Protesty w Palestynie

fala protestów społecznych przeciwko braku perspektyw na zakończenie okupacji izraelskiej, korupcji i nepotyzmowi wśród władz (Izrael, Palestyna; 2011)

Protesty w Palestynie – protesty o charakterze społeczno-politycznym na terytoriach palestyńskich i w Izraelu w czasie tzw. Arabskiej Wiosny Ludów. Przyczyną ich wybuchu było, obok niezadowolenia z warunków życia, korupcji i nepotyzmu wśród władz, przede wszystkim brak perspektyw na zakończenie okupacji izraelskiej i faktycznego podziału terytoriów pomiędzy Hamas i Fatah. Inspiracją dla Palestyńczyków było ożywienie społeczności arabskich w wyniku wybuchu rewolucji w Tunezji, Egipcie i innych państwach Bliskiego Wschodu[1].

Protesty w Palestynie
Państwo

 Palestyna,  Izrael

Miejsca wystąpień

Ramallah, Gaza, Jerozolima, Madżdal Szams, Marun ar-Ras

Początek wystąpień

styczeń 2011

Koniec wystąpień

czerwiec 2011

Ofiary śmiertelne

ok. 40

Ranni

kilkaset

Charakter wystąpień

demonstracje

brak współrzędnych
Egipcjanie palący flagę Izraela przed ambasadą Izraela w Kairze

Protesty wiązały się z próbą zorganizowania tzw. „trzeciej intifady”, której celem miało być wyzwolenie Palestyny spod okupacji izraelskiej i powrót uchodźców palestyńskich z wygnania[2][3].

Podłoże edytuj

W wyniku wojen izraelsko-arabskich obszar całej Palestyny znajduje się pod kontrola Izraela od 1967 roku. Utworzenie Autonomii Palestyńskiej w 1994 roku miało na celu przybliżenie końca konfliktu bliskowschodniego, jednak od czasu drugiej Intifady proces pokojowy został zablokowany. W 2007 roku nastąpił faktyczny podział terenów palestyńskich na kontrolowany przez Fatah Zachodni Brzeg oraz hamasowską Strefę Gazy.

Na początku 2011 roku upadł egipski reżim Husniego Mubaraka, który był głównym sojusznikiem Izraela na Bliskim Wschodzie, a zarazem miał duży wpływ na stabilizację sytuacji na terytoriach palestyńskich. Zamieszki wybuchły także w Jordanii, Syrii i Libanie, zamieszkanych licznie przez uchodźców palestyńskich.

Przebieg protestów edytuj

Protesty przeciwko władzom Autonomii Palestyńskiej edytuj

W styczniu 2011 roku stacja Al-Dżazira ujawniła tajne dokumenty z negocjacji pomiędzy Autonomią Palestyńską a Izraelem. Ujawnienie ugodowej postawy negocjatorów z OWP w połączeniu z brakiem postępów w procesie pokojowym doprowadziło do dymisji głównego palestyńskiego negocjatora Saeba Erekata oraz znacznego spadku poparcia dla Fatahu[4]. Doszło do demonstracji Palestyńczyków przeciwko władzom Autonomii[5]. 14 lutego premier Salam Fajjad złożył na ręce prezydenta Mahmuda Abbasa dymisję swojego rządu[6]. Również w Strefie Gazy mieszkańcy domagali się zakończenia konfliktu Hamasu z Fatahem[7].

Zamach w Jerozolimie edytuj

23 marca w żydowskiej części Jerozolimy, w pobliżu dworca autobusowego doszło do eksplozji bomby podłożonej przez nieznanych sprawców (zginęła jedna osoba). O zamach oskarżano członków Hamasu[8].

Porozumienie w Kairze edytuj

4 maja w siedzibie Ligi Arabskiej w Kairze podpisano porozumienie o współpracy Fatahu i Hamasu, mające zakończyć konflikt wewnątrzpalestyński. Miało ono doprowadzić do powstania rządu jedności narodowej i pomóc w ustaleniu daty wyborów parlamentarnych[9].

Zamieszki podczas Jom Al-Nakba edytuj

15 maja w czasie antyizraelskich protestów, do których doszło na granicy Izraela z Syrią i Libanem zginęło co najmniej 20 Palestyńczyków. Żołnierze izraelscy ostrzelali tłum uchodźców palestyńskich z sąsiedniej Syrii, którzy przedostali się na teren izraelski w rejonie miejscowości Madżdal Szams na północy Wzgórz Golan. Do rozlewu krwi doszło także na granicy libańsko-izraelskiej koło wioski Marun ar-Ras. Zamieszki wybuchły również w obozie dla uchodźców „Kalandia” pod Jerozolimą i w Strefie Gazy, gdzie koło przejścia granicznego Erez rannych zostało 65 Palestyńczyków. Z kolei 6 osób zostało rannych w Jordanii, gdzie policja nie pozwoliła grupie około 500 Palestyńczyków na przedostanie się w pobliże granicy z Izraelem. Do tych wydarzeń doszło w „dniu katastrofy” (Jom Al-Nakba). Tak właśnie Palestyńczycy nazywają utworzenie Izraela w 1948 roku[10].

Protesty w rocznicę wybuchu wojny sześciodniowej edytuj

Organizacje palestyńskie zaplanowały ponowne protesty na granicach Izraela. Miały się one odbyć w niedzielę, 5 czerwca podczas Dnia Porażki (Al-Naksa), czyli w rocznicę wybuchu wojny sześciodniowej. Ze względu na decyzję władz Libanu o zamknięciu strefy przygranicznej Palestyńczycy zrezygnowali z demonstracji na granicy libańsko-izraelskiej[11]. Zamieszki wybuchły natomiast na Wzgórzach Golan[12]. Według Waela al-Halkiego, syryjskiego ministra zdrowia Izraelczycy zabili 23 demonstrantów i ranili ok. 350 osób[13].

Wielki Marsz Powrotu edytuj

Seria protestów w Strefie Gazy przy granicy z Izraelem, trwających od 30 marca 2018 do 6 maja 2019 roku[14]. Demonstrujący Palestyńczycy domagali się zniesienia blokady Gazy i prawa do powrotu do znajdujących się na terenie Izraela domów, które ich przodkowie zmuszeni byli opuścić w 1948 roku, wraz z powstaniem państwa Izrael[15][16]. W cotygodniowych marszach i protestach ich uczestnicy domagali się uznania przez Izrael prawa powrotu uchodźców do domów po drugiej stronie granicy, które musieli opuścić. Drugim hasłem protestujących było zakończenie izraelskiej blokady Strefy Gazy[17]. Według danych gromadzonych przez OCHA w czasie protestów zginęło 273 Palestyńczyków, zastrzelonych przez izraelskie siły bezpieczeństwa i wojsko[14]. Według analizy danych komisji śledczej ONZ ds. Protestów na okupowanych terytoriach palestyńskich[18] zraniono w tym okresie 6 106 Palestyńczyków w miejscach protestów a 3098 Palestyńczyków zostało rannych od odłamków pocisków, metalowych pocisków pokrytych gumą lub uderzeń pojemników z gazem łzawiącym. Czterech izraelskich żołnierzy zostało rannych podczas demonstracji. Jeden izraelski żołnierz zginął w dniu protestu, ale poza miejscami protestów[19]. Izraelscy snajperzy strzeli też do osób wyraźnie oznakowanych: dziennikarzy[20], fotoreporterów[21], lekarzy[22][23], sanitariuszy[24][25] oraz dzieci[26][27][28]. Wśród członków rządu i polityków Izraela panuje akceptacja działań snajperów[29][30][31]. Według Niezależnej komisji śledczej ONZ ds. Protestów na okupowanych terytoriach palestyńskich podczas protestów w Gazie w 2018 roku żołnierze izraelscy dopuścili się naruszeń międzynarodowych praw człowieka i prawa humanitarnego, a niektóre z tych naruszeń mogą stanowić zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciwko ludzkości.[19][32]

Przypisy edytuj

  1. Dominik Wach: Palestyńczycy chcą pojednania, nie rewolucji (pol.) Portal Spraw Zagranicznych, 2011-05-03
  2. Palestinians call for 'third Intifada' (ang.) www.presstv.ir, 2011-03-12
  3. Palestinians: Prepare for 3rd intifada (ang.) www.ynetnews.co, 2011-05-13
  4. Katarska telewizja przebija WikiLeaks i publikuje Palestine Papers (pol.) www.wiadomości24.pl, 2011-01-25
  5. Gaza protests accuse Palestinian Authority of betrayal in talks with Israel (ang.) www.guardian.co.uk, 2011-01-28
  6. Palestyna straciła rząd (pol.) rp.pl, 2011-02-14
  7. Palestyńska policja zaatakowała uniwersytet Al Azharm (pol.), Portal Spraw Zagranicznych, 2011-03-16
  8. Zamach na dworcu w Jerozolimie (pol.) rp.pl, 2011-03-23
  9. Kair: podpisano porozumienie między Hamasem a Fatahem (pol.) Polskie Radio, 2011-05-04
  10. Co najmniej 20 zabitych w starciach izraelsko-palestyńskich (pol.) Portal Spraw Zagranicznych, 2011-05-15
  11. Palestinians call off Sunday’s march to border (ang.) The Daily Star, 2011-06-03
  12. Strzelanina na wzgórzach Golan (pol.) Portal Spraw Zagranicznych, 2011-06-06
  13. IDF prepared for renewal of activity on Syrian border (ang.) The Jerusalem Post, 2011-06-06
  14. a b Izraelczycy i Palestyńczycy zawarli rozejm po konflikcie w Strefie Gazy - Wiadomości [online], wiadomosci.onet.pl [dostęp 2019-06-15] (pol.).
  15. Bardzo długi marsz powrotu – KrytykaPolityczna.pl [online], krytykapolityczna.pl [dostęp 2019-06-15] (pol.).
  16. Izrael: protesty w Strefie Gazy. Śmierć sześciu Palestyńczyków [online], tvn24.pl [dostęp 2019-06-15].
  17. Antyizraelskie protesty w Strefie Gazy. Zginęło czterech Palestyńczyków, setki osób rannych - Wiadomości - polskieradio24.pl [online], polskieradio24.pl [dostęp 2019-06-15].
  18. OHCHR | CoIOPT The United Nations Commission of Inquiry on the 2018 protests in the Occupied Palestinian Territory [online], ohchr.org [dostęp 2019-06-15] (ang.).
  19. a b OHCHR | No Justification for Israel to Shoot Protesters with Live Ammunition [online], ohchr.org [dostęp 2019-06-15] (ang.).
  20. Komisja ONZ: Izraelscy snajperzy „celowo strzelali” do palestyńskich dziennikarzy - tvp.info [online], tvp.info [dostęp 2019-06-15] (pol.).
  21. Izrael: Palestyński fotoreporter zginął od kuli izraelskiego snajpera - Konflikt izraelsko-palestyński - rp.pl [online], www.rp.pl [dostęp 2019-06-15] (pol.).
  22. Canadian doctor shot by Israeli sniper near Gaza border - The Globe and Mail [online], www.theglobeandmail.com [dostęp 2019-06-15] (ang.).
  23. Female medic, teen shot in the head: These are the Palestinian deaths the Israeli army is probing - Israel News - Haaretz.com [online], www.haaretz.com [dostęp 2019-06-15].
  24. Snajper zastrzelił pielęgniarkę. "Jej bronią była kamizelka" - Konflikt izraelsko-palestyński - rp.pl [online], www.rp.pl [dostęp 2019-06-15] (pol.).
  25. Israeli forces kill medic, wound 100 protesters in Gaza unrest, Palestinian ministry says - CNN [online], edition.cnn.com [dostęp 2019-06-15].
  26. Israeli Snipers Kill Three Children and A 20yr Old In Gaza [online], www.almasdarnews.com [dostęp 2019-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-21] (ang.).
  27. Israeli Sniper Kills 4 Year Old Child In Gaza [online], mobile.almasdarnews.com [dostęp 2019-06-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-04] (ang.).
  28. Palestyński chłopiec w celowniku izraelskiego snajpera - Świat - Newsweek.pl [online], www.newsweek.pl [dostęp 2019-06-15] (pol.).
  29. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-06-15].
  30. Izrael broni w ONZ działań armii wobec protestujących Palestyńczyków - RadioMaryja.pl [online], radiomaryja.pl [dostęp 2019-06-15] (pol.).
  31. Izrael broni swoich działań wobec protestujących Palestyńczyków - GazetaPrawna.pl - biznes, podatki, prawo, finanse, wiadomości, praca [online], gazetaprawna.pl [dostęp 2019-06-15].
  32. ONZ: Izrael mógł się dopuścić zbrodni wojennych w Strefie Gazy - tvp.info [online], tvp.info [dostęp 2019-06-15] (pol.).