Siergiej Gierasimow

Siergiej Apolinariewicz Gierasimow (ros. Сергей Апполинариевич Герасимов, ur. 21 maja?/3 czerwca 1906 we wsi Kundrawy w guberni orenburskiej, zm. 26 listopada 1985 w Moskwie) – radziecki reżyser, scenarzysta i aktor filmowy.

Siergiej Gierasimow
Сергей Апполинариевич Герасимов
Ilustracja
Siergiej Gierasimow na okolicznościowej monecie
Data i miejsce urodzenia

3 czerwca 1906
Kundrawy, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

26 listopada 1985
Moskwa

Zawód

reżyser, scenarzysta, aktor

Współmałżonek

Tamara Makarowa

Lata aktywności

19251985

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Pracy Socjalistycznej Ludowy Artysta ZSRR Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Nagroda Państwowa ZSRR Nagroda Leninowska Nagroda Leninowskiego Komsomołu
Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Lenina Order Rewolucji Październikowej Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonego Sztandaru Pracy Order Czerwonej Gwiazdy Order Lwa Białego III Klasy (CSRS)
Grób Siergieja Gierasimowa i jego żony Tamary Makarowej na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie

Życiorys edytuj

Swoją karierę twórczą rozpoczął jako aktor w grupie feksów. Do najlepszych jego ról należą postacie awanturnika Miedoksa w filmie Sojusz wielkiej sprawy (S.W.D.) (1927) oraz rola dziennikarza w Nowym Babilonie (1929)[1].

Należał do kierownictwa Związku Filmowców ZSRR. W latach 1944–1946 kierował Centralną Wytwórnią Filmów Dokumentalnych. Zasiadał w jury konkursu głównego na 1. MFF w Cannes (1946).

Zajmował się także działalnością pedagogiczną – od 1944 był wykładowcą szkoły filmowej WGIK (w 1986 uczelni nadano jego imię[2]), w 1978 został członkiem rzeczywistym Akademii Nauk Pedagogicznych ZSRR. Był także deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR (1950–1958) i członkiem Prezydium Radzieckiego Komitetu Obrońców Pokoju (od 1950).

Za swoją twórczość został uhonorowany najwyższymi radzieckim nagrodami i odznaczeniami oraz tytułami ludowego artysty ZSRR i bohatera pracy socjalistycznej.

Pochowany na moskiewskim cmentarzu Nowodziewiczym[3].

Filmografia edytuj

  • 1925: Miszka walczy z Judeniczem (Мишки против Юденича, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (szpicel)
  • 1926: Czarcie koło (Чертово колесо, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (człowiek-pytanie)
  • 1926: Płaszcz (Шинель, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) według opowiadania Gogola – rola aktorska (urzędnik)
  • 1927: Braciszek (Братишка, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (drugi kierowca)
  • 1927: Sojusz wielkiej sprawy (Союз великого дела, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (Miedoks)
  • 1929: Nowy Babilon (Новый Вавилон, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (żurnalista)
  • 1929: Człowiek, który stracił pamięć (Обломок империи, reż. F. Ermler) – rola aktorska (mienszewik)
  • 1930: Dwadzieścia dwa nieszczęścia (Двадцать два несчастья) – reżyseria (wspólnie z S. Bartieniewem)
  • 1931: Wioska na Ałtaju (Одна, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (przewodniczący sielsowietu)
  • 1932: Serce Salomona (Сердце Соломона) – reżyseria (wspólnie z M. Kriesinem), autor scenariusza
  • 1932: Las (Лес) – reżyseria, współautor scenariusza
  • 1932: Trzech żołnierzy (Три солдата, reż. Aleksandr Iwanow) – rola aktorska (командир стального полка)
  • 1933: Dezerter (Дезертир, reż. W. Pudowkin) – rola aktorska (zdrajca)
  • 1934: Czy cię kocham (Люблю ли тебя?) – reżyseria, autor scenariusza
  • 1935: Granica (Граница, reż. M. Dubson) – rola aktorska (krawiec Jakow)
  • 1936: Siedmiu śmiałych (Семеро смелых) – reżyseria, autor scenariusza
  • 1938: Miasto młodzieży (Комсомольск) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (szpieg)
  • 1939: Nauczyciel (Учитель) – reżyseria, autor scenariusza
  • 1941: Maskarada (Маскарад) według dramatu Lermontowa – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (Nieznajomy)
  • 1941: Stara gwardia (Старая гвардия) – reżyseria
  • 1941: Czapajew z nami (Чапаев с нами, reż. W. Pietrow) – autor scenariusza
  • 1944: Wielka ziemia (Большая земля) – reżyseria, autor scenariusza
  • 1948: Młoda gwardia (Молодая гвардия) według powieści Fadiejewa – reżyseria, autor scenariusza
  • 1952: Wiejski lekarz (Сельский врач) – reżyseria
  • 1958: Cichy Don (Тихий Дон) według powieści Szołochowa – reżyseria
  • 1962: Ludzie i bestie (Люди и звери, ZSRR / NRD) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (książę Konstanty Lwow-Szczerbacki)
  • 1967: Dziennikarz (Журналист) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (Kolesnikow)
  • 1969: Nad jeziorem (У озера) – reżyseria, autor scenariusza, epizod aktorski
  • 1974: Trzecia córka (Дочки-матери) – reżyseria, rola aktorska (Piotr Worobiow)
  • 1976: Czerwone i czarne (Красное и чёрное) według powieści Stendhala – reżyseria, autor scenariusza
  • 1980: Młodość Piotra Wielkiego (Юность Петра, ZSRR / NRD) według powieści A. Tołstoja – reżyseria, autor scenariusza
  • 1981: Początek wielkich spraw (В начале славных дел, ZSRR / NRD) – reżyseria, autor scenariusza
  • 1984: Lew Tołstoj (Лев Толстой) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (Lew Tołstoj)

Nagrody i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Rostisław Jurieniew, Historia filmu radzieckiego, Warszawa 1977, s. 129.
  2. Obecna nazwa: Wszechrosyjski Państwowy Instytut Kinematografii im. S.A. Gierasimowa.
  3. Новодевичье кладбище. Герасимов Сергей Аполлинариевич (1906–1985)

Bibliografia edytuj

  • Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 122-139.
  • Jelena Bauman, Rostisław Jurieniew: Mała encyklopedia kina radzieckiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1987. ISBN 83-221-0446-4.

Linki zewnętrzne edytuj