Stan sprawności

wyrażona liczbowa ocena zdolności chorego do wykonywania codziennych czynności

Stan sprawności, PS (ang. performance status) – miara prezentowanej zdolności chorego do podejmowania codziennych czynności i samodzielnego funkcjonowania[1][2][3][4][5]. Stanowi niezależny element oceny wpływu choroby na jakość życia chorego oraz jest ważnym ogólnym czynnikiem rokowniczym w wielu chorobach nowotworowych i nienowotworowych[1][6]. Stan sprawności jest istotnym elementem oceny skuteczności leczenia[6].

Skale stosowane w ocenie stanu sprawności edytuj

Skala WHO/ECOG edytuj

Osobny artykuł: Skala ECOG.
Skala według ECOG/WHO[7]
Stopień sprawności Opis
0 Prawidłowa sprawność, zdolność do samodzielnego wykonywania codziennych czynności bez ograniczeń
1 Obecność objawów choroby, możliwość chodzenia i wykonywania lekkiej pracy
2 Zdolność do wykonywania czynności osobistych, niezdolność do pracy, konieczność spędzania w łóżku mniej niż połowy dnia
3 Ograniczona zdolność wykonywania czynności osobistych, konieczność spędzania w łóżku ponad połowy dnia
4 Konieczność spędzania w łóżku całego dnia, konieczność stałej opieki z powodu choroby
5 Zgon

Skala Karnofsky’ego edytuj

Osobny artykuł: Skala Karnofsky’ego.
Skala sprawności według Karnofsky’ego[7]
Stopień sprawności Opis
100 Stan prawidłowej aktywności, nieobecność objawów choroby
90 Stan prawidłowej aktywności, obecność niewielkich dolegliwości i objawów choroby
80 Stan niemal pełnej aktywności (wymaga pewnego wysiłku), obecność niewielkich dolegliwości i objawów choroby
70 Stan niemożności wykonywania pracy lub normalnej aktywności, zachowana zdolność do samoobsługi
60 Stan wymagający okresowej pomocy, przy zachowanej zdolności do realizowania większości codziennych potrzeb
50 Stan wymagający częstej opieki i częstych interwencji medycznych
40 Stan niewydolności i konieczność szczególnej opieki
30 Stan poważnej niewydolności, konieczność hospitalizacji przy braku bezpośredniego zagrożenia życia
20 Stan poważnej choroby, bezwzględna konieczność hospitalizacji i prowadzenia leczenia wspomagającego
10 Stan gwałtownego narastania zagrożenia życia
0 Zgon

Skala Lansky’ego edytuj

Osobny artykuł: Skala Lansky’ego.
Skala pediatryczna Lansky’ego[8]
Stopień sprawności Opis
100 Pełna aktywność, prawidłowa sprawność
90 Niewielkie ograniczenie przy nasilonym wysiłku fizycznym
80 Aktywny, ale szybciej niż zwykle się męczy
70 Większe ograniczenie i skrócenie aktywnego wysiłku fizycznego
60 Aktywność fizyczna jest minimalna, chory preferuje czynności wymagające umiarkowanego wysiłku
50 Przez większość czasu leży, ale ubiera się samodzielnie, nie uczestniczy w aktywnych czynnościach, uczestniczy w spokojnych czynnościach
40 Większość czasu spędza w łóżku, uczestniczy w spokojnych czynnościach
30 Nie może opuścić łóżka, wymaga pomocy również w spokojnych czynnościach
20 Często śpi, aktywność jest bardzo ograniczona do biernych czynności
10 Nie opuszcza łóżka, nie uczestniczy w żadnych czynnościach
0 Zgon

Porównanie skal oceniających sprawność edytuj

Porównanie skali Karnofsky’ego i ECOG/WHO[9][10]
Skala Karnofsky’ego 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
Skala ECOG/WHO 0 1 1 2 2 3 3 4 4 4 5

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Eduardo D. Bruera, Russell K. Portenoy: Cancer Pain: Assessment and Management. Cambridge University Press, 2009, s. 400. ISBN 978-1-139-48337-7.
  2. Michael J. Fisch, Eduardo Bruera: Handbook of Advanced Cancer Care. Cambridge University Press, 2003, s. 17. ISBN 978-0-521-01043-6.
  3. Roland T. Skeel: Handbook of Cancer Chemotherapy. Lippincott Williams & Wilkins, 2007, s. 34. ISBN 978-0-7817-6531-2.
  4. Rafał Stec, Aleksandra Semeniuk-Wojtaś: Onkologia. Leksykon pojęć medycznych. AsteriaMed, 2016. ISBN 978-83-65515-01-8.
  5. performance statu. [dostęp 2017-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  6. a b Paul Glare, Nicholas A. Christakis: Prognosis in Advanced Cancer. OUP Oxford, 2008, s. 27. ISBN 978-0-19-853022-0.
  7. a b Maciej Krzakowski, Piotr Potemski, Krzysztof Warzocha, Pior Wysocki: Onkologia kliniczna. T. I. Via Medica, 2015, s. 450. ISBN 978-83-7599-796-5.
  8. S. B. Lansky, M. A. List, L. L. Lansky, C. Ritter-Sterr i inni. The measurement of performance in childhood cancer patients. „Cancer”. 60 (7), s. 1651-1656, 1987. PMID: 3621134. 
  9. ESMO: Performance Scales: Karnofsky & ECOG Scores. [dostęp 2017-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  10. M. M. Oken, R. H. Creech, D. C. Tormey, J. Horton i inni. Toxicity and response criteria of the Eastern Cooperative Oncology Group. „Am J Clin Oncol”. 5 (6), s. 649-655, 1982. PMID: 7165009.