Pierre Samuel du Pont de Nemours

polityk francuski

Pierre Samuel du Pont de Nemours [pjɛːʀ saˈmɥɛl dyˈpɔ̃ dənəˈmuːʀ] (ur. 14 grudnia 1739 w Paryżu, zm. 7 sierpnia 1817 w Eleutherian Mills, Delaware, USA) – francuski ekonomista, zwolennik fizjokratyzmu, publicysta i polityk doby rewolucji francuskiej, członek Komisji Edukacji Narodowej[1].

Pierre Samuel du Pont de Nemours
Ilustracja
Data urodzenia

1739

Data śmierci

1817

Zawód, zajęcie

ekonomista

Narodowość

francuska

podpis

Życiorys edytuj

Pierre Samuel du Pont de Nemours, znany po prostu jako "Du Pont" był francuskim ekonomistą, zajmującym się ekonomią narodową, propagatorem zasad fizjokratyzmu i popularyzatorem koncepcji Quesnaya.

Redagował czasopismo Journal de l'agriculture. Za panowania króla Ludwika XVI popadł w niełaskę i musiał wyjechać z kraju. Powrócił, gdy Turgot został ministrem finansów. Po upadku Turgota znowu został odsunięty od pełnionych funkcji, ale powrócił do łask za Calonne'a, otrzymując tytuł radcy stanu. W międzyczasie przebywał w Polsce, jako sekretarz Stanisława Augusta. Zajmował się reformą szkolnictwa i utworzeniem Komisji Edukacji Narodowej.

Zaangażował się politycznie w czasie rewolucji francuskiej. Był przewodniczącym Zgromadzenia Narodowego, zajmując się sprawami finansowymi. Za rządów jakobinów został uznany za reakcjonistę; jednak uniknął kary śmierci dzięki obaleniu Robespierre'a. Za dyrektoriatu był członkiem Rady Starszych (wyższej izby parlamentu). Po zamieszkach politycznych w trakcie zamachu stanu 4 września 1797 (18 fructidora) musiał wyjechać do USA. Powrócił po zdobyciu władzy przez Napoleona w listopadzie 1799 (18 brumaire'a). Działał następnie w instytucjach publicznych.

W 1814 został powołany na sekretarza rządu tymczasowego, a potem przez Ludwika XVIII na radcę stanu. Po powrocie Napoleona z Elby ponownie wyemigrował do Ameryki.

Był ojcem Eleuteriusza Ireneusza du Pont de Nemours – założyciela koncernu DuPont. Pomagał synowi w prowadzeniu działalności gospodarczej w stanie Delaware i tam zmarł, mając 78 lat.

Dzieła edytuj

  • Physiocratie, ou constitution naturelle du gouvernement le plus avantageux au genre humain (Paryż 1768 – 2 wydanie)
  • Philosophie de l'univers (Paryż 1799 – 3 wydanie)
  • Opuscules morales et philosophiques (wydanie zbiorowe pism, Paryż 1805, z tego część opublikowano w drugim tomie Collection des principaux économistes z 1846)
  • Œuvres de Turgot (Paryż 1809)

Przypisy edytuj

  1. Richard Butterwick, Polska rewolucja a Kościół katolicki 1788–1792, Kraków 2012, s. 612.