Pleszakowate (Phalacridae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych, serii (infrarzędu) Cucujiformia i nadrodziny Cucujoidea. Liczy około 635 gatunków[1].

Pleszakowate
Phalacridae
Leach, 1815
Ilustracja
Olibrus bimaculatus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

Cucujiformia

Nadrodzina

Cucujoidea

Rodzina

Pleszakowate

Głowa chrząszcza z rodziny pleszakowatych
Phalacrus caricis
Olibrus corticalis
Stilbus atomarius
Phalacrus fimetarius
Olibrus flavicornis

Taksonomia edytuj

Rodzina opisana została w 1815 roku przez Williama Elforda Leacha[2].

Opis edytuj

Owady dorosłe edytuj

Drobne chrząszcze o ciele okrągławym lub owalnym, z wierzchu silnie wypukłym, a pod spodem u prawie wszystkich gatunków płaskim. Głowa skierowana skośnie ku przodowi, z tyłu częściowo przykryta przedpleczem. Oczy duże, owalne i wycięte na przednim brzegu. Czułki 11-członowe, z ostatnimi trzema członami tworzącymi zwartą lub luźną buławkę. Głaszczki szczękowe trójczłonowe, a wargowe dwuczłonowe. Przedplecze trapezopidalne, o bokach zaokrąglonych i silnie się ku przodowi zwężających, a krawędzi tylnej równej lub węższej od nasady pokryw. Tarczka trójkątna, punktowana, dobrze widoczna. Pokrywy przykrywające w całości odwłok, dłuższe niż szerokie, owalne, silnie wypukłe. Wzdłuż krawędzi przyszwowych biegną 1 lub 2 rowki. U nasady gładki, niepunktowany rejon. Odnóża krótkie, silnie zgrubiałe, zaostrzone na krawędziach wewnętrznych. Stopy pięcioczłonowe, przy czym człon czwarty szczątkowy i zrośnięty z piątym. Odwłok złożony od góry z 7 tergitów, a od spodu z 5 sternitów. Ostatni tergit tworzy silniej zesklerotyzowane pygidium[3].

Larwy edytuj

Ciało kampeodealne, długości 3-4 mm, wydłużone, słabo zesklerotyzowane, jasno ubarwione z ciemniejszą głową. Głowa hypognatyczna. Przyoczka obecne w liczbie od 2 do 5. Czułki trójczłonowe. Segmenty tułowia dobrze wykształcone. Odnóża czteroczłonowe z pojedynczym pazurkiem na goleniostopie. Odwłok złożony z 9 segmentów, z których ostatni zwieńczony parą urogomf. Obecna jedna para przetchlinek na śródtułowiu i 7 par na odwłoku[3].

Biologia i ekologia edytuj

Chrząszcze roślinożerne. Żerują na porażonych grzybami trawach i turzycach oraz astrowatych. Zimują w wierzchniej warstwie gleby i pod odstającą korą. W środkowoeuropejskich warunkach nizinnych pojaw dorosłych następuje w końcu kwietnia lub maju[3].

Rozprzestrzenienie edytuj

Rodzina kosmopolityczna, znana ze wszystkich kontynentów, preferująca stery umiarkowane[3]. W Europie występuje 57 gatunków[4], z czego w Polsce 24[5].

Systematyka edytuj

Według pracy Boucharda i innych z 2011 roku rodzina ta podzielona była na 2 podrodziny[2]:

M. Gimmel dokonał w 2013 roku rewizji tej rodziny, wprowadzając następujący podział na "grupy rodzajów" (ang. genus group)[1]:

Przypisy edytuj

  1. a b Matthew L. Gimmel. Genus-level revision of the family Phalacridae (Coleoptera: Cucujoidea). „Zootaxa”. 3506 (1), s. 1-147, 2013. 
  2. a b Patrice Bouchard i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI10.3897/zookeys.88.807.
  3. a b c d Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 58. Phalacridaeae. Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Oficyna Wydawnicza Turpress, 1997, s. 3-10.
  4. Phalacridae na Fauna Europaea. [dostęp 2014-05-27].
  5. entomo.pl: Wykaz chrząszczy Polski On-Line: Phalacridae. 2005-2014. [dostęp 2014-05-27].