Selmęt Wielki
Selmęt Wielki (dawniej Jezioro Wielkie Selmętno[2]) – jezioro na Pojezierzu Ełckim, w województwie warmińsko-mazurskim.
 Selmęt Wielki, widok ze wsi Sordachy | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości nadbrzeżne |
Buczki, Koziki, Laski Wielkie, Łoje, Makosieje, Mrozy Wielkie, Sędki, Sordachy i Szeligi |
| Region | |
| Wysokość lustra |
120,7[1] m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
12,69 km²[1] |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
36,25 km[1] |
| Objętość |
99463,9 tys. m³[1] |
| Hydrologia | |
| Rzeki zasilające | |
| Rzeki wypływające | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Ełk  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ełckiego  | |
 53°50′40″N 22°28′35″E/53,844444 22,476389
| |
Po niemiecku nazywane jest Grosser Sellment See (1938), Grosse Selment See (1921), Schelmund (1595), Schelment, Salmant (1475). Inna nazwa to Selmętno.
Dane ogólne edytuj
Powierzchnia jeziora 1269 ha, długość 11,6 km, szerokość do 3,5 km, głębokość do 21,9 m. Na jeziorze znajdują się 2 wyspy, największa o powierzchni 3 ha.
Brzegi jeziora otoczone zabudowaniami okolicznych miejscowości, polami i łąkami z niewielkim udziałem lasu sosnowo-świerkowego. Najbliższe otoczenie to wąski pas olchy i wierzby. Miejscami szeroki pas trzcin. Dużo małych pomostów wędkarskich.
Brzegi na ogół niezbyt wysokie, miejscami niskie, podmokłe, od północnego zachodu brzeg zadrzewiony. Na północy wpada rzeka Lega (prowadzi tędy szlak kajakowy), a wypływa w części południowo-wschodniej, dalej wpada do jeziora Rajgrodzkiego.
Przez zbiornik przepływa Lega, która wpływa w północnej części jeziora (w Sędkach), a wypływa w części południowo-wschodniej (w Makosiejach), dalej wpada do jeziora Rajgrodzkiego. Na północy znajduje się również niewielki dopływ – Golubica, który niesie wody z jeziora Golubskiego. Na zachodzie, w okolicy Mrozów Wielkich dopływa niewielki ciek z jeziora Selmęt Mały. Istnieje jeszcze połączenie, niewielkim ciekiem, z jeziorem Mrozy, w południowo-zachodniej części.
Hydronimia edytuj
Według urzędowego spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Selmęt Wielki[3]. W różnych publikacjach jezioro to występuje pod nazwą Selment Wielki[4] lub Szelment[5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Jerzy Jańczak (red.), Atlas jezior Polski, t. III, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 1999, s. 16-17, ISBN 83-88163-13-2.
- ↑ Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 307, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Selment, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 425.
- ↑ Selmęt Wielki. [w:] Elektroniczny słownik hydronimów Polski [on-line]. [dostęp 2023-10-26].
Bibliografia edytuj
- Leyding G., Słownik nazw miejscowych okręgu mazurskiego (1959)
- Choiński A., Katalog Jezior Polski – Pojezierze Mazurskie (1991)
- Darmochwał T., Rumiński M.J., 1996. Warmia Mazury, przewodnik. Agencja TD, Białystok