Správčice
Správčice (niem. Sprawtschitz) - część hradeckiej dzielnicy Věkoše, która jest położona po lewej stronie Łaby.
 Rzeźba św. Jana Nepomucena | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Wysokość |
245 m n.p.m. |
| Kod pocztowy |
500 02 |
| Tablice rejestracyjne |
H |
Położenie na mapie Hradec Králové  | |
Położenie na mapie Czech  | |
Położenie na mapie kraju hradeckiego  | |
 50°15′09″N 15°50′07″E/50,252500 15,835278
| |
Geografia i przyroda edytuj
Położenie edytuj
Správčice są położone na obszarze Kotliny Czeskiej, po lewej stronie rzeki Łaby. Część jej dawnego obszaru należy dzisiaj do miejscowości Předměřice nad Labem, a na terenie kolejnej części jest byłe lotnisko wojskowe. Ich współrzędne geograficzne: 50° 15' 9.189" długości geograficznej wschodniej oraz 15° 50' 7.084" szerokości geograficznej północnej (budynek byłej fermy).
Hydrologia edytuj
Správčice leżą w dorzeczu Łaby i w ich okolicy znajduje się kilka stawów (Správčický písník, Ornstova jezera, Písník pod Ornstovými jezery), które przyciągają wielu wędkarzy, ale również pływaków, nurków oraz żeglarzy.
Geologia edytuj
Pagórkowaty teren składający się z wapiennych mułowców i iłowców z wkładkami margli santonu i koniaku, które są w dużej mierze pokryte osadami czwartorzędowymi, głównie z okresu holocenu w północnej części, przy stawie Správčickim (pozostałość po byłej kopalni piasku).
Fauna i flora edytuj
Lokalna fauna i flora składa się z typowych gatunków Europy Środkowej. Reprezentowana zwłaszcza przez rośliny i zwierzęta lasów łęgowych, które mieszają się z dęąbrowami (tzw. Dotřelův háj).
Ochrona przyrody edytuj
W Správčicach nie znajdują się obszary chronione.
Demografia edytuj
Liczba ludności edytuj
| Rok | 1869 | 1910 |
|---|---|---|
| Liczba ludności | 86 | 62 |
Źródło: Seznam míst v království Českém. Sestaven na základě úředních dat k rozkazu c.k. místodržitelství, Praha 1879 oraz 1913
Historia edytuj
Początki Správčic sięgają bardzo dawnych wieków. Potwierdzają to odkryte szczątki prehistorycznej osady kultury łużyckiej przy drodze do Předměřic, w latach 1880 i 1893, do których zostały dodane rzeczy znalezione na polach użytkowanych przez rodzinę Píšów[1] w latach osiemdziesiątych oraz dziewięćdziesiątych XIX w. Do kolejnych odkryć doszło w latach 1923-1924, podczas budowy drogi powiatowej (4 groby z młodszej epoki brązu)[2].
Ale pierwsza pisemna wzmianka o Správčicach pojawia się dopiero w 1816 r. Miejscowość ta zawsze była związana z życiem politycznym, społecznym i kulturalnym miejscowości w okolicy, zwłaszcza Věkoš, do których została w 1850 r. dołączona jako osiedle. Dzieci chodziły do szkoły najpierw do Pouchov, a potem do Věkoš.
Osiedle również nie uniknęło zniszczeń w czasie wojny austriacko-pruskiej 1866. W lipcu 1866 r. tędy przeszła druga dywizja jazdy lekkiej pod dowództwem księcia Taxisa[3].
Pod koniec XIX w. często przebywał na miejscowym gospodarstwie rolnym polityk, ekonomista oraz prawnik JUDr. Josef Kaizl[4], w latach 1898-1899 pierwszy czeski minister finansów w rządzie Austro-Węgier. Správčice były także celem wielu podróży, odbyło się tutaj kilka koncertów oraz zebrań, nie tylko politycznych (ogród V. Ornsta). Od końca lat dwudziestych XX w., w pobliżu odbyło się w związku z istnieniem lotniska kilka wypadków lotniczych, np. w 1935 r.[5]. Do 1930 r. Správčice były osiedlem Věkoš. Potem stały się osiedlem Hradca Králové (1930-1950). Po oddzieleniu Věkoš od miasta zostały częścią tej miejscowości. W 1961 r. doszło do połączenia Věkoš oraz Pouchova i w tej wspólnocie Správčice zostały do 1971 r., gdy Pouchov wraz z Věkošami oraz Správčicami stał się częścią miasta Hradec Králové.
Zabytki edytuj
- Rzeźba św. Jana Nepomucena
- Kapliczka św. Wacława na polach między gruntami w kierunku Ruseku (tzw. „Píšovka“, nazwa pochodziła od ówczesnych właścicieli miejscowego majątku, już nie istnieje wraz z 100-letnią lipą)
Przemysł edytuj
Dziś już nie istnieje. Wcześniej Správčice znane dzięki kowalsko-kołodziejskiemu oraz ślusarskiemu warsztatowi Václava Valáška, który został założony w 1830 r.[6] W okresie rozkwitu zatrudniał on około 40 robotników. Miał jednak kłopoty i 21 listopada 1896 wraz z całą rodziną zniknął bez śladu[7]. Ludzie obawiali się o jego los, na szczęście początkiem grudnia tego roku sam wrócił do domu[8].
Rolnictwo edytuj
Rolnictwo ma tutaj wielowiekową tradycję. Lokalna posiadłość ziemska zawsze była w centrum wszystkich zdarzeń. Reżim komunistyczny jednak przyniósł spadek w postaci działalności Państwowego Gospodarstwa Rolnego i dzisiaj tu jest tylko spółka akcyjna Agropodnik Hradec Králové, która oferuje sprzedaż nawozów, ekspertyzy w zakresie stosowania nawozów, produkcję nawozu roślinnego, transport materiałów oraz zbiór produktów rolnych.
Przypisy edytuj
- ↑ Gazeta Posel z Prahy, 15 lipca 1880
- ↑ Gazeta Lidové noviny, 17. września 1924
- ↑ Otakar Jedlička, Boje v Čechách a na Moravě za války roku 1866. Bitva u Králové Hradce, Pardubice 1883
- ↑ Gazeta Moravská orlice, 10. października 1899
- ↑ Gazeta Národní politika, 22 marca 1935
- ↑ Josef Fořt, Hlavní katalog. Všeobecná zemská výstava 1891 v Praze k oslavě jubilea první průmyslové výstavy 1791 v Praze, Praha 1891
- ↑ Gazeta Národní politika, 28 listopada 1896
- ↑ Gazeta Národní listy, 4 grudnia 1896