Reszki (wieś w województwie warmińsko-mazurskim)

wieś w województwie warmińsko-mazurskim

Reszki (niem. Röschken) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda[3][4]. Siedziba sołectwa Reszki[5].

Reszki
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

ostródzki

Gmina

Ostróda

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

14-100[2]

Tablice rejestracyjne

NOS

SIMC

0485285

Położenie na mapie gminy wiejskiej Ostróda
Mapa konturowa gminy wiejskiej Ostróda, po lewej znajduje się punkt z opisem „Reszki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Reszki”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Reszki”
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego
Mapa konturowa powiatu ostródzkiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Reszki”
Ziemia53°37′05″N 19°50′23″E/53,618056 19,839722[1]

W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie olsztyńskim.

We wsi znajduje się jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[6].

Integralne części wsi edytuj

Integralne części wsi Reszki[3][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0485291 Ciemniak przysiółek

Historia edytuj

Wieś lokowana w 1347 roku, kiedy to wielki mistrz Henryk Tusmer nadał Mikołajowi z Reszek i jego rodzeństwu 124 włók na prawie chełmińskim, patronat nad kościołem, prawo do połowu ryb w rzece Drwęcy oraz prawo wypasu bydła w okolicznej puszczy, z zobowiązaniem do dwóch służb w lekkiej zbroi konno. W 1468 r. mistrz Reuss von Plauen nadał wieś Reszki Węgrowi Pankracemu Entczebeckowi w zastaw za 220 guldenów węgierskich. W 1528 r. Jan z Bałcyn zwany Sperlingiem oddał w dzierżawę pod zastaw Quirynowi von Schlickowi. W tym czasie majątek był mocno zniszczony i zaniedbany. Sołtys Zemorowski posiadał 6 włók i miał pozostałe 54 włoki zagospodarować i obsadzić nowymi osadnikami (najprawdopodobniej z Mazowsza). Trzy lata później majątek ziemski i wieś były już obsadzone. W 1621 r. we wsi mieszkali sami Polacy. Tutejsza szlachta, a w szczególności Finckowie, nakładali nowe obciążenia na chłopów, chcąc zmusić ich do opuszczenia ziemi. Na przykład Ernest Finck zażądał odszkodowania od chłopów za niewykarczowanie całego lasu przeznaczonego na osadnictwo i za nieukończenie zabudowy. 25 chłopów z Reszek odrabiało szarwark w Gierłoży. W XVII w. duże zniszczenia przyniosły wojny. Po pierwszej wojnie szwedzkiej szwedzkiej w 1633 r. tylko dwa gospodarstwa były obsadzone, 26 gospodarstw (po dwie włoki) leżało odłogiem. W 1625 wybuchła zaraza i liczba ludności zmalała.

W 1714 r. we wsi był sołtys (Nagoszewski), karczmarz i sześciu chłopów dwuwłókowych. 40 włók leżało odłogiem. W 1751 r. sołtysem był Andrzej Abramowski. Założył we wsi sady i rozwinął pszczelarstwo. W 1776 r. we wsi było 31 domów, zamieszkanych przez 236 osób. W 1861 r. wieś obejmowała 4319 mórg ziemi rolnej i zamieszkane były przez 491 ludzi, w tym 35 katolików.

W 1886 r. we wsi powstała biblioteka polska Towarzystwa Czytelni Ludowych, założona przez Michała Licznerskiego. W 1925 r. we wsi mieszkały 572 osoby. W 1939 roku w Reszkach było 496 mieszkańców.

Ludzie związani z miejscowością edytuj

  • Michał Licznerski – założył polską bibliotekę Towarzystwa Czytelni Ludowych
  • Walenty Habant, urodził się w Reszkach, wspólnie z Piotrem Rogozińskim brał udział w przygotowaniach w powiecie lubawskim do plebiscytu w 1920 roku.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 115354
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1092 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  4. a b GUS. Rejestr TERYT
  5. Sołectwa. Oficjalna strona internetowa Urzędu Gminy w Ostródzie. [dostęp 2010-01-23].
  6. O.S.P. Reszki. Oficjalna strona internetowa Urzędu Gminy w Ostródzie. [dostęp 2010-01-23].

Bibliografia edytuj

  • Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.