Porty lotnicze w Polsce

lista w projekcie Wikimedia

Porty lotnicze w Polsce – system cywilnych portów lotniczych w Polsce, wykorzystywanych do transportu pasażerskiego. W jego skład wchodzi 15 portów lotniczych: największe Lotnisko Chopina i 14 portów regionalnych.

Największy port lotniczy edytuj

Największym portem lotniczym w Polsce jest Lotnisko Chopina w Warszawie.

Regionalne porty lotnicze edytuj

Mianem regionalnych portów lotniczych określa się sieć portów lotniczych, które w okresie gospodarki planowej miały odgrywać pomocniczą rolę w stosunku do stołecznego lotniska w Warszawie. Miały one przyjmować pasażerów przylatujących z zagranicy lub wylatujących za granicę przez docelowo pełnić rolę węzła przesiadkowego dla całej Polski. Po liberalizacji rynku lotniczego w maju 2004, lotniska te rozwinęły swoje własne połączenia zagraniczne, zwłaszcza w oparciu o tzw. tanie linie lotnicze, takie jak np. easyJet, Ryanair, SkyEurope Airlines (wycofał się z Polski w 2008 r.), Centralwings (nie operuje od października 2008 r.), Wizz Air oraz Sprint Air.

Obecnie portu lotniczego nie mają w Polsce trzy województwa: opolskie, podlaskie i świętokrzyskie.

Zarządzanie portami lotniczymi w Polsce edytuj

W 1987 r. powołano Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze”, które zarządza obecnie trzema portami lotniczymi: Warszawa, Zielona Góra i Warszawa-Radom. W pozostałych portach lotniczych w: Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Olsztynie i Wrocławiu, przekształconych w spółki prawa handlowego, PP „Porty Lotnicze” posiada udziały. PP „Porty Lotnicze” nie posiada jedynie udziałów w spółkach: „Port Lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta” oraz „Port Lotniczy Lublin”.

Porty lotnicze istniejące obecnie edytuj

Główne miasto dla portu Województwo Gmina/miasto Nazwa toponomiczna
(miejscowość/dzielnica)
ICAO IATA Nazwa portu lotniczego Ofic. liczba pasażerów (2019)[1] Ofic. liczba pasażerów (2020)[1] Ofic. liczba pasażerów (2021)[1] Ofic. liczba pasażerów (2022)[1] Zmiana
(2021 – 2022)
Warszawa mazowieckie Warszawa Okęcie
(Włochy)
EPWA WAW Lotnisko Chopina w Warszawie 18 844 591 5 473 224 7 445 468 14 389 143 93,3%
Kraków małopolskie Zabierzów Balice EPKK KRK Port lotniczy Kraków-Balice im. Jana Pawła II 8 402 859 2 588 970 3 065 957 7 386 496 140,9%
Gdańsk pomorskie Gdańsk Rębiechowo
(Matarnia)
EPGD GDN Port lotniczy Gdańsk-Rębiechowo im. Lecha Wałęsy 5 361 134 1 697 406 2 140 522 4 559 480 113%
Katowice śląskie Ożarowice Pyrzowice EPKT KTW Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice w Pyrzowicach
(Katowice Airport)
4 843 650 1 437 876 2 311 586 4 406 241 90,6%
Warszawa mazowieckie Nowy Dwór Mazowiecki Modlin EPMO WMI Port lotniczy Warszawa-Modlin 3 104 277 870 831 1 455 315 3 124 944 114,7%
Wrocław dolnośląskie Wrocław Strachowice EPWR WRO Port lotniczy Wrocław-Strachowice im. Mikołaja Kopernika 3 543 398 1 003 066 1 409 067 2 868 012 103,5%
Poznań wielkopolskie Poznań Ławica EPPO POZ Port lotniczy Poznań-Ławica im. Henryka Wieniawskiego 2 372 184 652 833 1 045 751 2 243 337 114,5%
Rzeszów podkarpackie Trzebownisko Jasionka EPRZ RZE Port lotniczy Rzeszów-Jasionka 769 252 234 355 253 210 683 299 169,9%
Szczecin zachodniopomorskie Goleniów Goleniów
(Glewice)
EPSC SZZ Port lotniczy Szczecin-Goleniów im. NSZZ „Solidarność” 580 479 185 848 181 849 419 872 130,9%
Lublin lubelskie Świdnik Świdnik EPLB LUZ Port lotniczy Lublin 356 011 123 512 107 423 328 516 205,8%
Bydgoszcz kujawsko-pomorskie Bydgoszcz Szwederowo EPBY BZG Port Lotniczy im. Ignacego Jana Paderewskiego Bydgoszcz 413 472 124 545 95 118 247 008 159,7%
Łódź łódzkie Łódź Lublinek EPLL LCJ Port lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta 241 707 75 275 69 296 179 926 159,6%
Olsztyn warmińsko-mazurskie Szczytno Szymany EPSY SZY Port lotniczy Olsztyn-Mazury 147 446 61 114 47 039 111 305 136,6%
Zielona Góra lubuskie Babimost Babimost EPZG IEG Port lotniczy Zielona Góra-Babimost 33 078 19 266 20 596 41 543 101,7%
Radom mazowieckie Radom Sadków EPRA RDO Port lotniczy Warszawa-Radom im. Bohaterów Radomskiego Czerwca 1976 roku

Przebudowa

0 0 0 0
Suma 49 013 538 14 548 121 19 648 197 40 989 122 108,6%

Porty lotnicze istniejące w przeszłości edytuj

Lotniska obsługujące dawniej regularne połączenia pasażerskie.

Białystok-Krywlany Od 1945 r. przez krótki okres obsługiwało loty pasażerskie PLL LOT do Warszawy[2].
Częstochowa-Rudniki W 1983 r. przez jeden sezon regularne połączenie obsługiwały PLL LOT.[3]
Gdańsk-Wrzeszcz Funkcjonowało jako cywilny port lotniczy do otwarcia lotniska w Rębiechowie w 1974 r.[4]
Gdynia w Rumi-Zagórzu W latach 1935–1939 obsługiwało regularne połączenia PLL LOT (do 3000 pasażerów rocznie)[5].
Katowice-Muchowiec W latach 1929–1958 obsługiwało rejsowy ruch lotniczy, w tym pierwsze międzynarodowe połączenia w historii PLL LOT[6].
Koszalin-Zegrze Pomorskie W latach 1965–1991 obsługiwało regularny krajowy ruch pasażerski oraz czarterowy. W szczytowym okresie z lotniska korzystało ponad 80 tys. pasażerów rocznie[7].
Kraków-Rakowice-Czyżyny Funkcjonowało jako cywilny port lotniczy w latach 1924–1963[8].
Olsztyn-Dajtki Przed II wojną światową regularne połączenia obsługiwała Lufthansa (od 1926 r.), zaś po wojnie PLL LOT[9].
Słupsk-Redzikowo Od 1920 r. do lat 30. przyjmowało loty pasażerskie niemieckich linii lotniczych. Od 1975 r. do początku lat 90. połączenia obsługiwały PLL LOT[10].
Szczecin-Dąbie Obsługiwało loty pasażerskie w latach 1921–1939. W najlepszych latach jego prosperowania, utrzymywane były połączenia (bezpośrednie i pośrednie) z 70 miastami Europy. Po wojnie obsługiwało krajowe linie lotnicze do 1968 roku[11].
Warszawa-Mokotów Od 1920 obsługiwało regularne loty pasażerskie. W 1930 r. lotnictwo cywilne przeniesiono na Okęcie[12].
Wrocław-Gądów Mały Przed wojną obsługiwało loty rejsowe w latach 1921–1942. W latach 1946–1958 regularne loty cywilne obsługiwały PLL LOT[13].
Porty lotnicze na Kresach Wschodnich
Lwów-Lewandówka Loty pasażerskie zainaugurowano w 1922 r. W okresie 1922–1928 linia lotnicza Aerolloyd/Aerolot przeprowadziła tu ponad 2000 rejsów, przewożąc ponad 5000 pasażerów. Stałe połączenie prowadziła tu także linia Aero, a od 1928 r. powstałe w wyniku połączenia obu tych firm PLL LOT. Lotnisko zostało zamknięte w 1929 r.[14]
Lwów-Skniłów Powstało w 1922 r. Funkcjonuje nadal jako Port lotniczy Lwów.
Wilno-Porubanek Powstało w 1932 r. Funkcjonuje nadal jako Port lotniczy Wilno.
Niemieckie porty lotnicze obecnie w granicach Polski obsługujące połączenia pasażerskie jedynie przed II wojną światową
Elbląg Powstało w 1915 r. Obsługiwało połączenia m.in. do Gdańska, Szczecina, Królewca i Moskwy[15].
Gliwice-Trynek Regularną komunikacje lotniczą rozpoczęto w 1925 r. Obsługiwano stąd loty do wielu miast w Niemczech oraz międzynarodowe, m.in. do Konstantynopola[16].
Gubin Od 1929 r. obsługiwało regularne połączenia m.in. do Szczecina, Drezna, Norymbergi, Frankfurtu nad Odrą i Chociebuża[17].
Jelenia Góra Powstało w 1927 r. Przed II wojną światową obsługiwało rejsy do większości głównych miast na terenie Niemiec[18].
Malbork Pierwsze lotnisko w Malborku, które znajdowało się przy ulicach Zeppelin Weg i Flieger Weg – obecnie Portowej i Sportowej. W latach 1926–1934 posiadało regularne sezonowe połączenia lotnicze z Berlinem, Szczecinem, Słupskiem, Gdańskiem, Elblągiem, Olsztynem i Królewcem[19].
Nysa-Radzikowice W latach 1927–1939 obsługiwało loty pasażerskie do Gliwic, Görlitz, Jeleniej Góry i Berlina[20].
Piła Pierwsze lotnisko w Pile, które znajdowało się przy Selgenauer Chaussee – obecnie ul. Wojciecha Kossaka (nie należy mylić z drugim, nadal istniejącym lotniskiem). W listopadzie 1919 r. podjęto pierwszą próbę uruchomienia stąd lotniczego połączenia komunikacyjnego na trasie Berlin – Piła – Gdańsk – Królewiec, kolejną w grudniu 1920 r. i następną w 1925 r. Wszystkie te przedsięwzięcia okazały się jednak nierentowne i bardzo szybko ich zaniechano[21].
Szczecin-Krzekowo W latach 1920–1927 obsługiwało regularne połączenia do Berlina, Gdańska, Rygi, Kłajpedy i Królewca[22].
 
Porty lotnicze w Polsce

Wzrost przewozów edytuj

Widoczna jest zmiana struktury przewozów lotniczych w Polsce: Warszawskie Okęcie straciło dominację w udziale w rynku na rzecz portów regionalnych. W 2008 r. porty regionalne obsłużyły 57,66% ogółu ruchu lotniczego w Polsce, natomiast Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina w Warszawie 42,34%. W 2015 r. te proporcje wynosiły już 63,4% do 36,6% na korzyść portów regionalnych. Zmiana ta jest widoczna od 2005 r. w którym Warszawskie Okęcie obsłużyło 61%, a w 2006 – 48% wszystkich pasażerów korzystających z polskich lotnisk.

Polski rynek lotniczy nadal rozwija się szybko, od czasu wejścia Polski do Unii Europejskiej i pełnego otwarcia polskiego nieba, które to decyzje spowodowały większą aktywność przewoźników już operujących w Polsce. Pojawił się także szereg nowych – głównie niskokosztowych – dzięki czemu zwiększyły się liczba oferowanych połączeń i liczba przewiezionych pasażerów.

Według prognozy Urzędu Lotnictwa Cywilnego z 2006 r., w ciągu nadchodzących lat dynamika wzrostu miała być niższa niż w 2006, jednak nadal wyższa od średniej europejskiej. Za 13 lat liczba odprawionych pasażerów w Polsce miała wynieść 41 mln[23] (w 2015 r. wyniosła 30,6 mln).

Perspektywy nowych portów lotniczych edytuj

Od 2017 r. trwają prace nad stworzeniem nowego węzła transportowego tj. Centralny Port Komunikacyjny, położonego pomiędzy aglomeracjami: warszawską i łódzką.

Od 2009 r. władze województwa podlaskiego planowały i podejmowały próby wybudowania nowego regionalnego portu lotniczego[24]. Sporna była lokalizacja portu (Nowosady, Topolany, Saniki)[25][26]. 16 stycznia 2017 r. odbyło się referendum wojewódzkie w sprawie budowy w woj. podlaskim regionalnego portu lotniczego, gdzie 117 790 osób zagłosowało za wybudowaniem, jednak referendum jest nieważne z uwagi na niską frekwencję 12,96%[27][28]. Koszty budowy nowego portu szacowano na kwotę ok. 320 mln zł netto[29]. Zarząd województwa zwrócił się o pomoc w finansowaniu portu z budżetu państwa, a Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa odpowiedziało, że nie dysponuje środkami budżetowymi, które mogłyby posłużyć jako wsparcie dla budowy i rozwoju nowego portu lotniczego[29]. Lotnisko nie powstało w związku z problemami z uzyskaniem w terminie decyzji środowiskowej. Marszałek województwa Jerzy Leszczyński wskazał w 2017 r., że regionalny port lotniczy jest potrzebny, jednak woj. podlaskie nie ma dogodnej lokalizacji dla nowego portu oraz nie posiada środków na jego budowę, ani też możliwości pozyskania na ten cel środków z zewnątrz. Marszałek wskazał także, że referendum wykazało brak zainteresowania powstaniem obiektu w dużej części województwa, szczególnie w subregionach łomżyńskim oraz suwalskim, a duże zainteresowanie jedynie w aglomeracji białostockiej. Podał za możliwe rozwiązania szybką kolej do portu lotniczego w Warszawie, korzystanie z lotnisk miejskich dla małego ruchu lotniczego oraz pobliskie porty lotnicze. Wskazuje się, że zachodnia część województwa (powiat grajewski i powiat łomżyński) korzysta z portu lotniczego Olsztyn-Mazury, a Suwałki i powiat suwalski korzystają z portu lotniczego Kowno. Alternatywą dla Białegostoku byłoby otwarcie granicy z Białorusią i korzystanie z portu lotniczego Grodno[30].

Od 2006 r. władze Gdyni oraz gminy Kosakowo, planowały utworzenie portu lotniczego Gdynia-Kosakowo, jednak w 2017 r. zrezygnowano z otwarcia portu.

Przewoźnicy edytuj

W 2018 największy udział w rynku miały: Ryanair (28,71%), Polskie Linie Lotnicze LOT (26,09%), Wizz Air (21,66%), Lufthansa (5,61%), EasyJet (2,20%) i Norwegian Air Shuttle (2,08%)[31]. Najtańsi przewoźnicy mają ponad 50% udziału w rynku polskim[32].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Statystyki wg portów lotniczych – Urząd Lotnictwa Cywilnego [online], ulc.gov.pl [dostęp 2022-01-04] (pol.).
  2. 70 lat historii pasażerskiego portu lotniczego w Białymstoku. dziendobry.bialystok.pl, 17 października 2015. [dostęp 2015-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 października 2015)].
  3. Blue Ocean Business Consulting sp. z o.o: Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Częstochowy. Urząd Miasta Częstochowa, październik 2013. [dostęp 2015-11-25].
  4. Marcin Stąporek: Jak to z lotniskami w Gdańsku było. Trojmiasto.pl, 14 maja 2014. [dostęp 2015-12-08].
  5. Rafał Borowski: Pierwsze gdyńskie lotnisko. Historia Portu Lotniczego Gdynia w Rumi-Zagórzu. Trojmiasto.pl, 23 sierpnia 2015. [dostęp 2015-11-25].
  6. Piotr Adamczyk: Podróże lotnicze z Katowic w latach 20-stych XX wieku. katowice-airport.com, 4 kwietnia 2013. [dostęp 2015-11-25].
  7. Uruchomienie lotniska cywilnego w Zegrzu Pomorskim k. Koszalina. Wydział Rozwoju i Współpracy Zagranicznej Urzędu Miejskiego w Koszalinie, 21 maja 2013. [dostęp 2015-11-25].
  8. Karol Placha Hetman: Lotnisko Czyżyny. Polot.net, 25 kwietnia 2009. [dostęp 2015-11-25].
  9. Marek Książek: Olsztyńskie skrzydła. Olsztyn24.com, 20 września 2013. [dostęp 2015-12-08].
  10. Tajemnicze lądowanie na nieczynnym lotnisku. RMF24, 26 marca 2012. [dostęp 2015-12-08].
  11. Anja Tatarczuk: Lotnisko Szczecin-Dąbie i o szczecińskim lotnictwie. lotniczapolska.pl, 12 lipca 2009. [dostęp 2015-12-08].
  12. Piotr Marciniak: Ciekawostki z historii Pola Mokotowskiego. polemokotowskie.pl. [dostęp 2015-11-25].
  13. Lotniczy Gądów. Historia podniebnych asów wrocławskiego osiedla. mmwroclaw.pl, 5 listopada 2014. [dostęp 2015-12-08].
  14. Karol Placha Hetman: Lotniska Lwowa: Lewandówka i Skniłów. Polot.net, 26 października 2015. [dostęp 2015-11-25].
  15. Edward Jaremczuk: Historia lotniska w Elblągu. Info.Elblag.pl, 5 lipca 2015. [dostęp 2015-12-08].
  16. Jacek Schmidt: Rocznik Muzeum w Gliwicach – Historia Lotniska w Gliwicach do 1945 r. część I. T. 7 (1991)-8 (1992). Gliwice: 1992, s. 155–188.
  17. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939–1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 55–56. ISBN 978-83-88059-54-4.
  18. Pasażerski port lotniczy w Jeleniej Górze. Jelonka.com, 20 lipca 2015. [dostęp 2015-12-09].
  19. Jacek Kmieć: O lotniskach w Malborku. starymalbork.blogspot.com, 10 marca 2010. [dostęp 2015-12-09].
  20. Krzysztof Stecki: Ze Śląska na podbój przestworzy. Oraz kosmosu. Wyborcza.pl, 29 grudnia 2013. [dostęp 2015-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (25 lipca 2018)].
  21. Robert Kulczyński: Śladami lotniczej historii Piły. Dawna.Pila.pl. [dostęp 2015-12-09].
  22. Historia szczecińskich lotnisk. Aeroklub-Szczecinski.pl. [dostęp 2015-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 listopada 2018)].
  23. Prognoza Urzędu Lotnictwa Cywilnego z 28 lutego 2006 dotycząca liczby pasażerów korzystających z transportu lotniczego w polskich portach lotniczych do 2030, [1].
  24. Adam Jakuć: Co z lotniskiem?. [w:] TVP3 Białystok [on-line]. Telewizja Polska SA, 2009-08-31. [dostęp 2017-11-19].
  25. PAP: Podlaskie lotnisko regionalne powstanie w Sanikach koło Tykocina. [w:] Bankier.pl [on-line]. 2010-04-16. [dostęp 2017-11-19].
  26. Marta Gawina: Topolany albo Nowosady. Saniki bez szans na lotnisko. [w:] Onet.pl [on-line]. 2013-03-06. [dostęp 2017-11-19].
  27. Postanowienie Komisarza Wyborczego w Białymstoku z dnia 5 grudnia 2016 r. o przeprowadzeniu referendum wojewódzkiego w sprawie budowy w województwie podlaskim regionalnego portu lotniczego (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego 2016.4564).
  28. Protokół Wojewódzkiej Komisji do spraw Referendum w Białysmstoku z dnia 16 stycznia 2017 r. ustalenia wyniku referendum wojewódzkiego w sprawie budowy w województwie podlaskim Regionalnego Portu Lotniczego (Dz. Urz. Woj. Podlaskiego 2017.294).
  29. a b Codzienny Serwis Informacyjny: Nie dla lotniska. Podlasie dostało z resortu infrastruktury odpowiedź ws. budowy lotniska. Polska Agencja Prasowa SA, 2017-03-28. [dostęp 2017-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].
  30. Martyn Janduła: Lotnisko regionalne w Białymstoku pod wielkim znakiem zapytania. [w:] RynekInfrastruktury.pl [on-line]. ZDG TOR Sp. z o.o., 2017-03-07. [dostęp 2017-11-18].
  31. Statystyki wg przewoźników – Urząd Lotnictwa Cywilnego [online], ulc.gov.pl [dostęp 2019-09-05] (pol.).
  32. Aeroporty.pl [online], aeroporty.pl [dostęp 2023-02-28] (pol.).