Siódmaczek leśny, s. europejski (Lysimachia europaea (L.) U.Manns & Anderb.) – gatunek rośliny z rodziny pierwiosnkowatych (tradycyjnie zaliczany do rodzaju siódmaczek Trientalis, stąd nazwa zwyczajowa niespójna z współczesną klasyfikacją naukową). Występuje w Ameryce Północnej, Azji i Europie. W Polsce roślina pospolita na niżu, w górach rzadka.

Siódmaczek leśny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

pierwiosnkowate

Rodzaj

tojeść / siódmaczek

Gatunek

siódmaczek leśny

Nazwa systematyczna
Lysimachia europaea (L.) U.Manns & Anderb.
Willdenowia 39: 51 (2009)[3]

Morfologia edytuj

 
Pokrój
 
Owoc
Łodyga
O wysokości 10-30 cm, naga. Dołem bezlistna, jedynie na szczycie posiada okółek liści.
Liście
W okółku na szczycie łodygi wyrasta tylko kilka eliptycznych lub podługowatych liści o zaostrzonych końcach.
Kwiaty
W środku okółka liści na długich wzniesionych szypułkach wyrastają 1-4 kwiaty. Kielich złożony z 5-9 długich, lancetowatych i zaostrzonych działek. Korona również z 5-9 (najczęściej 6-7) białych, ostro zakończonych płatków, nieco tylko zrośniętych w nasadzie. Pojedynczy słupek o bardzo pękatej zalążni i długiej szyjce zakończonej pałeczkowatym znamieniem, 5-9 (najczęściej 7) pręcików na dość długich nitkach, dołem połączonych błoną.
Owoc
Pękająca klapkami torebka.

Biologia i ekologia edytuj

 
Siódmaczki w runie

Bylina, hemikryptofit. Siedlisko: lasy szpilkowe, jałowe lasy liściaste, torfowiska, polany. Występuje przeważnie na jałowych glebach i kwaśnej leśnej próchnicy (roślina kwasolubna). Przedsłupne lub równoczesne kwiaty kwitną od maja do czerwca. Roślina samopylna. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl.Vaccinio-Piceetea i Ass. Calamagrostio villosae-Piceetum[4].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
  3. Lysimachia europaea (L.) U.Manns & Anderb., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25].
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia edytuj

  • Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.