Redukcja Wolffa-Kiżnera

Redukcja Wolffa–Kiżnera – reakcja redukcji ketonów lub aldehydów hydrazyną w środowisku zasadowym, w wyniku której powstają odpowiednie alkany. Produktami ubocznymi reakcji są azot i woda. Nazwa pochodzi od jej odkrywców, Rosjanina Nikołaja Kiżnera[1] (Николай Матвеевич Кижнер, 1867–1935)[2] i Niemca Ludwiga Wolffa[3] (1857–1919).

W reakcji pierwotnie stosowano hydrazynę z etanolanem sodu, przeprowadzając ją w zamkniętym naczyniu w temperaturze 200 °C, jednak inne zasady okazały się równie skuteczne. Zwykle jako rozpuszczalnik stosuje się glikol etylenowy.

Reakcja Wolffa-Kiżnera
Reakcja Wolffa-Kiżnera

Opublikowano wiele prac przeglądowych[4][5].

Mechanizm edytuj

W pierwszym etapie hydrazyna reaguje z grupą karbonylową tworząc hydrazon, który pod wpływem zasady ulega dwukrotnej deprotonacji. Powstała niestabilna struktura szybko rozpada się na gazowy azot oraz karboanion, reagujący z cząsteczką wody, odtwarzając w ten sposób zasadę i jako ostateczny produkt otrzymywany jest alkan[6].

 
Mechanizm redukcji Wolffa-Kiżnera

Modyfikacja Huanga-Minlona edytuj

Chiński chemik Huang-Minlon dokonał modyfikacji redukcji Wolffa-Kiżnera, dzięki której reakcję tę można przeprowadzić w jednym naczyniu (tzw. "one-pot reaction"). Związek zawierający grupę karbonylową ogrzewał z wodorotlenkiem potasu jako zasadą, hydrazyną oraz glikolem etylenowym jako rozpuszczalnikiem[7][8][9].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Nikołaj Kiżner. „J. Russ. Chem. Soc.”. 43, s. 582, 1911. 
  2. Кижнер Николай Матвеевич – Большая Советская Энциклопедия. [dostęp 2010-03-17].
  3. Ludwig Wolff. Chemischen Institut der Universität Jena: Methode zum Ersatz des Sauerstoffatoms der Ketone und Aldehyde durch asserstoff. „Justus Liebigs Annalen der Chemie”. 394 (1), s. 86–108, 1912. DOI: 10.1002/jlac.19123940107. 
  4. D. Todd, "Org. React.". 4, s. 378 (1948) (Review)
  5. R. O. Hutchins, M. K. Hutchins. "Comp. Org. Syn.". 8, ss. 327-343 (1991) (Review)
  6. H. H. Szmant. The Mechanism of the Wolff-Kishner Reduction, Elimination, and Isomerization Reactions. „Angewandte Chemie International Edition in English”. 7 (2), s. 120-128, 1966. DOI: 10.1002/anie.196801201. 
  7. Huang-Minlon. A Simple Modification of the Wolff-Kishner Reduction. „J. Am. Chem. Soc.”. 68 (12), s. 2487-2488, 1949. DOI: 10.1021/ja01216a013. 
  8. Huang-Minlon. Reduction of Steroid Ketones and other Carbonyl Compounds by Modified Wolff--Kishner Method. „J. Am. Chem. Soc.”. 71 (10), s. 3301-3303, 1949. DOI: 10.1021/ja01178a008. 
  9. Lois J. Durham, Donald J. McLeod, James Cason. HENDECANEDIOIC ACID. „Organic Syntheses”. 38 (10), s. 34, 1958. 

Bibliografia edytuj

  • Redukcja związków karbonylowych do węglowodorów. W: J.D. Roberts, M.C. Caserio: Chemia organiczna. Warszawa: PWN, 1969, s. 472-474.