Piotr Stanisław Moszyński

Polski działacz patriotyczny, kolekcjoner i filantrop

Piotr Stanisław Wojciech Alojzy Moszyński herbu Nałęcz[1] (ur. 30 kwietnia 1800 w Łoniowie, zm. 19 sierpnia 1879 w Krakowie) – polski działacz patriotyczny, kolekcjoner i filantrop. Wybudował pałac w Berszadzie.

Piotr Moszyński
Piotr Stanisław Wojciech Moszyński
Ilustracja
Portret pędzla Jana Matejki
Herb
herb szlachecki Nałęcz
Rodzina

Moszyńscy herbu Nałęcz

Data i miejsce urodzenia

30 kwietnia 1800
Łoniów, Monarchia Habsburgów

Data i miejsce śmierci

19 sierpnia 1879
Kraków, Austro-Węgry

Ojciec

Ignacy Moszyński h. Nałęcz

Matka

Zofia z Saryusz-Romiszewskich (Romiszowskich) h. Jelita

Żona

Joanna Moszyńska h. Nałęcz
Anna Malinowska h. Ślepowron

Piotr Moszyński, 1860–1870
Grobowiec Piotra Stanisława Moszyńskiego na cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Życiorys edytuj

Urodził się 30 kwietnia 1800 w rodzinie Ignacego Moszyńskiego herbu Nałęcz (1763–1827) i Zofii z Saryusz-Romiszewskich (Romiszowskich) herbu Jelita (1776–1812), córki kasztelana sądeckiego Aleksandra Romiszewskiego. Pasierb Fryderyki z hr. Moszyńskich – wnuczki Augusta Fryderyka[1].

Od 1823 roku marszałek szlachty guberni wołyńskiej. Za udział w 1826 roku w Towarzystwie Patriotycznym skazany na 12 lat zesłania na Syberii w Tobolsku. W 1840 zamieszkał w Krakowie[2], gdzie prowadził aktywną działalność społeczną i polityczną. Był m.in. członkiem rządu powstańczego w roku 1846 oraz przewodniczącym Komitetu Narodowego Krakowskiego i dowódcą Gwardii Narodowej w roku 1848, wieloletnim radnym miejskim. Jego krakowską rezydencją był pałacyk przy dzisiejszej ul. Lubicz nr 4.

Został członkiem pierwszej rady nadzorczej Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie i zasiadał w niej od 1860 do 1864[3].

Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze 42[4].

Życie prywatne edytuj

Pierwszą żoną Moszyńskiego (ślub w 1818 roku) była jego kuzynka Joanna hr. Moszyńska, wnuczka Augusta Fryderyka hr. Moszyńskiego, a prawnuczka Jana Kantego i Fryderyki Augusty Cosel – córki króla Augusta II i Anny hr. Cosel[5]. Z tego małżeństwa miał córkę Józefę, żonę Józefa Macieja Szembeka (syna Józefa Karola). Z drugiego małżeństwa zawartego w 1839 z Anną Malinowską h. Ślepowron miał dwóch synów i trzy córki:

  • Zofię Genowefę Marię (ur. 3 stycznia 1842), żonę Włodzimierza Cieleckiego h. Zaremba,
  • Emanuela Piotra (ur. 25 grudnia 1843), poległego w bitwie pod Miechowem,
  • Marię Rozalię Eleonorę (ur. 9 sierpnia 1845), żonę Zygmunta Pusłowskiego h. Szeliga,
  • Jerzego (ur. 24 kwietnia 1847),
  • Helenę Felicję (ur. 18 maja 1849), żonę Joachima Rostworowskiego h. Nałęcz[6].

Jego wnukami byli Karol Hubert Rostworowski[1] i Franciszek Ksawery Pusłowski.

Przypisy edytuj

  1. a b c Marek Jerzy Minakowski: Piotr Stanisław Wojciech Moszyński h. Nałęcz. [w:] Wielka Genealogia Minakowskiego [on-line]. sejm-wielki.pl, 2018-01-06. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
  2. Fundacja Pelagii Russanowskiej : urywek z pamiętnika śp. dra. Józefa Ekielskiego długoletniego referenta Wydziału Krajowego b. Królestwa Galicji i Lodomerji s.48 [1]
  3. 50-lecie Krakowskiego „Tow. Wzaj. Ubezpieczeń”. Pierwszy Zarząd. „Kurier Kolejowy i Asekuracyjny”, s. 3, Nr 11 (568) z 1 czerwca 1911. 
  4. Karolina Grodziska-Ożóg Cmentarz Rakowicki w Krakowie (1803-1939) wyd. II Wydawnictwo Literackie Kraków 1987, s. 128.
  5. Marek Żukow-Karczewski, Pałace Krakowa. Pałac Wołodkowiczów, "Echo Krakowa", 18 X 1989 r., nr 203 (13012).
  6. Piotr Biliński, Moszyńscy: studium z dziejów łoniowskiej linii rodu w XIX wieku, Kraków 2006, s. 165, ISBN 83-921946-4-0.

Bibliografia edytuj

  • Wielka ilustrowana encyklopedia Gutenberga, Kraków 1929-1934.
  • Ilustrowana encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego, tom 5.

Literatura edytuj