Wikipedia

Sikorsky CH-53E Super Stallion

Sikorsky CH-53E Super Stallion – amerykański ciężki śmigłowiec transportowy, trójsilnikowa wersja rozwojowa CH-53 Sea Stallion, do śmigłowca dodano też siódmą łopatę wirnika, zarówno ogon, jak i wirnik główny są składane. Silniki T64-GE-413 z CH-53D o mocy 3925 KM zastąpiono T64-GE-416/A o mocy 4380 KM, udźwig wzrósł do 13 600 kg w kabinie lub 14 500 kg na podwieszeniu. Używany też do taktycznego przerzutu sprzętu lub misji ratunkowych, śmigłowce mogą tankować w locie.

CH-53E Super Stallion
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

Sikorsky Aircraft Corporation

Typ

śmigłowiec transportowy

Załoga

3 (2 pilotów i dowódca)

Historia
Data oblotu

1 marca 1974

Lata produkcji

1980-2003

Liczba egz.

234

Dane techniczne
Napęd

3 × General Electric T64-GE-416/A, turbowałowe

Moc

4380 KM każdy

Wymiary
Średnica wirnika

24,1 m

Długość

30,2 m

Długość kadłuba

23,55 m

Wysokość

8,46 m

Masa
Własna

15,071 kg

Startowa

33,340 kg

Osiągi
Prędkość maks.

315 km/h

Prędkość przelotowa

278 km/h

Wznoszenie maks. w locie pionowym

12,7 m/s

Pułap praktyczny

5640 m

Zasięg

1110 km

Dane operacyjne
Uzbrojenie
2 × GAU-15/A 12,7 mm (po bokach),
1 × GAU-21 12,7 mm (rampa)
Liczba miejsc
55
Użytkownicy
Stany Zjednoczone US Navy, USMC,
Japonia Japońskie Morskie Siły Samoobrony
Rzuty
Rzuty samolotu
Multimedia w Wikimedia Commons

Śmigłowiec jest przeznaczony szczególnie do zadań nad akwenami morskimi. Moc zespołu napędowego jest tak dobrana, że śmigłowiec do wykonania zadania wymaga pracy dwóch silników. Podczas zawisów, operacji desantowych i wszędzie tam, gdzie jest zwiększone zapotrzebowanie na moc, pracują trzy silniki na zmniejszonej mocy. W razie awarii jednego silnika dwa pozostałe przechodzą automatycznie na moc znamionową i śmigłowiec ten może kontynuować wykonywanie zadania[1].

W 1967 Korpus piechoty morskiej poszukiwał nowego śmigłowca dla uniwersalnych okrętów desantowych o udźwigu 1,8 razy większym od CH-53D. W 1968 Sikorsky zaproponował rozwojową wersję S-65 (CH-53) o oznaczeniu producenta S-80. Śmigłowiec wszedł do służby w 1981. CH-53E jest w stanie udźwignąć wszystkie statki powietrzne w służbie USMC (z wyjątkiem C-130), na zewnętrznym podwieszeniu przenosi więc m.in. uszkodzone śmigłowce oraz działa. Opracowywany jest wariant CH-53K z nowymi silnikami, powiększoną kabiną i kompozytowymi wirnikami.

W 1991 CH-53E ewakuowały personel ambasady USA w Mogadiszu, w 1995 podjęły pilota zestrzelonego nad Bośnią, od 2001 intensywnie używane podczas operacji w Afganistanie i Iraku do zadań zaopatrzeniowych. Od 1984 utracono łącznie 13 amerykańskich CH-53E i 7 MH-53E oraz jeden japoński MH-53E, problemy powodował też dodatkowy silnik nr 2. Godzina lotu śmigłowca kosztuje 20 000 USD i wymaga 44 roboczogodzin obsługi.

Wersje edytuj

  • YCH-53E – prototyp oblatany w 1974
  • CH-53E Super Stallion – wersja transportowy dla USMC, 177 sztuk
  • MH-53E Sea Dragon – wersja zwalczania min dla US Navy, oblatany w 1981, w służbie od 1986, 46 sztuk
  • S-80-M-1 – oznaczenie MH-53E dla Japonii, 11 sztuk
  • CH-53K King Stallion – nowa wersja dla USMC, oblatana 27 października 2015, planowany zakup od 156 do 227 sztuk

Użytkownicy edytuj

  Japonia
  Stany Zjednoczone
 
CH-53E z widocznym trzecim silnikiem.
 
MH-53E różni się od CH-53E większymi sponsonami.
 
MH-53E w barwach JMSDF.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Podobnie jest z maszyną AgustaWestland AW101. W: Ryszard Witkowski. Dzieje śmigłowca. Echo Oficyna Wydawnicza 2005 r

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sikorsky_CH-53E_Super_Stallion&oldid=70650892”