9K32 Strieła-2 (Strzała-2) (ros. 9К32 Стрела-2, kod NATO SA-7A Grail) – radziecki ręczny przeciwlotniczy pocisk rakietowy klasy „ziemia-powietrze” i „woda-powietrze”, używany w wojskach Układu Warszawskiego od roku 1968. Radzieckie oznaczenie wojskowe zestawu według GRAU to 9K32, a samego pocisku – 9M32. Nazwa Strieła-2 funkcjonuje też w angielskiej transkrypcji Strela-2, a w Polsce była przyjęta na uzbrojenie i produkowana pod przetłumaczoną nazwą Strzała-2.

Strzała-2
Żołnierz ze Strzałą-2M
Polski żołnierz ze Strzałą w 2008

Strieła-2M edytuj

Strieła-2M (kod NATO SA-7B radzieckie oznaczenie pocisku 9M32M) to wprowadzona do użytku w roku 1972 zmodernizowana wersja pocisku Strieła-2.

Rakieta ta została przyjęta na wyposażenie Wojsk Lądowych i Marynarki Wojennej. Była produkowana na licencji w Zakładach Metalowych MESKO w Skarżysku-Kamiennej (z wyjątkiem głowic samonaprowadzania i silników, których dokumentacji nie sprzedano i które były dostarczane z ZSRR)[1].

Marynarka Wojenna RP używa morskiej odmiany tego pocisku (kod NATO SA-N-5) między innymi na dozorowcu ORP Kaszub, kutrach rakietowych typu Osa (projekt 205), okrętach rakietowych typu Orkan (projekt 660/660M) i typu 1241RE, trałowcach bazowych projektu 206F oraz okrętach transportowo-minowych proj. 767 typu Lublin[2]. W wersji morskiej używana jest na poczwórnych obrotowych wyrzutniach produkcji radzieckiej MTU-4US, polskiej Fasta-4M lub NRD FAM-14[2]. Są stosowane także w polskim zestawie rakietowo-artyleryjskim ZU-23-2MR Wróbel II[2].

Do wad pocisku należy mało skuteczna głowica samonaprowadzająca, umożliwiająca praktyczne jedynie użycie przeciw celom oddalającym się[2] oraz mały ładunek bojowy, nie gwarantujący zniszczenia celu.

W 1988 roku polskie wojska lądowe miały 556 mechanizmów startowych 9P58M zestawu Strzała-2M, ponadto pewna liczba była na uzbrojeniu Wojsk Obrony Powietrznej Kraju i Marynarki Wojennej[3]. Od 1995 roku Wojska Lądowe rozpoczęły wprowadzanie na wyposażenie PPZR Grom, które do 2018 roku całkowicie zastąpiły zestawy Strzała-2M[4].

Dane techniczne edytuj

  • pułap minimalny: 50 metrów
  • pułap maksymalny: 2300 m[2]
  • zasięg minimalny: 800 m[2]
  • zasięg maksymalny: 2800 m (z przedniej półsfery) / 4200 m (z tylnej półsfery)[2]
  • długość rakiety: 1440 mm
  • średnica rakiety: 72 mm
  • masa startowa rakiety: 9,8 kg
  • masa głowicy: 1,15 kg[2]
  • masa materiału wybuchowego w głowicy: 0,37 kg[2]
  • prędkość startowa: 25 m/s
  • prędkość marszowa lotu: 500 m/s
  • maksymalna prędkość celu: 550 km/h (z przedniej półsfery) / 950 km/h (z tylnej półsfery)[2]
  • kąt widzenia głowicy: 1,5°[2]
  • kąt przeszukiwania głowicy: ±40°[2]

Zastosowanie edytuj

Debiut bojowy Strieły miał miejsce podczas starć granicznych egipsko-izraelskich w latach 1969-1970, kiedy Egipcjanie wystrzelili 99 nowo dostarczonych pocisków, uszkadzając lub zestrzeliwując 36 samolotów. Były one następnie masowo używane na Bliskim Wschodzie przez państwa arabskie. Podczas wojny wietnamskiej w latach 1972-1975 siły komunistyczne wystrzeliły 589 pocisków, uszkadzając lub niszcząc 204 amerykańskie lub południowowietnamskie samoloty lub śmigłowce[5]. Między innymi, między majem, a czerwcem 1972 roku siły Wietnamu Północnego zestrzeliły za ich pomocą pięć śmigłowców szturmowych AH-1G Cobra[6].

Afganistan edytuj

 

Podczas inwazji radzieckiej na Afganistan mudżahedini posiadali zakupione na czarnym rynku m.in. w Polsce Strzały-2. Pociski z tych sponsorowanych przez zachodnie kraje dostaw często się psuły oraz posiadały wady. ZSRR doskonale o tym wiedział, kontrolując sprzedaż i uszkadzając sprzęt. Dlatego też dostarczenie sprawnych rakiet jak Stingery było zaskoczeniem[7].

Użytkownicy edytuj

 
Niebieski - aktualni, Czerwony - byli

Aktualni użytkownicy

Byli użytkownicy

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Andrzej Kiński. Kolejne zestawy Piorun trafiły do wojska. „Wojsko i Technika”. Nr 3/2021. s. 12. ISSN 2450-1301. 
  2. a b c d e f g h i j k l Jarosław Ciślak: Polska Marynarka Wojenna 1995: okręty, samoloty i śmigłowce, uzbrojenie, organizacja. Warszawa: Lampart & Bellona, 1995, seria: Ilustrowana Encyklopedia Techniki Wojskowej, 6. ISBN 83-86776-08-0. s.225, 228
  3. Robert Rochowicz. 30 lat minęło czyli Wojsko Polskie w 1989 roku. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 6/2019, s. 92, czerwiec 2019. Warszawa: Magnum X. 
  4. Dwie dekady w NATO. Modernizacja techniczna Sił Zbrojnych RP [3] - Magnum-x [online], www.magnum-x.pl [dostęp 2019-10-22].
  5. "Raport - Wojsko Technika Obronność" nr 05/2004
  6. Jonathan Bernstein: US Army AH-1 Cobra units in Vietnam. Oxford: Osprey Publishing, 2003, s. 82, seria: Osprey Combat Aircrfat. 41. ISBN 1-84176-606-2. (ang.).
  7. "Drogi terroru(odc.1)" Planete, wyemitowany 1 czerwca 2012 roku
  8. Mongolian Army | Mongolian Soldiers training in Alaska with … | Flickr [online], www.flickr.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  9. Defense & Security Intelligence & Analysis: IHS Jane's | IHS. Janes.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-15)]. (ang.).
  10. Military Balance 2017
  11. Белоруссия полностью утилизировала ПЗРК "Стрела-2М" — ОРУЖИЕ РОССИИ, Информационное агентство. Arms-expo.ru. [dostęp 2017-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)]. (ang.).
  12. Belarus scraps obsolete portable air defense systems | World | RIA Novosti. En.rian.ru. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj