Pisarzowice (powiat lubański)
Pisarzowice (niem. Schreibersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, w gminie Lubań.
| wieś | |
 Kościół Macierzyństwa NMP w Pisarzowicach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
230-300[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
1580[3] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-800[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DLB |
| SIMC |
0190383 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Lubań  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubańskiego  | |
 51°08′51″N 15°13′01″E/51,147500 15,216944[1]
| |
Położenie edytuj
Pisarzowice to długa wieś łańcuchowa o długości około 4,1 km, leżąca na Pogórzu Izerskim, na Wysoczyznie Siekierczyńskiej, u wschodnich podnóży Wzgórz Sławnikowskich, nad potokiem Łazek, na wysokości około 230-300 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny edytuj
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa jeleniogórskiego.
Demografia edytuj
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyły 1580 mieszkańców[3]. Są największą miejscowością gminy Lubań.
Historia edytuj
Wieś położona jest na terenie historycznych Łużyc Górnych. Tutejsze dobra należały w średniowieczu do rodu von Schreibersdorf, później ich właścicielem była rodzina von Salza, a od końca XVI w. von Warnsdorf[2]. W 1756 Caspar Rudolf von Warnsdorf młodszy sprzedał majątek lubańskiemu kupcowi Gottfriedowi Steinbachowi; odtąd zmieniał on często właścicieli[5].
W 1946 wieś została włączona administracyjnie do nowo powstałego województwa wrocławskiego pod nazwą Pisarzowice[2]. Majątek został znacjonalizowany; utworzono w nim państwowe gospodarstwo rolne Pisarzowice[6].
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[7]:
- kościół parafialny pw. Macierzyństwa Najświętszej Marii Panny, z XV w., z 1800 r.
- zespół folwarczny (nr 204), z XIX-XX w.
- dom zarządcy
- obora z częścią mieszkalną
- stodoła i cielętnik
- zespół pałacowy (nr 214), z końca XVI-XIX w.
- pałac (ruina) - rozległy obiekt wzniesiony w latach 1620-1622 w stylu renesansowym dla Hansa Georga von Warnsdorfa, na planie czworokąta z wewnętrznym dziedzińcem, wieżą i szeregiem ozdobnych szczytów. Przebudowany około 1765 dla Gottfrieda Steinbacha (likwidacja szczytów, podwyższenie wieży). Po 1945 używany jako mieszkanie dla pracowników PGR; opuszczony w latach 70. XX wieku i niezabezpieczony, popadł w ruinę. Obecnie zachowały się jedynie mury zewnętrzne[5].
- oficyna
- park
- zespół pałacowy (nr 263), z XVIII-XIX w.
- pałac
- park
Szlaki pielgrzymkowe edytuj
Przez wieś przebiega Dolnośląska Droga św. Jakuba, odcinek szlaku pielgrzymkowego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii.
Urodzeni w Pisarzowicach edytuj
- Jakub von Salza (1481–1539) – biskup wrocławski w latach 1520–1539
- Gerhard Klopfer (1905–1987) – ostatni żyjący uczestnik konferencji w Wannsee.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 101606
- ↑ a b c d Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Cz. 2: M-Ż. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 187-193. ISBN 83-85773-61-4.
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 942 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b L.A. Dannenberg, M. Donath: Schlösser in der polnischen Oberlausitz. Meißen: 2011, s. 121-123.
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 grudnia 1969 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie wrocławskim
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 102. [dostęp 2012-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
Bibliografia edytuj
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.