Poryblin jeziorny

Poryblin jeziorny
	; Poryblin jeziorny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	telomowe
Gromada	naczyniowe
Klasa	widłaki
Rząd	poryblinowce
Rodzina	poryblinowate
Rodzaj	poryblin
Gatunek	poryblin jeziorny
	Nazwa systematyczna
	Isoëtes lacustris L.; pub. 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Poryblin jeziorny (Isoëtes lacustris L.) – gatunek roślin z klasy widłaków różnozarodnikowych. Rośnie w zbiornikach wodnych Syberii, Europy i w Ameryce Północnej. W Polsce występuje głównie na Pomorzu Zachodnim, w regionie o największej koncentracji jezior lobeliowych. Znane jest także stanowisko w Karkonoszach.

Morfologia edytuj

Poryblin na dnie zbiornika

Pokrój

Pokrój: Mała, wodna roślina wieloletnia, rosnąca kępami, w warunkach naturalnych często tworzy wielkie skupienia, charakterystyczna dla wielu jezior o dużej przejrzystości wód i ubogich w substancje odżywcze. Rozmnaża się przez podział kłącza i zarodniki.

Pędy: Krótka, bulwiasta łodyga, osiąga zazwyczaj od 5 do 15 cm wysokości.

Liście: Szydlaste, wąskie o długości do 20 cm, w kolorze od jasno do ciemnozielonego, przy korzeniach ułożone są w rozetę. W górnej części są twarde i kruche. Swoim kształtem przypomina garść długich sosnowych igieł wbitych w dno.

Kłos zarodnionośny: Roślina dwupienna. Zarodnie wytwarzające różnopłciowe zarodniki ukryte są wewnątrz rozszerzonych nasad blaszek liściowych.

Korzenie: Kłącza wyrastające z dolnej części pędu.

Ekologia edytuj

Oligotroficzne zbiorniki o podłożu piaszczystym lub piaszczysto-mulistym o dużej przejrzystości wód i ubogich w substancje odżywcze. Preferuje płytkie wody w strefie głębokości od 3 do 4 m Hydrofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Isöetion lacustris, Ass. Isöetetum lacustris^[4].

Zastosowanie edytuj

Roślina jest stosowana jako ozdobna do zimnowodnego akwarium.

Zagrożenia i ochrona edytuj

Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową od 1983 roku^[5]^[6].

Kategorie zagrożenia gatunku:

Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006, 2016)^[7]^[8]: VU (narażony na wyginięcie).
Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin^[9]: VU (vulnerable, narażony).

Zagrożenie dla rośliny stanowią zanieczyszczenia jezior i glony zarastające ich naturalne stanowiska w zbiornikach wodnych.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
↑ Isoëtes lacustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 kwietnia 1983 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin Dz.U. z 1983 r. nr 27, poz. 134.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[ppgI-2] The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.

[iucn-3] Isoëtes lacustris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[4] Władysław Matuszkiewicz. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[rozp1983-5] Rozporządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 30 kwietnia 1983 r. w sprawie wprowadzenia gatunkowej ochrony roślin Dz.U. z 1983 r. nr 27, poz. 134.

[rozp2014-6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.

[7] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[8] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[9] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]