Plos

Plos
Плёс
	; Plos
Herb	Flaga
Państwo	Rosja
Obwód	iwanowski
Mer	Ivan Gienadiewicz Sziewieliew
Wysokość	54 m n.p.m.
Populacja ; • liczba ludności	; 1732
Nr kierunkowy	+7 49339
Kod pocztowy	155555
Tablice rejestracyjne	37
	Położenie na mapie obwodu iwanowskiego Plos
	Położenie na mapie Rosji Plos
	57°27′N 41°30′E/57,450000 41,500000
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Plos (ros. Плёс) – miasto w Rosji w obwodzie iwanowskim. Jest jednym z głównych centrów turystycznych regionu, położone na prawobrzeżnym brzegu Wołgi, u ujścia rzeki Szochonki. W odległości 18 km od Priwołżska, i 71 km od Kostromy. Najwyższy punkt miasta wznosi się na 54 m nad poziomem Wołgi.

Ludność Plosa liczy 1796 osób (2017). W Plosie nie ma zakładów przemysłowych.

Etymologia edytuj

Rosyjski słownik etymologiczny A.G. Prieobrażeńskiego sugeruje, iż prawdopodobnie znaczenie nazwy miasta Plos to „miejsce, gdzie pluska” (ros. место, где плескает), jest to związane z plosem, w którym zawsze nieduża fala spieszy do brzegu.

Słownik toponimiczny W.A Nikonowa podaje inną etymologię: starosłowiańskie plos (ros. плёс), od jezioro, w związku z czym później utrwaliło się drugie znacznie odcinek rzeki od zakrętu do zakrętu.

Historia edytuj

Po raz pierwszy wzmianka o Plosie pojawia się w Latopisie Nowogrodzkim w roku 1141, jako miejsce, w którym zatrzymany został Jakun Mirosławicz (ros. Якун Мирославич) – rosyjski posadnik (tzn. urzędnik administracyjny w średniowiecznej Rusi X-XV w., naznaczony przez księcia do sprawowania władzy w mieście), który uciekł przed gniewem nowogródczan do Suzdalu, do księcia Jerzego Dołgorukiego. Dokładna data założenia Twierdzy Ploskiej nie jest jednak znana. Została ona zniszczona w lutym 1238 roku, podczas najazdu Batu-chana. Jednakże nawet po zniszczeniu twierdzy miasto dalej funkcjonowało. W 1410 roku, kiedy książę moskiewski Wasyl I, syn Dymitra Dońskiego, był w Kostromie, uciekając przed tatarskim chanem, kazał zbudować wzmacnianą zaporę. Wołga w tym miejscu nie skręca, co pozwało na dostrzeżenie wroga już z dużej odległości, stąd, jak niektórzy uważają, pochodzi nazwa miasta. (patrz: ploso).

Od 1796 roku miasto straciło na znaczeniu. W Plosie znajdowały się fabryki lnu, dwie słodownie, dwa browary, dziesięć kuźni, państwowy magazyn soli i sukiennice. Stąd dostarczano ryby na stół cara. W 1812 roku miasto stało się jednym z miejsc formowania się oddziałów kostromskiej milicji. Intensywny rozwój przemysłu w obwodzie iwanowskim w 1871 roku przyczynił się do budowy linii kolejowej łączącej Iwanow z Kineszmą. Do tego momentu Plos był głównym portem na rzece Wołdze, obsługującym handel wyrobów włókienniczych z całego regionu.

Od tej pory Plos traci na znaczeniu jako szlak handlowy i stopniowo przekształca się w małe prowincjonale miasteczko – tradycyjne miejsce wypoczynku i rekreacji. Istnieją legendy, mówiące o tym, iż kupcy ploscy usiłowali powstrzymać budowę kolei, która ich zdaniem przyczyniła się do ich bankructwa.

Nauka i oświata edytuj

W mieście działają: placówka przedszkolna Tęcza (ros. Радуга), liceum ogólnokształcące, szkoła muzyczno-plastyczna dla dzieci, oddział szkoły sportowej dla dzieci i młodzieży (narciarstwo), wyższa szkoła biznesu i turystyki.

Rosyjski Kościół Prawosławny edytuj

W Plosie zachowało się kilka cerkwi:

Cerkiew pw. Zmartwychwstania Pańskiego (ros. церковь Воскресения Христова) (1817);
Drewniana cerkiew pw. Zmartwychwstania Pańskiego (ros. деревянная Воскресенская церковь) (1699);
Cerkiew pw. Świętej Trójcy (ros. Троицкая церковь) (1808);
Cerkiew pw. Wprowadzenia do Świątyni Przenajświętszej Bogurodzicy (ros. Введенская церковь) (1828);
Sobór Zaśnięcia Matki Bożej (ros. Собор Успения) (1698);
Cerkiew św. Barbary (ros. церковь Святой Варвары) (1821);
Cerkiew Przemienienia Pańskiego (ros. Преображенская церковь);
Cerkiew św. Michała Archanioła Archistrstega (ros. деревянная церковь Архистратига Михаила) (1825)

Najwyższa dzwonnica (cerkiew św. Barbary) ma 35 m, wysokość dzwonnicy cerkwi pw. Zmartwychwstania Pańskiego – 32,5 m, dzwonnica cerkwi pw. Świętej Trójcy – 32 m, dzwonnica Soboru Zaśnięcia Matki Bożej – 25 m. Kąt nachylenia dzwonnicy Kościoła św. Barbary wynosi 10°.

Zabytki edytuj

Od 2010 roku miasto znajduje się na liście historycznych osad o znaczeniu federalnym.

Muzea i sale wystawowe

W 1982 roku w Plosie powstał Państwowy Historyczno-Architektoniczny Rezerwat i Muzeum, który obecnie obejmuje trzy ekspozycje:

Muzeum Isaaka Iljicza Lewitana (ros. Дом-музей Исаака Ильича Левитана);
Muzeum Rosyjskich Pejzażystów (ros. Музей пейзажа);
Muzeum „Rzemiosło artystyczne obwodu iwanowskiego” (ros. „Художественные промыслы Ивановского края”)
Kompleks Muzealno-Wystawienniczy „Kancelarie” (ros. Музейно-выставочный комплекс „Присутственные места”)

W mieście znajdują się również prywatne muzea: Muzeum Rodziny Staroruskiej (ros. Музей древнерусской семьи), Muzeum Początków Rybołówstwa (ros. Музей первобытного рыболовства), Muzeum Dom A.I. Timofiejewa (ros. Дом-музей А. И. Тимофеева). Prace współczesnych artystów można podziwiać w sali wystawowej „Towarzystwa Artystów Ploskich” (ros. Сообщества плёсских художников). W mieście znajduje się również galeria L.G. Nikołajewa oraz atelier W.A Panczenki.

Zabytki i pomniki

z okazji 600. rocznicy miasta Plos 5 czerwca 2010 roku odbyła się uroczysta ceremonia odsłonięcia odrestaurowanego pomnika Isaaka Lewitana,
pomnik księcia Wasyla I, założyciela drugiej twierdzy w Plosie,
rzeźba „Kotka”, której pierwowzorem była kotka malarza Witalija Panczenki. Kotka wabiła się Mucha. Zginęła tragicznie, broniąc swoje kocięta przed psami,
rzeźba „Letniczka” (ros. Дачница). Przypuszcza się, że jej pierwowzorem była arystokratka Sofia Kuwszynnikowa, towarzyszka życia Lewitana.

Ciekawą atrakcją w Plosie jest „drzewo miłości” (ros. дерево любви), czyli dwie sosny ze zrośniętą gałęzią.

Kultura (festiwale, filmy, które kręcono w Plosie) edytuj

Festiwale

Od 2006 roku w Plosie cyklicznie latem odbywa się rosyjski festiwal mody „Plos nad Wołgą. Lniana Paleta”. (ros. Плёс на Волге. Льняная палитра)
Od 2007 roku w mieście odbywa się coroczny Międzynarodowy Festiwal Filmowy „Zierkało” im. Andrieja Tarkowskiego.
Od 2008 roku w Plosie odbywa się Lewitanowski Festiwal Muzyczny.
Od 2015 roku w Plosie odbywa się Festiwal Wakacyjny im. Fiodora Szalapina. Funkcję dyrektora artystycznego festiwalu pełni Honorowy Artysta Republiki Baszkortostanu – Askar Abdrazakow.
Od 2017 roku w mieście odbywa się Ploski Festiwal Filmów Animowanych.

Filmy, które kręcono w Plosie

W mieście znajduje się Dom Sztuki Związku Działaczy Teatralnych Federacji Rosyjskiej (ros. Дом творчества Союза театральных деятелей России). Kręcono w nim większą część scen do filmu „Prawie zabawna historia” (ros. Почти смешная история). W kadrze znalazło się wiele miejsc charakterystycznych dla Plosa.

1938 – „Minin i Pożarski” (ros. Минин и Пожарский) reż. Wsiewołod Pudowkin
1959 – „Dziewicza wiosna” (ros. Девичья весна) reż. W. Dorman, G. Ogansjan
1966 – „Płyną po Rosji rzeki” (ros. Текут по России реки) (film dokumentalny)
1972 – „Wielki głód” (ros. Великие голодранцы) reż. L. Mirskij
1976 „Dwóch kapitanów” (ros. Два капитана) reż. E. Koriełow
1977 „Prawie zabawna historia” (ros. Почти смешная история) reż. P. Fomienko
1984 „Gorzki romans” (ros. Жестокий романс) reż. Eldar Riazanow
1993 „Prowincjoalny benefis” (ros. Провинциальный бенефис) reż. A. Bielinskij
1999 „Chiński serwis” (ros. Китайскій сервизъ) reż. W. Moskalenko
2006 „Złote cielę” (ros. Золотой телёнок) reż. U. Szyłkiny

Administracja edytuj

1 października 2015 roku Timierbułat Karimow (ros. Тимербулат Каримов) został jednogłośnie wybrany na przewodniczącego Rady Miejskiej Plosa. Po wyborach Karimow założył organizację non-profit „Towarzystwo rozwoju Plosa” (ros. „Корпорация развития Плёса”), która będzie inwestować w rozwój miasta. Pierwszym projektem organizacji było stworzenie nowego głównego planu miasta, mającego na celu rozwiązanie problemów transportowych Plosa.

Ludzie związani z Plosem edytuj

Bywali tutaj artyści tacy jak: Ilja Riepin, Fiodor Wasiljew, Aleksiej Sawrasow, Boris Prorokow, Nikołaj Żukow, Manuil Aladżalow, Siergiej Winogradow, Aleksiej Korin.

Najbardziej związany z Plosem był Isaak Lewitan, pejzażysta, który namalował tutaj wiele ze swoich najbardziej znanych obrazów.

W 1910 roku po raz pierwszy przybył do Plosa Fiodor Szalapin. W 1912 roku wykupił pobliskie wrzosowisko, a następnie wybudował na nim daczę (która w 1918 roku została znacjonalizowana).

W Plosie urodził się również poeta i pisarz Nikołaj Smirnow, autor powieści „Złoty Plos” (ros. Золотой Плёс), redaktor literacki pisma „Nowoje Vriemia” (ros. Новое время).

Lew Borisow – sowiecki i rosyjski aktor, Ludowy Artysta Federacji Rosyjskiej. A.I. Timofiejew ur. 1941 r. – sowiecki i rosyjski malarz, Zasłużony Artysta Federacji Rosjskiej, mieszkający w Plosie od 2006 roku, otworzył muzeum swoich prac we własnym domu.

Lew G. Nikołajew ur. 1958 r. – sowiecki i rosyjski malarz, zamieszkały w Plosie od 1989 roku, stworzył galerię sztuki, w której prezentuje swoje dzieła. http://www.nikolaevgallery.com/ Witalij A. Panczenko ur. 1961 r. – sowiecki i rosyjski malarz, zamieszkały w Plosie jest od 1985 roku. Stworzył pracownię artystyczną własnych prac.