Rdestniczka gęsta

Rdestniczka gęsta
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	rdestnicowate
Rodzaj	rdestniczka
Gatunek	rdestniczka gęsta
	Nazwa systematyczna
	Groenlandia densa (L.) Fourr.; Ann. Soc. Linn. Lyon sér. 2, 17: 169. 1869
Synonimy
	Potamogeton densus L.;
	Potamogeton densus L.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rdestniczka gęsta, rdestnica gęsta, grenlandia gęsta (Groenlandia densa Fourr.) – gatunek rośliny wodnej z monotypowego rodzaju rdestniczka (Groenlandia). Występuje w Europie zachodniej, rzadko w środkowej i południowej oraz miejscami w Azji Mniejszej i Afryce północno-zachodniej. W Polsce notowana w minionych kilkudziesięciu latach na pojedynczych stanowiskach na Pomorzu.

Morfologia edytuj

Łodyga: Wyrasta z kłącza pełzającego w dnie i osiąga do 30, rzadko 40 cm długości. Jest obła, gęsto ulistniona i w górze rozgałęziona.
Liście: Osadzone parami, bardzo rzadko po 3, prawie naprzeciwległe. Lancetowatego kształtu osiągają od 5 do 25 mm długości i 2–15 mm szerokości. Przy szczycie, na brzegu ząbkowane. Nasadą obejmują łodygę.
Kwiaty: Zebrane w skąpokwiatowe kwiatostany (1–4 kwiatów) o długości od 5 do 10 mm. Osadzone są na szypułkach wyrastających w kątach liści. Kwiaty są obupłciowe i pozbawione okwiatu. Pręciki i słupków po 4.
Owoc: Niełupka cienkościenna o długości ok. 3 mm. Kulista z haczykowatym dzióbkiem i ostrym skrzydełkiem.

Biologia i ekologia edytuj

Występuje zarówno w wodach płynących, jak i stojących. Rośnie na dnie torfowym lub piaszczystym, ale z dużą ilością humusu. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Zagrożenie i ochrona edytuj

Umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) w kategorii E (wymierający — krytycznie zagrożony). W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię CR (krytycznie zagrożony^[4]. W Polskiej Czerwonej Księdze Roślin także posiada kategorię CR (krytycznie zagrożony)^[5]. Na stanowiskach występuje nielicznie i zanika z powodu zanieczyszczania wód i prac hydrotechnicznych. Uznany za krytycznie zagrożony w Polsce, wymieniany także w czerwonych księgach Niemiec, Czech, Słowacji i Białorusi^[6]. Gatunek objęty prawną ochroną gatunkową.

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-27] (ang.).
↑ Groenlandia densa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Waldemar Żukowski: Groenlandia densa W: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: Polska Akademia Nauk, 2001. ISBN 83-85444-85-8.

Bibliografia edytuj

Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2006. ISBN 83-7073-444-8.
Waldemar Żukowski: Groenlandia densa W: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: Polska Akademia Nauk, 2001. ISBN 83-85444-85-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-27] (ang.).

[iucn-3] Groenlandia densa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[4] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[5] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[6] Waldemar Żukowski: Groenlandia densa W: Polska Czerwona Księga Roślin. Kraków: Polska Akademia Nauk, 2001. ISBN 83-85444-85-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]