Sliač
Sliač – miasto i uzdrowisko w środkowej Słowacji w kraju bańskobystrzyckim w powiecie Zwoleń w dolinie rzeki Hron, na południowy wschód od Bańskiej Bystrzycy, liczące około 5,1 tys. mieszkańców (2011).
 Rzymskokatolicki kościół pw. św. Mikołaja | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Burmistrz |
Daniel Dunčko[1] | ||
| Powierzchnia |
39,83[2] km² | ||
| Wysokość |
329[3] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
+421 45[3] | ||
| Kod pocztowy |
962 31[3] | ||
| Tablice rejestracyjne |
ZV | ||
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
 48°36′43″N 19°08′37″E/48,611944 19,143611
| |||
| Strona internetowa | |||
Części miasta edytuj
Miasto składa się z następujących dzielnic:
Historia edytuj
W oparciu o badania archeologiczne można stwierdzić, że tereny dzisiejszego miasta były zamieszkiwane już ok. 2 tys. lat p.n.e. Pierwsze pisemne wzmianki o Sliaču pochodzą z roku 1243 lub 1244. Wtedy to król Węgier Bela IV podniósł niedaleki Zwoleń do rangi wolnego miasta królewskiego, i w tym dokumencie, przy okazji opisu granic miejskich, wspomniano o źródłach leczniczych w okolicy. Najstarszymi były osady Hájniky i Rybáre, w których osiedlono strażników leśnych („gajowych”) i rybaków w służbach zwoleńskiego zamku.
Od XVII w. miasto rozwijało się już głównie dzięki źródłom mineralnym, do których zjeżdżało coraz więcej gości. Szczególnie dotyczyło to XIX w., a po dłuższej przerwie również okresu 1928–1939.
Uzdrowisko Sliač edytuj
Miasto jest znane głównie z uwagi na uzdrowisko z ciepłymi źródłami mineralnymi (temperatura do 33°).
Zabytki edytuj
Najcenniejszym obiektem zabytkowym w mieście jest murowany kościół pod wezwaniem św. Mikołaja z końca XIII lub początków XIV w. w dzielnicy Hájniky. Pierwotnie wczesnogotycki, był później kilkakrotnie przebudowywany i odnawiany. Aktualna dekoracja malarska w jego wnętrzu jest dziełem znanego malarza Jozefa Hanuli. Pozostałości innej gotyckiej świątyni odkryli archeolodzy w 2011 r. w dzielnicy Sampor.
Interesujące są niektóre budynki uzdrowiskowe reprezentujące późny modernizm, zwłaszcza pawilony, którymi obudowano źródła mineralne, tworzące spójny zespół dobrej uzdrowiskowej architektury modernistycznej, skomponowanej z otaczającym ją parkiem leśnym.
W mieście znajdują się pomniki ofiar zarówno I, jak i II wojny światowej, a także pomnik lotników.
Lotnisko Sliač edytuj
W Sliaču znajduje się lotnisko i port lotniczy, obsługujące pobliskie miasta: Bańską Bystrzycę i Zwoleń. Pod historyczną nazwą Tri Duby odegrało niezmiernie ważną rolę w słowackim powstaniu narodowym w 1944 r., kiedy to przez kilka tygodni stanowiło jedyną drogę łączności z zapleczem frontu wschodniego.
Po II wojnie światowej przez długi czas było jedynie lotniskiem wojskowym. Po ponaddwuletniej przebudowie od 16 czerwca 2011 r. pełni także funkcje cywilnego portu lotniczego.
Przypisy edytuj
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-24]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 39,83S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.