Wikipedia

Podolska Brygada Kawalerii

Podolska Brygada Kawalerii (Podol. BK) – wielka jednostka kawalerii Wojska Polskiego II RP.

Podolska Brygada Kawalerii
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

6 Samodzielna Brygada Kawalerii

Dowódcy
Ostatni

płk dypl. Leon Strzelecki

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
bitwa nad Bzurą (9–18 IX 1939)
bój pod Uniejowem (9–11 IX 1939)
bój pod Ozorkowem (11–12 IX 1939)
bój pod Górkami (17 IX 1939)
bój pod Sierakowem i Laskami (19 IX 1939)
Organizacja
Dyslokacja

Stanisławów

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

kawaleria

Podległość

Armia „Poznań”
GO gen. Abrahama

Multimedia w Wikimedia Commons
Podolska BK w 1938

W 1924 VI Brygada Jazdy przeformowana została w 6 Samodzielną Brygadę Kawalerii. Minister spraw wojskowych rozkazem Dep. Dow. Og. 1820. Org. Tj. nadał z dniem 1 kwietnia 1937 dotychczasowej 6 SBK nazwę „Podolska Brygada Kawalerii”[1].

W czasie kampanii wrześniowej brygada walczyła w składzie Armii „Poznań”. Przetransportowana koleją, osłaniała Poznań od zachodu. W pierwszej fazie bitwy nad Bzurą w składzie Grupy Operacyjnej Kawalerii gen. Grzmota-Skotnickiego uderzała na Uniejów i Wartkowice, następnie walczyła pod Ozorkowem. W składzie grupy operacyjnej gen. Abrahama pomaszerowała przez Puszczę Kampinoską do Warszawy. Do końca działań broniła stolicy[2].

Tradycje Podolskiej BK kultywowała 6 Brygada Kawalerii Pancernej ze Stargardu.

Organizacja pokojowa w latach 1937–1939 edytuj

Udział w kampanii wrześniowej 1939 roku edytuj

 
Kamień Ułanów Jazłowieckich w Puszczy Kampinoskiej
Osobny artykuł: Kampania wrześniowa.

Podolska Brygada Kawalerii pod dowództwem płk. dypl. Leona Strzeleckiego zgodnie z pierwotnymi zamiarami miała być w składzie Armii „Łódź” gen. dyw. Juliusza Rómmla, ale ostatecznie skierowano ją do Armii „Poznań” gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby.

1 września przybyła na obszar operacyjny Armii. Przez pierwsze dni września Brygada była w odwrocie wraz z resztą Armii bez styczności z Niemcami. 6 września Brygada osiągnęła Kleczew, a 7 września stała w rejonie Sompolna, skąd następnie została przesunięta w rejon Dąbia nad Nerem. Od 8 września brała udział w bitwie nad Bzurą, początkowo jako osłona prawego skrzydła wojsk polskich, działając w kierunku Uniejowa. 9 września zdobyła Wartkowice i Parzęczew, dzięki czemu opanowała główną linię łączności i zaopatrzenia niemieckiego X Korpusu gen. art. Wilhelma von Ulexa. 11 września Armia „Poznań”, kontynuując natarcie siłami 25 Dywizji Piechoty gen. bryg. Franciszka Altera i Podolskiej BK, walczyła na południowy zachód od Łęczycy z nadchodzącą niemiecką 221 Dywizją Piechoty gen. por. Johanna Pflugbeila. W następnych dniach Brygada przeciwdziałała kontratakowi 221 DP w kierunku na Wartkowice. Po wycofaniu się 17 września z południowego brzegu Bzury w Witkowicach, Brygada przebijała się do Puszczy Kampinoskiej. 20 września wraz z elementami Wielkopolskiej Brygady Kawalerii i Pomorskiej Brygady Kawalerii przebiła się przez Palmiry do Warszawy. W czasie tych walk szarżę pod Wólką Węglową przeprowadził 14 pułk ułanów Jazłowieckich. Z tych brygad kawalerii 23 września sformowano Zbiorczą Brygadę Kawalerii gen. bryg. Romana Abrahama. Walczyła ona w obronie Warszawy do jej kapitulacji 28 września.

Pozycje wojsk polskich 16/17.09.1939
 
 

Organizacja wojenna brygady we wrześniu 1939 roku edytuj

Osobny artykuł: Organizacja wojenna polskiej brygady kawalerii w 1939.

Działania brygady wspierał przydzielony do niej I pluton 36 eskadry obserwacyjnej pod dowództwem por. obs. Jana Szyszki.

Na obszarze krajowym podporządkowanym Ministrowi Spraw Wojskowych sformowany został Ośrodek Zapasowy Kawalerii „Stanisławów”. Ośrodek zmobilizował 6 pułk ułanów w Stanisławowie (w przypadku wojny z ZSRR ośrodek miał być mobilizowany w Kraśniku). Zadaniem ośrodka była szkolenie rezerwistów i uzupełnianie nimi oddziałów Podolskiej BK.

Obsada personalna OZ Kaw. „Stanisławów”

Obsada personalna Kwatery Głównej w 1939 edytuj

  • dowódca brygady – płk dypl. kaw. Leon Strzelecki
  • szef służby sprawiedliwości - mjr aud. dr Feliks Serbeński
  • oficer ordynansowy - por. inż. Władysław Przybysławski
  • szef sztabu – ppłk dypl. kaw. Witold Święcicki
  • oficer operacyjny - rtm. dypl. Stanisław Łubieński
  • oficer informacyjny - kpt. dypl. Marian Winogrodzki
  • dowódca łączności - mjr Ferdynand Beck
  • kwatermistrz – mjr dypl. kaw. Grzegorz Dobrowolski-Doliwa
  • szef intendentury - kpt. int. Ludwik Haslinger
  • szef sanitarny - kpt. lek. Franciszek Jakubczak
  • szef służby weterynaryjnej - mjr lek. wet. Mieczysław Zagajewski
  • komendant Kwatery Głównej – rtm. Stanisław Muszyński
  • dowódca szwadronu sztabowego – dowódca por. Niemirowski

Obsada personalna dowództwa edytuj

Dowódcy brygady
Szefowie sztabu
I Oficerowie sztabu

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku[17][a]

  • dowódca brygady – gen. bryg. Juliusz Kleeberg
  • szef sztabu – ppłk dypl. Witold II Święcicki
  • I oficer sztabu – rtm. dypl. Stanisław Łubieński
  • II oficer sztabu – rtm. adm. (kaw.) Stanisław Kiczan
  • dowódca łączności – mjr Ferdynand Stanisław Beck
  • oficer intendentury – kpt. int. Ludwik Józef Jan Haslinger

Uwagi edytuj

  1. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[18].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dodatek Tajny Nr 3 do Dziennika Rozkazów z 26 marca 1937, poz. 19.
  2. ↑ Zawilski 2019 ↓, s. 802.
  3. ↑ O kawalerii polskiej XX wieku s. 66
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 100.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 23 listopada 1922 roku, s. 850.
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 129 z 1 grudnia 1925 roku, s. 698.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 342.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 364.
  9. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 107.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 286.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 420.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 421.
  13. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 10.
  14. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku, s. 83.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 34 z 25 sierpnia 1926 roku, s. 278.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 304.
  17. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 543.
  18. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

Bibliografia edytuj

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
  • Tadeusz Jurga: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 7, Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939 : organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975
  • Marian Winogrodzki, Podolska Brygada Kawalerii w działaniach wojennych 1939 r., cz. I Mobilizacja, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 3 (129), Warszawa 1989, s. 326-342.
  • Bogusław Polak: Lance do boju: szkice historyczne z dziejów jazdy wielkopolskiej X wiek – 1945 r.. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, s. 251-252. ISBN 83-03-01373-4.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
  • Apoloniusz Zawilski: Bitwy polskiego września. Kraków: Znak Horyzont, 2019. ISBN 978-83-240-5692-7.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Podolska_Brygada_Kawalerii&oldid=73496354”