Socjalizm z katedry

Socjalizm z katedry (niem. Kathedersozialismus) – ironiczne określenie poglądów grupy niemieckich intelektualistów, uczestników kongresu w Eisenach w 1872 r.

Charakterystyka

Postulowali oni przeprowadzenie przez państwo niemieckie reform, zmierzających do poprawy sytuacji ekonomicznej robotników, np. ustawodawstwa ubezpieczeniowego. Dzięki temu – jak głosili – łagodzono by konflikty klasowe i nie dopuszczano do wybuchu rewolucji społecznej. Dla propagowania swoich tez utworzyli Verein für Socialpolitik (Związek Polityki Społecznej).

Jednym ze znanych przedstawicieli „socjalizmu z katedry” był Rudolf von Gneist. Oprócz niego określano tak: Gustava von Schmollera, Hansa Delbrücka, Lujo Brentano, Wernera Sombarta i Adolfa Wagnera.

Określenie Oppenheima było ironiczne, ponieważ tak opisani przez niego naukowcy nie byli żadnymi socjalistami, ale zwolennikami państwa liberalnego, stojącego na straży własności prywatnej.

Fryderyk Engels krytykował ich jako „filantropijnych wulgarnych ekonomistów” i „apologetów Bismarcka”.

Zobacz też

• Prawo Wagnera

Bibliografia

• Elżbieta Kundera, Doktryna „socjalistów z katedry” (1872 – 1918), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1996.
• Nowa Encyklopedia Powszechna PWN, t. 5, wyd. 1996.