Reksio (serial animowany)

Reksio – polski serial animowany dla dzieci w reżyserii i według scenariusza Lechosława Marszałka, produkowany w latach 1967–1990 przez Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej; wielowątkowa fabuła serialu opowiada o przygodach postaci fantastycznej tytułowego psa o imieniu Reksio oraz innych zwierząt i jego właścicieli. W każdym odcinku pies przeżywa przygody związane z tym, kim chce zostać lub z jakim zwierzęciem (głównie ptakami), porą roku lub rzeczą ma do czynienia.

Reksio
Ilustracja
Pomnik Reksia w Bielsku-Białej (wyk. Marek Barteczko)
Inny tytuł

Reksio i Ptaki (1987-1990)

Gatunek

serial animowany

Kraj produkcji

Polska

Oryginalny język

polski

Twórcy

Lechosław Marszałek

Liczba odcinków

65 (+3 specjalne)

Liczba serii

2

Produkcja
Produkcja

Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej

Reżyseria

Lechosław Marszałek
Józef Ćwiertnia
Edward Wątor
Marian Cholerek
Romuald Kłys
Halina Filek
Ryszard Lepióra
Andrzej Flettner

Scenariusz

Lechosław Marszałek
Stanisław Korzonkiewicz
Jerzy Kozłowski
Halina Filek
Szymon Marszałek
Marian Cholerek

Muzyka

Zenon Kowalowski
Tadeusz Kański
Adam Markiewicz
Bogumił Pasternak
Waldemar Kazanecki Janusz Mentel

Zdjęcia

Zdzisław Poznański
Mieczysław Poznański
Stanisław Gołąb
Dorota Poraniewska
Henryk Pollak
Marek Raczek
Ryszard Biesok

Scenografia

Halina Filek-Marszałek
Wanda Kudła-Niezręcka
Marzena Czerniak

Montaż

Alojzy Mol

Wytwórnia

Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej

Czas trwania odcinka

8–12 minut

Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji

Polska

Data premiery

1 stycznia 1967

Stacja telewizyjna

Telewizja Polska

Lata emisji

1967–1990

Status

zakończony

Format obrazu

4:3

Format dźwięku

Mono
Stereo

Strona internetowa
Pomnik Reksia w Bielsku-Białej (2009 – wyk. Marek Barteczko).

Odcinki Reksio i koguty, Reksio remontuje, Reksiowa wiosna, Reksio swat, Reksio i nośna kura i Reksio marzyciel wydano w wersji zrekonstruowanej cyfrowo na DVD w „Klasyce Polskiej Bajki: Reksio” w 2013 roku.

Historia edytuj

W 1967 roku właściciel Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej Lechosław Marszałek zrezygnował z tworzenia kolejnych odcinków o Bolku i Lolku, gdy współtwórcy serialu wymyślili serię dziejącą się na Dzikim Zachodzie. Marszałek będący przeciwnikiem produkcji, w których dzieci bawią się bronią palną zaczął się zastanawiać nad nowym filmem[1]. Zainspirował się należącą do niego Trolą, suczką foksteriera szorstkowłosego[2]. Wtedy powstała krótkometrażowa animacja Reksio poliglota, która zdobyła Złotego Słowika w Teheranie[3]. Sukces animacji spowodował rozwinięcie jej w serię[4].

Pierwszy odcinek serialu Reksio poliglota miał uboższą grafikę oraz scenografię niż późniejsze odcinki produkowane w latach 70. Reksio wyglądał inaczej, nosił też obrożę, której od odcinka Reksio marzyciel nie miał. Wszystkie odcinki produkowane do roku 1971 były kręcone przez Lechosława Marszałka. Nie miały czołówki, informacje o produkcji serialu były wstawiane w określonym momencie na początku odcinka. Czołówka została dopiero wprowadzona w roku 1972 w odcinku Reksio strażak. Począwszy od tego czasu produkcja odcinków zwiększyła się ze względu na osiągnięcie przez serial popularności. W tej serii powstały 52 odcinki, które były kręcone przez następujących reżyserów: Lechosława Marszałka, Józefa Ćwiertnię, Edwarda Wątora, Romualda Kłysa, Mariana Cholerka oraz Halinę Filek-Marszałek. Ostatni odcinek serii, wyprodukowany w roku 1987, nosił tytuł Reksio i bocian.

W roku 1987 powstał drugi cykl serialu pt. Reksio i ptaki. Nad odcinkami pracowali Ryszard Lepióra, Lechosław Marszałek, Romuald Kłys oraz Andrzej Flettner. Cykl ten ma 13 odcinków. Łącznie wyprodukowano 65 odcinków z przygodami Reksia.

Czas trwania jednego odcinka produkowanego przez jednego reżysera wynosił zazwyczaj 8–10 minut. Wyjątkiem jest jeden trwający 11:50 odcinek pt. Reksio remontuje w reżyserii Lechosława Marszałka.

Serial był też emitowany w ZSRR. W Rosji Reksio jest znany jako Pios[5][6][7] Reks.

Upamiętnienie edytuj

  • W Bielsku-Białej na placyku pomiędzy ul. 11 Listopada i ul. Stojałowskiego znajduje się pomnik Reksia. Piesek zdziwiony patrzy na sąsiadującą z pomnikiem fontannę, wskazując na nią palcem. Został odlany z brązu przez Marka Barteczko i waży 130 kg[8].
  • Wizerunek Reksia i jego filmowych przyjaciół znajduje się na białkach – wyemitowanym we wrześniu 2009 r. dukacie lokalnym Bielska-Białej[9].
  • W 2010 r. na Białym Krzyżu w Szczyrku odbył się pierwszy Puchar Reksia – zawody narciarskie dla dzieci[10].
  • 14 maja 2014 r. zarejestrowano Fundację im. Heleny i Lechosława Marszałków Reksio, której celem jest dbanie o dorobek artystyczny Lechosława Marszałka oraz pozostałych twórców Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej[11].
  • W 2016 r. Poczta Polska wyemitowała znaczki pocztowe z wizerunkiem Reksia[12].
  • W czerwcu 2016 r. w sali koncertowej Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach odbyło się widowisko ,,Reksio symfonicznie", w którym do wyświetlanych filmów z Reksiem muzykę grała na żywo Orkiestra Akademii Beethovenowskiej[13].
  • W 2017 r. z okazji 50. rocznicy powstania Reksia na jednym z bloków przy ul. Emilii Plater w Suwałkach, rodzinnym mieście Lechosława Marszałka powstał mural. Reksio z koszem kwiatów został zaprojektowany przez Halinę Filek-Marszałek[14].
  • W 2020 r. w Radomsku odsłonięto wykonany z brązu pomnik Reksia[15].
  • w 2021 r. w Bielsku-Białej odbyła się pierwsza edycja Rowerowego Pucharu Reksia[16].
     
    Reksio świąteczny przy pomniku.
    Reksio wystąpił także w grach stworzonych przez polską firmę Aidem Media. Były to gry przygodowe takie jak Reksio i skarb piratów, Reksio i Wehikuł Czasu czy Reksio i Czarodzieje, ale pojawiły się też części edukacyjne takie jak ABC z Reksiem.

Muzyka edytuj

Autorem ścieżki dźwiękowej do odcinków serialu jest Zenon Kowalowski. Są także odcinki, w których muzyka do serialu była produkowana przez innych kompozytorów: Adam Markiewicz (odc. 5–6), Bogumił Pasternak (odc. 3), Waldemar Kazanecki (odc. 4), Tadeusz Kański (odc. 1–2, 30), Janusz Mentel (30). W ostatnim odcinku Reksia Reksio i Sowa występuje fragment piosenki „Uspokój się” Zdzisławy Sośnickiej.

Spis odcinków edytuj

N/o Rok
produkcji
Tytuł odcinka Reżyser odcinka
1 1967 Reksio poliglota Lechosław Marszałek
2 1969 Reksio marzyciel
3 Reksio wychowawca
4 1970 Reksio obrońca
5 Reksio dobroczyńca
6 1971 Reksio domator
7 1972 Reksio strażak Józef Ćwiertnia
8 Reksio sportowiec Edward Wątor
9 Reksio taternik Lechosław Marszałek
10 Reksio wędrowiec Józef Ćwiertnia
11 Reksio aktor
12 Reksio telewidz Edward Wątor
13 Reksio kosmonauta Lechosław Marszałek
14 1973 Reksio magik Edward Wątor
15 Reksio pielęgniarz Lechosław Marszałek
16 Reksio racjonalizator Edward Wątor
17 Reksio rozbitek Lechosław Marszałek
18 Reksio malarz Marian Cholerek
19 Reksio poszukiwacz Edward Wątor
20 1974 Reksio ratownik Józef Ćwiertnia
21 Reksio detektyw Marian Cholerek
22 Reksio czyścioch Józef Ćwiertnia
23 Reksio pogromca Marian Cholerek
24 Reksio żeglarz Józef Ćwiertnia
25 Reksio medalista Marian Cholerek
26 Reksio rozjemca Józef Ćwiertnia
27 1975 Reksio Robinson
28 Reksio pocieszyciel Romuald Kłys,
Edward Wątor
29 Reksio śpiewak Lechosław Marszałek
30 Reksio swat Józef Ćwiertnia
31 1976 Reksio dentysta
32 Reksio sadownik Lechosław Marszałek
33 Reksio kompan
34 1977 Reksio nauczyciel Edward Wątor
35 Reksio wybawca Romuald Kłys
36 Reksio przewodnik Lechosław Marszałek
37 1978 Reksio gospodarz Józef Ćwiertnia
38 Reksio i jamnik Lechosław Marszałek
39 1979 Reksiowa jesień Józef Ćwiertnia
40 Reksio i UFO Lechosław Marszałek
41 Reksio terapeuta
42 Reksio kompozytor Józef Ćwiertnia
43 1980 Reksio remontuje Lechosław Marszałek
44 Reksiowa wiosna Józef Ćwiertnia
45 1981 Reksio i nośna kura Halina Filek-Marszałek
46 Reksio łyżwiarz Józef Ćwiertnia
47 Reksiowa zima Romuald Kłys
48 Reksio i wrona Halina Filek-Marszałek
49 Reksio i koguty Józef Ćwiertnia
50 1982 Reksio i świerszcz Halina Filek-Marszałek
51 1985 Reksio i sroka Romuald Kłys
52 1986 Reksio i mrówki
Seria Reksio i ptaki
53 1987 Reksio i bocian Romuald Kłys
54 Reksio i papuga Ryszard Lepióra
55 Reksio i gołąb
56 Reksio i szpaki
57 Reksio i gąsior
58 1988 Reksio i drozd
59 Reksio i dzięcioł Ryszard Lepióra

Lechosław Marszałek

60 Reksio i kruk Lechosław Marszałek
61 1989 Reksio i kawki Ryszard Lepióra
62 1990 Reksio i kukułka
63 Reksio i paw
64 Reksio i pelikan Andrzej Flettner
65 Reksio i sowa

Przypisy edytuj

  1. Halina Filek-Marszałek, Katarzyna Kolska, Marszałek, ten od Reksia: o Lechosławie Marszałku, słynnym twórcy słynnego pieska, i życiu z bohaterami filmów rysunkowych opowiada Helena Filek-Marszałek, Poznań: Publicat Wydawnictwo, 2022, s. 75, ISBN 978-83-271-2634-4 [dostęp 2024-02-18].
  2. Filek-Marszałek, s. 113
  3. Fakt.pl: Pamiętacie Reksia? On obchodzi Abrahama!. 2017-02-09. [dostęp 2018-08-18]. (pol.).
  4. Konrad Kruszewski: Najsłynniejszy pies w Polsce. życie umysłowe, 2016-12-08. [dostęp 2022-01-22]. (pol.).
  5. Герой польских мультфильмов пес Рекс отметил 50-летие | Культура и искусство [online], densegodnya.ru [dostęp 2020-07-09] (ros.).
  6. Новинки издательства «КомпасГид»: польский пёсик Рекс, повесть Натальи Савушкиной «Царское дело», роман «Грандиозная заря» Анн-Лор Бонду [online], livelib.ru [dostęp 2020-07-09].
  7. https://pikabu.ru/story/pamyatnik_reksu_belskobyala_polsha_5743164.
  8. Ewa Furtak: Reksio kończy 50 lat. Kundelek czy foksterier?. Gazeta Wyborcza, 2017-02-05. [dostęp 2022-01-22]. (pol.).
  9. Halina Filek-Marszałek, Katarzyna Kolska, Marszałek, ten od Reksia: o Lechosławie Marszałku, słynnym twórcy słynnego pieska, i życiu z bohaterami filmów rysunkowych opowiada Helena Filek-Marszałek, Poznań: Publicat Wydawnictwo, 2022, s. 203, ISBN 978-83-271-2634-4 [dostęp 2024-02-12].
  10. O pucharze reksia [online] [dostęp 2024-02-18].
  11. Cele i działalność fundacji [online], Fundacja im. Heleny i Lechosława Marszałków Reksio [dostęp 2024-02-17].
  12. Poczta Polska: „Reksio” na znaczkach pocztowych [online], 25 maja 2016 [dostęp 2024-02-12].
  13. Filek-Marszałek, s. 204
  14. Filek-Marszałek, s. 205
  15. Pomnik Reksia na terenie Galerii Radomsko uroczyście odsłonięty [online], Radomsko Nasze Miasto, 28 października 2020 [dostęp 2024-02-17].
  16. Filek-Marszałek s. 197.

Linki zewnętrzne edytuj