Strefa klimatyczna – obszar Ziemi, przyjmujący zazwyczaj postać równoleżnikowego pasa, w obrębie którego podobny przebieg mają elementy klimatu wybrane jako podstawa wydzielenia strefy (najczęściej temperatura powietrza, opad, ciśnienia atmosferyczne).

Klimat definiowany jest jako przeciętny stan przyrody (fizyczny stan troposfery w danym miejscu i czasie) i poszczególnych jej składników, ustalony na podstawie wieloletnich obserwacji. Badania prowadzone przez klimatologów pozwoliły na dokonanie klasyfikacji warunków klimatycznych występujących na Ziemi. Najczęstszym kryterium podziału klimatów Ziemi na strefy klimatyczne jest ilość promieniowania słonecznego docierająca do powierzchni Ziemi. Jej bezpośrednim wyrazem jest zróżnicowanie temperatury powietrza, a pośrednim także intensywność wymiany wilgoci między powierzchnią Ziemi a atmosferą. Wielkość promieniowania słonecznego uzależniona jest przede wszystkim od szerokości geograficznej, dlatego też klimat Ziemi cechuje strefowość. Przebieg stref klimatycznych modyfikowany jest głównie przez geograficzne, astrefowe czynniki klimatotwórcze. W zależności od przyjętych kryteriów wydziela się kilka stref klimatycznych Ziemi, np. takich jak: równikowa, zwrotnikowa, podzwrotnikowa, umiarkowana ciepła, umiarkowana chłodna, okołobiegunowa. Podział na strefy klimatyczne nakłada się na podział na typy klimatu, co skutkuje wydzielaniem mniejszych jednostek.

Klasyfikacja Okołowicza edytuj

 
Diagram klimatyczny dla Iquitos (Peru) - klimat równikowy lub deszczowy
 
Diagram klimatyczny dla Limy (Peru) - klimat zwrotnikowy
 
Diagram klimatyczny dla Buenos Aires (Argentyna) - klimat podzwrotnikowy
 
Diagram klimatyczny dla Krakowa (Polska) - klimat umiarkowany

W systemie Wincentego Okołowicza wyróżniane są następujące strefy i typy klimatu:

Klasyfikacja Köppena edytuj

 
Strefy klimatyczne świata według Köppena

Opracowana przez niemieckiego klimatologa Wladimira Köppena w 1900 roku. Twórca oparł swój podział na średnich miesięcznych temperaturach oraz wielkości i rozkładzie opadów rocznych, w nawiązaniu do szerokości geograficznej[1][2]. Jest to najpowszechniej stosowany system klasyfikacji[3]. Köppen wydzielił 5 stref klimatycznych i 11 typów.

Klasyfikacja Alisowa edytuj

Podstawą klasyfikacji radzieckiego klimatologa były masy powietrza panujące nad danym obszarem w poszczególnych półroczach. Wyróżnił tym samym 7 stref klimatycznych[4]:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Michael Pidwirny: Köppen Climate Classification System. The Encyclopedia of Earth. [dostęp 2014-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  2. Koppen climate classification, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-11-16] (ang.).
  3. Climate Classification and Climatic Regions of the World. PhysicalGeography. [dostęp 2014-11-16]. (ang.).
  4. klimat, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2010-03-17].