Straße des 17. Juni

ulica w Berlinie

Straße des 17. Juni („Ulica 17 Czerwca”) – ulica w Berlinie na terenie dzielnic Tiergarten i Charlottenburg. Jest częścią osi wschód-zachód tego miasta, a także dróg krajowych: B2 i B5[1]. Stanowi również główną berlińską arterię komunikacyjną, atrakcję turystyczną oraz miejsce organizacji różnych wydarzeń[2].

ulica Straße des 17. Juni
Tiergarten, Charlottenburg
Ilustracja
Widok z Siegessäule na odcinek ulicy biegnący w stronę Bramy Brandenburskiej
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Berlin

Miejscowość

Berlin

Długość

około 3,5 km

Przebieg
światła ↑ Platz des 18. März / ← Eberstraße →
Kleine Querallee
światła Yitzhak-Rabin-Straße
← Große Querallee
Ahornallee
Buchenallee
Rüsternallee
Bellevueallee
Kastanienallee
światła Großer Stern[a]
światła Klopstockstraße
S-Bahn w Berlinie
światła Bachstraße
światła Salzufer
Charlottenburger Brücke nad Landwehrkanal
światła ← Einsteinufer / Müller-Breslau-Straße →
światła Ernst-Reuter-Platz[b]
Położenie na mapie Berlina
Mapa konturowa Berlina, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Straße des 17. Juni”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Straße des 17. Juni”
Ziemia52°30′51,0″N 13°21′02,0″E/52,514167 13,350556

Opis i przebieg edytuj

Ulica Straße des 17. Juni ma około 3,5 km długości i 85 m szerokości[2]. Stanowi przedłużenie alei Unter den Linden. Jest przeznaczona dla ruchu pieszego, rowerowego i samochodowego[1]. Ma sześć pasów ruchu i jeden pas środkowy, na którego części, podobnie jak na obrzeżach ulicy są ulokowane miejsca parkingowe[3]. Po Straße des 17. Juni kursują autobusy następujących linii: X9, M41, M45, 100, 106, 187 i 245[4]. W pobliżu ulicy znajdują się ponadto przystanki metra: Ernst-Reuter-Platz, Brandenburger Tor i Hansaplatz, a także kolei S-Bahn: Berlin Tiergarten i Berlin Brandenburger Tor[4][3].

Ulica rozpoczyna się przy położonym po tylnej stronie Bramy Brandenburskiej placu Platz des 18. März, skąd biegnie przez park Großer Tiergarten do placu Großer Stern, który leży dokładnie na jej środku[3][1][2]. Na tym odcinku krzyżuje się tylko z ulicą Yitzhak-Rabin-Straße, przechodzącą w miejscu skrzyżowania w tunel[1]. Od placu Großer Stern, który stanowi również skrzyżowanie o ruchu okrężnym z ulicami Hofjägerallee, Spreeweg i Altonaer Straße, biegnie dalej, krzyżując się od strony północnej z ulicami Klopstockstraße, Bachstraße i Salzufer, do przerzuconego nad stanowiącym granicę między dzielnicami Tiergarten i Charlottenburg kanałem Landwehrkanal mostu Charlottenburger Brücke, po czym nieco dalej krzyżuje się od strony północnej z ulicą Einsteinufer oraz od strony południowej z ulicą Müller-Breslau-Straße[1][3]. Następnie już bez żadnego skrzyżowania przebiega przez kampus Berlińskiego Uniwersytetu Technicznego, po czym kończy się na placu Ernst-Reuter-Platz[1][3].

Historia edytuj

 
Ulica podczas prac związanych z kładzeniem asfaltu w 1938 roku
 
Ulica w 1988 roku – widok na Bramę Brandenburską

Ulica została wytyczona w 1697 roku z inicjatywy brandenburskiego elektora Fryderyka III jako drogowe połączenie pomiędzy zamkiem berlińskim a Pałacem Charlottenburg[1][3]. W okresie od 1705 do 1799 roku wobec ulicy stosowano nazwy Allee nach Berlin i Chaussee nach Berlin[5]. W późniejszych czasach odcinek ulicy biegnący od Bramy Brandenburskiej do obszaru, na którym w 1885 roku oddano do użytku przystanek Berlin Tiergarten nazwano Charlottenburger Chaussee, zaś odcinek położony między tym obszarem a dzisiejszym placem Ernst-Reuter-Platz dostał nazwę Berliner Straße[2][6]. W połowie XVIII wieku przeprowadzono rozbudowę ulicy[5].

Od 1820 roku ulica była miejscem uruchamiania czołowych innowacji w dziedzinie drogownictwa: autobusów i tramwajów konnych, ponadto w 1897 roku wprowadzono na niej tramwaje elektryczne z zasilaniem akumulatorowym[2][5].

W czasach rządów nazistowskich w związku z realizacją Planu Germania ulicę poddano przebudowie na reprezentacyjną aleję stanowiącą część osi wschód-zachód Berlina[2][3]. Zyskała ona wtedy swoją obecną szerokość wynoszącą 85 m[5]. W latach 1935–1945 oficjalną nazwą ulicy była Ost-West-Achse (pol. „Oś wschód-zachód”)[7]. Później używano jej historycznego nazewnictwa[2].

Od kwietnia 1945 roku przez następnych kilka miesięcy ulica była użytkowana jako lotnisko[5]. 11 listopada tego roku, przy położonym w dzielnicy Tiergarten odcinku ulicy odbyło się odsłonięcie Pomnika Żołnierzy Radzieckich, poległych podczas związanej z II wojną światową operacji berlińskiej[8].

22 czerwca 1953 roku na mocy uchwały Senatu Berlina Zachodniego odcinkowi ulicy położonemu między Bramą Brandenburską a przystankiem Berlin Tiergarten nadano nazwę Straße des 17. Juni w celu upamiętnienia powstania w Niemieckiej Republice Demokratycznej, które miało miejsce pięć dni wcześniej[3][9]. 3 listopada tego roku nazwę tę otrzymała również pozostała część ulicy[4].

Wydarzenia związane z ulicą edytuj

 
Fanmeile w 2006 roku

Do 1989 roku na Straße des 17. Juni odbywały się defilady wojsk zachodnich państw alianckich[5].

Przy położonym w dzielnicy Charlottenburg odcinku ulicy w każdy weekend od 1978 roku odbywa się popularny wśród turystów pchli targ, na którym można nabyć m.in. wyroby rzemiosła artystycznego[10][2].

Od 1987 roku na ulicy jest urządzany start Maratonu Berlińskiego[11].

Od czasu przemian politycznych w 1989 roku na Straße des 17. Juni w pobliżu Bramy Brandenburskiej są organizowane obchody Sylwestra[12][2].

W latach 1996–2006 ulica była miejscem organizacji festiwalu Love Parade[2]. 2 lipca 2005 roku urządzono na niej koncert Live 8[13][14].

W 2006 roku na części ulicy między Bramą Brandenburską a Siegessäule zorganizowano tzw. Fanmeile (pol. „Mila fanów”) – strefę, w której zgromadzona publiczność na jedenastu telebimach mogła oglądać transmisję meczów piłkarskich mistrzostw świata w Niemczech[15]. Podczas trwania tych mistrzostw Fanmeile odwiedziło około dziesięciu milionów ludzi z całego świata, co przyczyniło się do tego, że od tamtej pory jest ona regularnie organizowana przy okazji innych ważnych piłkarskich imprez[15][2].

Uwagi edytuj

  1. Na rondzie/placu krzyżują się ulice Altonaer Straße, Spreeweg, Straße des 17. Juni i Hofjägerallee
  2. Na rondzie/placu krzyżują się ulice Straße des 17. Juni, Hardenbergstraße, Bismarckstraße, Otto-Suhr-Allee i Marchstraße

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g Strasse des 17. Juni in Berlin. berlinstadtservice.de. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  2. a b c d e f g h i j k Klaus Lüber: Berlins Partymeile mit Geschichte. deutschland.de, 2018-06-14. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  3. a b c d e f g h Straße des 17. Juni. [w:] Sehenswürdigkeiten [on-line]. metropolen.de. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  4. a b c Straße des 17. Juni. [w:] Straßenverzeichnis [on-line]. berlin.kauperts.de. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  5. a b c d e f Straße des 17. Juni. dertiergarten.de. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  6. Das Tor der Hauptstädter zu ihrem zweitgrößten Park ist der S-Bahnhof Tiergarten. Bei sonnigem Wetter wird der Bahnhof an der Parkanlage zur Flaniermeile.. qiez.de, 2011-12-28. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  7. Bildergalerie: Die Geschichte der Straße des 17. Juni. [w:] Berlin [on-line]. tagesspiegel.de, 2013-06-15. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  8. Sowjetisches Ehrenmal Tiergarten. [w:] NS-Gedenkorte [on-line]. visitberlin.de. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  9. Stefanie Wahl: Die Reaktion des Westens. [w:] Geschichte [on-line]. bpb.de, 2013-05-17. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  10. TRÖDELMARKT. [w:] Trödelmarkt [on-line]. berlinertroedelmarkt.com. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  11. Nicholas Adjouri, Petr Stastny: Sport-Branding: Mit Sport-Sponsoring zum Markenerfolg. [w:] Die Geschichte des Berlin-Marathon [on-line]. books.google.pl, 2015. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  12. Berlin feiert am Brandenburger Tor ins neue Jahr 2013. [w:] Lifestyle [on-line]. morgenpost.de, 2012-12-31. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  13. Christian Biadacz: Berlin und weltweit; Live 8; Berlin, Straße des 17. Juni; 02.07.2005. gaesteliste.de. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  14. Live 8 von Tokio über Berlin bis Toronto. [w:] Musik [on-line]. rp-online.de, 2005-07-02. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).
  15. a b Fanmeile am Brandenburger Tor. wohlthat-entertainment.de. [dostęp 2019-05-22]. (niem.).

Linki zewnętrzne edytuj