Poziomica

przyrząd pomiarowy

Poziomica, poziomnica[1][2][3][4], utożsamiana czasem niezbyt precyzyjnie z libellą, inaczej waserwaga – przyrząd pomiarowy z wbudowanymi jedną lub wieloma (wtedy pod różnymi kątami) libellami rurkowymi, wykorzystujący siłę grawitacji ziemskiej do wyznaczania (z niewielką dokładnością) poziomości lub pionowości płaszczyzn w budownictwie.

Metalowa poziomica murarska z dwiema libellami
Poziomnica laserowa

Dokładność poziomicy zależy w pierwszej kolejności od przewagi libelli, a następnie od jakości jej osadzenia, jakości wykonania samej poziomicy i użytego materiału oraz jej długości.

Nazwa poziomica jest także stosowana do przyrządów laserowych realizujących tę samą funkcję przy pomocy widzialnej wiązki światła laserowego. W przypadku umieszczenia poziomicy laserowej na statywie zaciera się różnica między tym instrumentem a niwelatorem laserowym pod względem funkcji, ale nie dokładności pomiaru.

Poziomica wężowa edytuj

 
Schemat poziomicy wężowej

Odmienną budowę ma poziomica wężowa. Składa się ona z dwóch pionowych rurek szklanych lub tworzywowych, z podziałką, połączonych giętkim przewodem. Działa na zasadzie naczyń połączonych. Ten typ poziomicy był dawniej stosowany powszechnie w budownictwie[2]. Poziomica ta jest nadal stosowana, gdyż nadaje się do poziomowania oddalonych od siebie dwóch punktów.

Ze względu na konstrukcję i zastosowanie wyróżnia się główne typy poziomic libelowych:

  • murarskie (popularne, podłużne, drewniane lub aluminiowe)
  • maszynowe (liniałowe i ramowe, metalowe) służące do ustawiania poziomu maszyn, w tym obrabiarek.

Poziomica jest powszechnie także znana pod nazwą waserwaga i nazwa ta znana jest praktycznie w całej Polsce[5]. Pochodzi od niemieckiego słowa Wasserwaage. Natomiast poziomica wężowa nazywana jest szlauchwaga lub szlaufwaga, od niemieckiego słowa Schlauchwaage (sam wąż ogrodowy znany jest pod nazwami szlauch lub szlauf).

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Elżbieta Sobol (red.), Lidia Drabik (red.): Mały Słownik Języka Polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11737-0. OCLC 169998251.
  2. a b Nowa Encyklopedia Powszechna. T. 5. Warszawa: PWN, 1996, s. 295. ISBN 83-01-11969-3.
  3. Rada Języka Polskiego: Poziomica. [dostęp 2010-06-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (17 lipca 2018)].
  4. Zygmunt Saloni: Poziomnica?. „Język Polski” (LXXXII), z. 4, s. 273–276, 2002.
  5. https://sjp.pwn.pl/slowniki/waserwaga.html