Powiat Kosten
Powiat Kosten (pol. powiat kościański, niem. Kreis Kosten)[1] – pruski powiat leżący w obrębie rejencji poznańskiej Prowincji Poznańskiej Królestwa Prus, ustanowiony na ziemiach I Rzeczypospolitej, które objął zabór pruski. Powiat istniał w latach 1818-1920[2]. Siedzibą landrata był Kościan (niem. Kosten).
| powiat | |
| Państwo | |
|---|---|
| Populacja (1837) • liczba ludności |
|
| Szczegółowy podział administracyjny | |
| Liczba okręgów |
6 |
| Liczba majątków |
80 |
Od północy powiat Kosten graniczył z powiatem Posen i Buk, od wschodu z powiatem Schrimm (śremskim), od południa stykał się z powiatem Kröben (krobskim) i Fraustadt (wschowskim). Od zachodu z kolei graniczył z powiatem Bomst (babimojskim)[3].
Okręgi, miasta i wsie edytuj
W 1846 roku powiat dzielił się na sześć okręgów policyjnych[3]:
- kościański,
- śmigielski,
- wielichowski,
- czempiński,
- krzywiński,
- jerkowski (w całości należał do rządu pruskiego).
W obrębie powiatu znajdowało się wówczas pięć miast: (Śmigiel, Kościan, Czempiń, Wielichowo oraz Krzywiń) i 80 majątków, które łącznie składały się ze 246 wsi i osad (w tym 5 osad olęderskich)[3].
Ludność i gospodarka edytuj
Powiat zamieszkiwało – według spisu urzędowego z roku 1837 – ponad 42,2 tys. osób (w miastach 7,6 tys., na wsi – 34,5 tys.)[3]. W roku 1900 powiat liczył 47,3 tys. mieszkańców (w tym 4,1 tys. ewangelików, 38 tys. katolików oraz 436 żydów)[4]. Głównym zajęciem ludności było rolnictwo i chów bydła[3]. Na obszarze powiatu działały trzy parafie protestanckie (w Kościanie, Racocie i Śmiglu) i 30 parafii katolickich[3]. Ponadto działały trzy synagogi (w Śmiglu, Czempiniu i Krzywiniu). Leon Plater w swoim dziele „Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księstwa Poznańskiego” (1846) wzmiankuje o 14 jeziorach i dwóch konnych stacjach pocztowych na terenie powiatu[3]. Na Obrze i jej kanałach odbywał się spław drewna. Najważniejszą arterią komunikacyjną był bity gościniec wrocławski idący przez Kościan i Śmigiel w stronę Leszna.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Johann Gottfried Hoffmann: Die Bevölkerung des Preußischen Staats. Berlin: 1839, s. 235.
- ↑ Rolf Jehke, Herdecke: Landkreis Kosten (Wartheland). [w:] Territoriale Veränderungen in Deutschland und deutsch verwalteten Gebieten 1874 - 1945 [on-line]. [dostęp 2015-01-28]. (niem.).
- ↑ a b c d e f g Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 203-217.
- ↑ Michael Rademacher: Landkreis Kosten. [dostęp 2015-01-28]. (niem.).