Rhoiptelea chiliantha

*Rhoiptelea chiliantha*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bukowce
Rodzina	orzechowate
Rodzaj	Rhoiptelea
Gatunek	Rhoiptelea chiliantha
	Nazwa systematyczna
	Rhoiptelea chiliantha Diels & Hand.-Mazz.; Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 30(791-798): 77-79, pl. 127 & 128 77 1932
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rhoiptelea chiliantha – gatunek drzewa wyodrębniany w monotypową rodzinę Rhoipteleaceae lub zaliczany (w systemie APG III i APG IV) do orzechowatych (Juglandaceae). Rośnie w południowych Chinach (w prowincjach Kuangsi, Kuejczou i Junnan) oraz w północnym Wietnamie, gdzie występuje w lasach na zboczach, w dolinach i nad strumieniami na wysokościach od 700 do 2500 m n.p.m. Drewno używane jest w budownictwie, do wyrobu mebli i różnych przedmiotów^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Drzewo dorastające do 20 m wysokości, o pniu do 60 cm średnicy. Młode pędy, ogonki liściowe i kwiatostany są żółtawo omszone gęstymi, gruczołowymi włoskami.
Liście: Wsparte listkowatymi, asymetrycznymi przylistkami o długości do 6 mm. Blaszka liści osadzona na ogonku długości 3–4 cm, nieparzystopierzasta, o długości od 15 do 30, rzadko do 40 cm. Oś liścia omszona. Listków jest zwykle od 7 do 9 rzadziej tylko 7 lub więcej, do 13. Od dołu listki są omszone na żyłkach przewodzących, na górnej powierzchni omszone są między żyłkami. Listki dalsze są większe, podłużnie lancetowate, położone bliżej nasady liścia są krótsze, eliptycznie-owalne.
Kwiaty: Drobne, zebrane w grupach po trzy (z czego dojrzałość osiąga tylko środkowy) tworzą kwiatostany osiągające 15-30 cm długości.
Owoce: Brązowo-żółte orzechy o średnicy 2–3 mm, szaro ogruczolone, z 4 żebrami, opatrzone okrągłymi lub owalnymi skrzydełkami o szerokości 5–8 mm. Endokarp biały. Nasiono mięsiste, eliptyczne o średnicy ok. 2 mm^[5].

Systematyka edytuj

Gatunek należy do monotypowego rodzaju Rhoiptelea Diels et Handel-Mazzetti, Repert. Spec. Nov. Regni Veg. 30: 77. 15 Feb 1932^[6]. Wyodrębniany był w randze rodziny Rhoipteleaceae Handel-Mazzetti, która w systemie APG II (2003) była opcjonalnie włączana do orzechowatych (Juglandaceae), a w systemie APG III (2009) i APG IV (2016) została już włączona do tej rodziny^[2].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-03] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-03] (ang.).
↑ Rhoiptelea chiliantha. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-10-24]. (ang.).
↑ Rhoiptelea chiliantha, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Rhoiptelea chiliantha. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-10-24]. (ang.).
↑ Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-10-24]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-03] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-03] (ang.).

[3] Rhoiptelea chiliantha. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-10-24]. (ang.).

[iucn-4] Rhoiptelea chiliantha, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[china-5] Rhoiptelea chiliantha. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2011-10-24]. (ang.).

[6] Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-10-24]. (ang.).

[5]

[1]

[2]

[3]

[4]

[6]