Wikipedia

Prowincja Poznańska

prowincja pruska

Prowincja Poznańska (niem. Provinz Posen) – pruska prowincja istniejąca w latach 1848–1918. Utworzona z Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

Prowincja Poznańska
Provinz Posen
prowincja
1848–1919
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Królestwo Prus

Siedziba

Poznań

Data powstania

1848

Data likwidacji

1919

Powierzchnia

28,970 km²

Populacja (1905)
• liczba ludności


2,099,831

• gęstość

72.5 osób/km²

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Podział Prowincji Poznańskiej na rejencje i powiaty
Procentowy udział ludności pod względem językowym, z podziałem na powiaty.

     język niemiecki

     język polski

     inne języki

Siedziba Sejmu Prowincjonalnego w Poznaniu

Po I wojnie światowej większość prowincji weszła w skład Polski i utworzono z niej województwo poznańskie, z części pozostałej przy Republice Weimarskiej utworzono nową Marchię Graniczną Poznańsko-Zachodniopruską.

Podział administracyjny edytuj

Rejencja poznańska edytuj

1. Powiaty grodzkie

2. Powiaty ziemskie

Rejencja bydgoska edytuj

1. Powiaty grodzkie

2. Powiaty ziemskie

Nadprezydenci prowincji edytuj

Demografia i religia edytuj

Demografia prowincji poznańskiej w latach 1871–1910:

  • 1871 – 1 583 843 w tym:
    • Katolicy – 63,7%(głównie Polacy)
    • Protestanci – 32,3%
    • Żydzi – 3,9%
    • Inni – 0,1%
  • 1890 – 1 751 642 w tym:
  • 1910 – 2 099 831 w tym:

Wykaz miast 1848–1918 (stan ludności na 1 grudnia 1905) edytuj

Herb Miasto Nazwa niem. 1905 Ludność 1905 Rejencja 1905 Powiat 1905 Obecna lokacja
  Poznań Posen 136 808 poznańska Poznań-Miasto (Posen-Stadt)  
  Bydgoszcz Bromberg 54 231 bydgoska Bydgoszcz-Miasto (Bromberg-Stadt)  
  Gniezno Gnesen 23 726 bydgoska gnieźnieński (Gnesen)  
  Piła Schneidemühl 21 624 bydgoska chodzieski (Kolmar)  
  Leszno Lissa 14 282 poznańska leszczyński (Lissa)  
  Ostrów Wielkopolski Ostrowo 13 115 poznańska ostrowski (Ostrowo)  
  Krotoszyn Krotoschin 12 665 poznańska krotoszyński (Krotoschin)  
  Inowrocław Hohensalza 12 555 bydgoska inowrocławski (Hohensalza)  
  Rawicz Rawitsch 11 403 poznańska rawicki (Rawitsch)[1]  
  Nakło nad Notecią Nakel 8176 bydgoska wyrzyski (Wirsitz)  
  Pleszew Pleschen 7553 poznańska pleszewski (Pleschen)  
  Wschowa Fraustadt 7452 poznańska wschowski (Fraustadt)  
  Trzcianka Schönlanke 7296 bydgoska czarnkowski (Czarnikau)  
  Września Wreschen 7007 poznańska wrzesiński (Wreschen)  
  Kościan Kosten 6868 poznańska kościański (Kosten)  
  Skwierzyna Schwerin an der Warthe 6768 poznańska skwierzyński (Schwerin)  
  Śrem Schrimm 6625 poznańska śremski (Schrimm)  
  Środa Wielkopolska Schroda 6597 poznańska średzki (Schroda)  
  Szamotuły Samter 6423 poznańska szamotulski (Samter)  
  Chodzież Kolmar in Posen 6348 bydgoska chodzieski (Kolmar)  
  Wągrowiec Wongrowitz 6040 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz)  
  Kępno Kempen 5879 poznańska kępiński (Kempen)  
  Międzyrzecz Meseritz 5800 poznańska międzyrzecki (Meseritz)  
  Gostyń Gostyn 5318 poznańska gostyński (Gostyn)[1]  
  Rogoźno Rogasen 5305 poznańska obornicki (Obornik)  
  Koronowo Krone an der Brahe 5268 bydgoska bydgoski (Bromberg-Land)  
  Jarocin Jarotschin 5230 poznańska jarociński (Jarotschin)  
  Trzemeszno Tremessen 5195 bydgoska mogileński (Mogilno)  
  Międzychód Birnbaum 5126 poznańska międzychodzki (Birnbaum)  
  Ostrzeszów Schildberg 4946 poznańska ostrzeszowski (Schildberg)  
  Strzelno Strelno 4897 bydgoska strzelneński (Strelno)  
  Czarnków Czarnikau 4859 bydgoska czarnkowski (Czarnikau)  
  Koźmin Wielkopolski Koschmin 4812 poznańska koźmiński (Koschmin)  
  Wronki Wronke 4722 poznańska szamotulski (Samter)  
  Wieleń Filehne 4407 bydgoska wieleński (Filehne)  
  Solec Kujawski Schulitz 4326 bydgoska bydgoski (Bromberg-Land)  
  Mogilno Mogilno 4280 bydgoska mogileński (Mogilno)  
  Żnin Znin 4088 bydgoska żniński (Znin)  
  Oborniki Obornik 4007 poznańska obornicki (Obornik)  
  Zbąszyń Bentschen 3905 poznańska międzyrzecki (Meseritz)  
  Śmigiel Schmiegel 3872 poznańska śmigielski (Schmiegel)  
  Wolsztyn Wollstein 3692 poznańska babimojski (Bomst)  
  Buk Buk 3672 poznańska grodziski (Grätz)[2]  
  Pakość Pakosch 3517 bydgoska mogileński (Mogilno)  
  Kcynia Exin 3367 bydgoska szubiński (Schubin)  
  Opalenica Opalenitza 3310 poznańska grodziski (Grätz)[2]  
  Zduny Zduny 3285 poznańska krotoszyński (Krotoschin)  
  Gniewkowo Argenau 3135 bydgoska inowrocławski (Hohensalza)  
  Szubin Schubin 3114 bydgoska szubiński (Schubin)  
  Pobiedziska Pudewitz 3070 poznańska poznański wschodni (Posen-Ost)  
  Swarzędz Schwersenz 3050 poznańska poznański wschodni (Posen-Ost)  
  Sieraków Zirke 3024 poznańska międzychodzki (Birnbaum)  
  Kruszwica Kruschwitz 2937 bydgoska strzelneński (Strelno)  
  Kostrzyn Kostschin 2882 poznańska średzki (Schroda)  
  Sulmierzyce Sulmirschütz 2829 poznańska odolanowski (Adelnau)  
  Fordon Fordon 2785 bydgoska bydgoski (Bromberg-Land)  
  Lwówek Neustadt bei Pinne 2731 poznańska nowotomyski (Neutomischel)[2]  
  Pniewy Pinne 2681 poznańska szamotulski (Samter)  
  Miłosław Miloslaw 2549 poznańska wrzesiński (Wreschen)  
  Poniec Punitz 2537 poznańska gostyński (Gostyn)[1]  
  Kórnik Kurnik 2521 poznańska śremski (Schrimm)  
  Grodzisk Wielkopolski Grätz 2505 poznańska grodziski (Grätz)[2]  
  Miejska Górka Görchen 2472 poznańska rawicki (Rawitsch)[1]  
  Mrocza Mrotschen 2427 bydgoska wyrzyski (Wirsitz)  
  Ujście Usch 2336 bydgoska chodzieski (Kolmar)  
  Krobia Kröben 2335 poznańska gostyński (Gostyn)[1]  
  Odolanów Adelnau 2286 poznańska odolanowski (Adelnau)  
  Kobylin Kobylin 2234 poznańska krotoszyński (Krotoschin)  
  Trzciel Tirschtiegel 2229 poznańska międzyrzecki (Meseritz)  
  Łobżenica Lobsens 2216 bydgoska wyrzyski (Wirsitz)  
  Rakoniewice Rakwitz 2198 poznańska babimojski (Bomst)  
  Łabiszyn Labischin 2181 bydgoska szubiński (Schubin)  
  Czempiń Czempin 2153 poznańska kościański (Kosten)  
  Bojanowo Bojanowo 2106 poznańska rawicki (Rawitsch)[1]  
  Borek Wielkopolski Borek 2086 poznańska koźmiński (Koschmin)  
  Szamocin Samotschin 2003 bydgoska chodzieski (Kolmar)  
  Budzyń Budsin 2002 bydgoska chodzieski (Kolmar)  
  Babimost Bomst 1985 poznańska babimojski (Bomst)  
  Nowy Tomyśl Neutomischel 1985 poznańska nowotomyski (Neutomischel)[2]  
  Pszczew Betsche 1902 poznańska międzyrzecki (Meseritz)  
  Jutrosin Jutroschin 1896 poznańska rawicki (Rawitsch)[1]  
  Janowiec Wielkopolski Janowitz 1891 bydgoska żniński (Znin)  
  Margonin Margonin 1867 bydgoska chodzieski (Kolmar)  
  Wielichowo Wielichowo 1829 poznańska śmigielski (Schmiegel)  
  Grabów nad Prosną Grabow 1806 poznańska ostrzeszowski (Schildberg)  
  Kłecko Kletzko 1779 bydgoska gnieźnieński (Gnesen)  
  Mosina Moschin 1751 poznańska śremski (Schrimm)  
  Dolsk Dolzig 1735 poznańska śremski (Schrimm)  
  Pogorzela Pogorzela 1732 poznańska koźmiński (Koschmin)  
  Kargowa Unruhstadt 1695 poznańska babimojski (Bomst)  
  Witkowo Witkowo 1685 poznańska wikowski (Witkowo)  
  Bledzew Blesen 1634 poznańska skwierzyński (Schwerin)  
  Żerków Zerkow 1631 poznańska jarociński (Jarotschin)  
  Kębłowo (miasto do 1883) Kiebel 1585 poznańska babimojski (Bomst)  
  Krzywiń Kriewen 1576 poznańska kościański (Kosten)  
  Osieczna Storchnest 1562 poznańska leszczyński (Lissa)  
  Stęszew Stenschewo 1547 poznańska poznański zachodni (Posen-West)  
  Raszków Raschkow 1540 poznańska odolanowski (Adelnau)  
  Wyrzysk Wirsitz 1532 bydgoska wyrzyski (Wirsitz)  
  Obrzycko Obersitzko 1521 poznańska szamotulski (Samter)  
  Murowana Goślina Murowana Goslin 1514 poznańska obornicki (Obornik)  
  Święciechowa Schwetzkau 1505 poznańska leszczyński (Lissa)  
  Mikstat Mikstat 1468 poznańska ostrzeszowski (Schildberg)  
  Piaski Sandberg 1419 poznańska gostyński (Gostyn)[1]  
  Zaniemyśl Santomischel 1409 poznańska średzki (Schroda)  
  Brójce Brätz 1385 poznańska międzyrzecki (Meseritz)  
  Czerniejewo Schwarzenau 1378 poznańska wikowski (Witkowo)  
  Skoki Schokken 1363 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz)  
  Wysoka Wissek 1346 bydgoska wyrzyski (Wirsitz)  
  Gębice Gembitz 1329 bydgoska mogileński (Mogilno)  
  Sarnowa Sarne 1321 poznańska rawicki (Rawitsch)[1]  
  Dobrzyca Dobrzyca 1309 poznańska krotoszyński (Krotoschin)  
  Bnin Bnin 1273 poznańska śremski (Schrimm)  
  Barcin Bartschin 1255 bydgoska szubiński (Schubin)  
  Mieścisko Markstädt 1196 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz)  
  Rostarzewo Rothenburg an der Obra 1187 poznańska babimojski (Bomst)  
  Powidz Powidz 1137 poznańska wikowski (Witkowo)  
  Rydzyna Reisen 1123 poznańska leszczyński (Lissa)  
  Ryczywół Ritschenwalde 1122 poznańska obornicki (Obornik)  
  Łopienno (miasto do 8.VIII.1888) Lopienno 1108 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz)  
  Ostroróg Scharfenort 1069 poznańska szamotulski (Samter)  
  Nowe Miasto nad Wartą Neustadt an der Warthe 1067 poznańska jarociński (Jarotschin)  
  Gołańcz Gollantsch 1036 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz)  
  Miasteczko Krajeńskie Friedheim 1012 bydgoska wyrzyski (Wirsitz)  
  Kwieciszewo (miasto do 14.X.1874) Blütenau 1006 bydgoska mogileński (Mogilno)  
  Zaborowo (miasto do 1893) Zaborowo 953 poznańska leszczyński (Lissa)  
  Kamionna (miasto do 7.IX.1874) Kähme 908 poznańska międzychodzki (Birnbaum)  
  Książ Wielkopolski Xions 898 poznańska śremski (Schrimm)  
  Wylatowo (miasto do 28.II.1871) Wilatowen 882 bydgoska mogileński (Mogilno)  
  Baranów (miasto do 31.III.1908) Baranow 877 poznańska kępiński (Kempen)  
  Rynarzewo Netzwalde 856 bydgoska szubiński (Schubin)  
  Jaraczewo Jaratschewo 850 poznańska jarociński (Jarotschin)  
  Kopanica Kopnitz 850 poznańska babimojski (Bomst)  
  Rogowo Rogowo 841 bydgoska żniński (Znin)  
  Gąsawa Gonsawa 827 bydgoska żniński (Znin)  
  Szlichtyngowa Schlichtingsheim 748 poznańska wschowski (Fraustadt)  
  Dubin (miasto do 15.V.1895) Dubin 696 poznańska rawicki (Rawitsch)[1]  
  Łekno (miasto do 8.VIII.1888) Lekno 663 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz)  
  Wartosław (miasto do 1859) Neubrück 617 poznańska szamotulski (Samter)  
  Kiszkowo (miasto do 1880) Welnau 612 bydgoska gnieźnieński (Gnesen)  
  Radolin (miasto do 23.XII.1857) Radolin 564 bydgoska czarnkowski (Czarnikau)  
  Mieszków (miasto do 26.XI.1873) Mieschkow Flecken 508 poznańska jarociński (Jarotschin)  
  Mielżyn (miasto do 30.IX.1907) Mieltschin 461 poznańska wikowski (Witkowo)  
  Żydowo (miasto do 5.IV.1869) Zydowo 432 poznańska wikowski (Witkowo)  
  Żerniki (miasto do 10.I.1859) Zerniki 311 bydgoska żniński (Znin)  

Największe miasta edytuj

 
Poznań na pocztówce z ok. 1906

Populacja największych miast prowincji w 1905 roku według danych niemieckich oraz przynależność wojewódzka w Polsce przed rozbiorami i współcześnie:

miasto pop. 1905 rejencja województwo w 1771 województwo w 2016
1. Poznań 137.067 poznańska   poznańskie   wielkopolskie
2. Bydgoszcz 54.235 bydgoska   inowrocławskie   kujawsko-pomorskie
3. Inowrocław 24.551 bydgoska   inowrocławskie   kujawsko-pomorskie
4. Gniezno 23.727 bydgoska   gnieźnieńskie   wielkopolskie
5. Piła 21.622 bydgoska   poznańskie   wielkopolskie

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j Do 30 września 1887 powiat krobski (Kröben).
  2. ↑ a b c d e Do 30 września 1887 powiat bukowski (Buk).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Prowincja_Poznańska&oldid=70208872”