Puchar Mitropa, występujący pod oficjalną nazwą La Coupe de l'Europe Centrale był jednym z pierwszych międzynarodowych turniejów piłkarskich tej rangi w Europie. Po II wojnie światowej zorganizowano kontynuujący tradycje Puchar Zentropa. Zawody były rozgrywane do 1992 roku, kiedy to z powodu coraz malejącego prestiżu rozgrywek i działań wojennych w Jugosławii turniej został definitywnie rozwiązany.

Puchar Mitropa
Puchar Zentropa
ilustracja
Państwo

 Austria
 Węgry
 Czechosłowacja
 Jugosławia
 Jugosławia
 Rumunia
 Szwajcaria
 Włochy

Dyscyplina

piłka nożna

Data założenia

1927

Data rozwiązania

1992

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Sparta Praga (1927)

Ostatni zwycięzca

Borac Banja Luka (1992)

Najwięcej zwycięstw

Vasas SC – 6 razy
(1956, 1957, 1962, 1963, 1965, 1970)

Historia edytuj

Pierwszy w historii międzynarodowy turniej dla klubów piłkarskich został ustanowiony w roku 1897 w Wiedniu. Pomysłodawcą Challenge Cup był John Gramlick senior, współzałożyciel wiedeńskiego Vienna Cricket and Football Club. Rozgrywki zrzeszały kluby z imperium austro-węgierskiego, które wcześniej nie mogły ze sobą rywalizować, głównie z samego Wiednia, Budapesztu i Pragi. Puchar był rozgrywany do roku 1911 i jest uważany za bezpośredniego protoplastę pucharu Mitropa i współczesnej Ligi Mistrzów. Ostatnim zwycięzcą był Wiener Sport-Club, który 23 września 1911 pokonał w finale węgierski Ferencvárosi TC.

Osobny artykuł: Challenge Cup.
 
Hugo Meisl był jednym z inicjatorów powstania rozgrywek

Po zakończeniu I wojny światowej i rozpadzie Austro-Węgier powróciła koncepcja rozgrywek dla klubów z całej Europy. Prekursorami piłki nożnej na kontynencie były kraje Europy Środkowej, stąd też najczęściej to kluby z tej części kontynentu były inicjatorami takowych rozgrywek, a we wczesnych latach 20. XX stulecia to tam powstawały zorganizowane krajowe rozgrywki i federacje. Kolejnym krokiem w kierunku profesjonalizacji rozgrywek piłkarskich było spotkanie 17 lipca 1927 w Wenecji z inicjatywy ówczesnego prezesa Österreichischer Fußball-Bund Hugo Meisla, gdzie zdecydowano się na zorganizowanie pucharu Mitropa[1][2][3]. Co więcej, uchwalono cykliczny puchar Europy dla drużyn narodowych. Pierwsze spotkania rozegrano już 14 sierpnia tego roku między najlepszymi zawodowymi drużynami środkowej Europy.

W pierwszej edycji pucharu do rywalizacji przystąpiły po dwie drużyny z Austrii, Węgier, Czechosłowacji i Jugosławii, zestawione systemem pucharowym. Krajowe federacje były uprawnione do wystawienia zarówno mistrzów lub wicemistrzów, jak i triumfatorów pucharu. Pierwszym zwycięzcą okazała się czeska Sparta Praga. W 1929 roku drużyny z Włoch zastąpiły kluby jugosłowiańskie, a w 1934 zdecydowano się powiększyć grono uczestników o dwie dodatkowe drużyny z każdego kraju. W 1936 dołączyła Szwajcaria i Rumunia, a rok później powróciły zespoły z Jugosławii. Po aneksji przez nazistowskie Niemcy w 1938 z rozgrywek wystąpiły zespoły austriackie, a po wybuchu II wojny światowej rok później liczba uczestników zmniejszyła się do ośmiu drużyn (dwóch z Węgier, Czechosłowacji i Włoch oraz jednej z Rumunii i Jugosławii). O poziomie rozgrywek świadczą wyniki uczestników na arenie międzynarodowej – mistrzostwa świata Włoch (1934, 1938), finalistów mundialu z Czechosłowacji (1934) i Węgier (1938) oraz półfinalistów – Austriaków i Jugosłowian.

W 1940 rozgrywki zostały wstrzymane z powodu działań wojennych przed finałem, w którym miały zagrać Ferencvárosi TC i Rapid Bukareszt.

Po II wojnie światowej utworzono puchar Zentropa mający nawiązać tradycją do poprzednika, jednak nawet po przywróceniu tradycyjnej nazwy rozgrywki straciły na znaczeniu i estymie, z powodu powstania rozgrywek o Puchar Europy w 1955. W latach 80. rywalizowali ze sobą mistrzowie drugich lig uczestników, a ostatni finał rozegrano w 1992 – przy mniej niż tysiącu kibiców wygrał Borac Banja Luka z rozpadającej się Jugosławii. Z powodu wojny w Jugosławii i coraz malejącego znaczenia tych rozgrywek zaniechano bezpowrotnie rozgrywania tego turnieju.

Rok Zwycięzca Adnotacja
1927 Sparta Praga ( )
1928 Ferencvárosi TC ( )
1929 Újpest FC ( )
1930 Rapid Wiedeń ( )
1931 First Vienna FC ( )
1932 Bologna F.C. 1909 ( )
1933 Austria Wiedeń ( )
1934 Bologna F.C. 1909 ( )
1935 Sparta Praga ( )
1936 Austria Wiedeń ( )
1937 Ferencvárosi TC ( )
1938 Slavia Praga ( )
1939 Újpest FC ( )
1940–1950 Rozgrywki zawieszone
1951 Rapid Wiedeń ( ) Rozgrywki pod nazwą Puchar Zentropa
1955 Vörös Lobogó ( )
1956 Vasas SC ( )
1957 Vasas SC ( )
1958 Crvena zvezda Belgrad ( ) Rozgrywki pod nazwą Puchar Dunaju
1959 Budapest Honvéd FC ( )
1960 Węgry ( ) Trofeum przyznano krajowi na podstawie wyników drużyn klubowych
1961 Bologna F.C. 1909 ( )
1962 Vasas SC ( )
1963 MTK Hungária Budapeszt ( )
1964 Sparta Praga ( )
1965 Vasas SC ( )
1966 AC Fiorentina ( )
1967 FC Spartak Trnava ( )
1968 Crvena zvezda Belgrad ( )
1969 Inter Bratysława ( )
1970 Vasas SC ( )
1971 NK Čelik Zenica ( )
1972 NK Čelik Zenica ( )
1973 Tatabányai Bányász ( )
1974 Tatabányai Bányász ( )
1975 Admira Wacker ( )
1976 Admira Wacker ( )
1977 Vojvodina Novi Sad ( )
1978 FK Partizan ( )
1979 Nie rozegrano pucharu
1980 Udinese Calcio ( )
1981 Tatran Preszów ( )
1982 AC Milan ( )
1983 Vasas SC ( )
1984 SC Eisenstadt ( )
1985 Iskra Bugojno ( )
1986 Pisa Calcio ( )
1987 Ascoli Calcio ( )
1988 Pisa Calcio ( )
1989 FC Baník Ostrava ( )
1990 A.S. Bari ( )
1991 Torino Calcio ( )
1992 Borac Banja Luka ( )

Superpuchar Mitropa edytuj

W roku 1989 rozegrano dwumecz o Superpuchar Mitropa pomiędzy triumfatorami z lat 1988 i 89:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Mitropa Cup [online], www.rsssf.com [dostęp 2022-02-22].
  2. Index of / [online], www.iffhs.de [dostęp 2022-02-22].
  3. Central European football competition was forerunner of Champions League [online], Radio Prague International, 25 maja 2004 [dostęp 2022-02-22] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj