okręgu mozyrskiego. W 1925 roku otrzymuje status miasta. Funkcjonował tu artel zajmujący się budową barek. Od 15 stycznia 1938 centrum rejonu petrykowskiego w obwodzie poleskim. Przed wybuchem II wojny światowej zamieszkiwało tu 5,8 tys. osób. W czasie wojny hitlerowcy zgładzili około 1,2 tys. mieszkańców rejonu.
Podczas okupacji hitlerowskiej, we wrześniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 1000 osób. 30 kwietnia 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali[5].
Miasto wyzwolone zostało 30 czerwca 1944 przez wojska 1 Frontu Białoruskiego.
8 stycznia 1954 obwód poleski został zlikwidowany, a miasto weszło w skład rejonu mozyrskiego obwodu homelskiego. W 1959 roku miało już 7,2 tys. mieszkańców.
Położenie edytuj
Miasto znajduje się 190 km na zachód od Homla, 13 km od stacji kolejowej Muliarouka na linii Kalinkowicze-Łuniniec. Siecią drogową połączone jest z Kalinkowiczami, Mozyrzem oraz Żytkowiczami.
Zabytki edytuj
- Historyczna zabudowa miasta (koniec XIX- początek XX wieku)
- Kaplica (początek XX w.)
- Park (XIX w.)
- Cerkiew pw. św. Mikołaja (1839)
- Staroobrzędowa cerkiew Opieki Matki Bożej (XVII w.)
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
- ↑ a b c Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI-XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 258. ISBN 978-83-61209-55-3.
- ↑ Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI-XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 272. ISBN 978-83-61209-55-3.
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 111.
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1558.
Linki zewnętrzne edytuj
- Petryków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 28.