Ruch (fizyka)
zmiana położenia ciała odbywająca się w czasie względem określonego układu odniesienia
Ruch w fizyce – zmiana położenia ciała odbywająca się w czasie względem określonego układu odniesienia[1][2][3]. Także: zmiana pól fizycznych – rozchodzenie się ich zaburzeń[4].
Parametry opisujące ruch:
- przemieszczenie (zmiana położenia) – różnica między położeniem końcowym a początkowym,
- tor – linia, po której porusza się ciało:
- w ruchu prostoliniowym torem jest linia prosta,
- w ruchu krzywoliniowym torem jest linia krzywa,
- droga – długość odcinka toru,
- czas – różnica między chwilą końcową a początkową ruchu,
- prędkość - przyrost drogi w jednostce czasu,
- przyśpieszenie - przyrost prędkości w jednostce czasu.
Podstawowe prawa rządzące ruchem sformułował Izaak Newton i uznawano je za dokładne do końca XIX wieku. Obecnie ruch ciał fizycznych opisują trzy teorie:
- mechanika klasyczna – opisująca ruch obiektów niezbyt małych i poruszających się niezbyt szybko,
- teoria względności:
- szczególna teoria względności – opisująca ruch ciał o prędkościach porównywalnych z prędkością światła w próżni, ale nieuwzględniająca grawitacji,
- ogólna teoria względności – uwzględniająca grawitację,
- mechanika kwantowa – opisująca zachowanie się obiektów małych (atomy, cząstki subatomowe).
Klasyfikacja ruchów edytuj
Ruchy klasyfikuje się określając tor ruchu oraz zmiany wartości prędkości.
Podział ze względu na tor ruchu:
- prostoliniowy (poruszanie się po linii prostej),
- krzywoliniowy (poruszanie się po linii krzywej),
Podział ze względu na wartości prędkości:
- jednostajny – prędkość nie zmienia się,
- zmienny – prędkość zmienia się,
- jednostajnie zmienny – zmiany prędkości są jednakowe w jednakowych przedziałach czasu,
- przyspieszony – prędkość zwiększa się,
- opóźniony – prędkość maleje,
- niejednostajnie zmienny – zmiany prędkości są nie są jednakowe w jednakowych przedziałach czasu.
- jednostajnie zmienny – zmiany prędkości są jednakowe w jednakowych przedziałach czasu,
Przypisy edytuj
- ↑ G.K. Susłow, Mechanika teoretyczna, PWN, Warszawa 1960
- ↑ Л.Г. Лойцянский, А.И. Лурье, Курс теоретической механики, Гос. Издат. Тех.-теор. литературы, Москва, 1954
- ↑ А.Некрасов, Курс теоретической механики, Гос. Издат. Тех.-теор. литературы, Москва, 1950
- ↑ ruch, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2022-03-19].
Zobacz też edytuj
Linki zewnętrzne edytuj
- Podstawowe informacje o ruchu
Motion (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-10].
