Przodoskrzelne (Prosobranchia), skrętonerwne (Streptoneura)[2] – wyróżniana dawniej podgromada ślimaków (Gastropoda), do której zaliczano ponad połowę współcześnie żyjących gatunków ślimaków, przede wszystkim morskich i słodkowodnych, rzadziej lądowych. Ich jama płaszczowa oraz skrzela są położone w przedniej części ciała, a boczno-trzewiowe spoidła nerwowe są ósemkowato skręcone[2]. U form lądowych brak skrzeli. Stosunkowo łatwo jest je rozpoznać po występującym wieczku zamykającym muszlę. Są to organizmy najczęściej rozdzielnopłciowe. Większość związana z osadami dennymi, niektóre występują na znacznych głębokościach.

Przodoskrzelne
Prosobranchia[1]
Milne-Edwards, 1848
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

przodoskrzelne

Takson ten okazał się parafiletyczny i nie jest obecnie uznawany. Zaliczane do niego taksony wydzielono do aż pięciu z sześciu obecnie wyróżnianych współczesnych podgromad ślimaków (Patellogastropoda, Vetigastropoda, Cocculiniformia, Neritimorpha i Caenogastropoda)[3].

W Polsce występuje kilkanaście gatunków. Najczęściej spotykane to żyworódki (Viviparus) i zagrzebki (Bithynia).

Klasyfikacja edytuj

Tradycyjnie dzielone były na[2][4]:

W późniejszych klasyfikacjach wyróżniono rzędy[1]:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Prosobranchia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
  3. MolluscaBase eds., Prosobranchia, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-19] (ang.).
  4. Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.