Svidník
Svidník – miasto powiatowe we wschodniej Słowacji, w kraju preszowskim, w historycznym regionie Szarysz (Šariš).
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Powiat | |||||
| Burmistrz |
Ján Holodňák[1] | ||||
| Powierzchnia |
20,20[2] km² | ||||
| Wysokość |
230[potrzebny przypis] m n.p.m. | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||||
| Nr kierunkowy |
054 | ||||
| Kod pocztowy |
089 01 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
SK | ||||
Położenie na mapie kraju preszowskiego  | |||||
Położenie na mapie Słowacji  | |||||
| 49°18′20″N 21°34′04″E/49,305556 21,567778 | |||||
| Strona internetowa | |||||
.jpg)
Położenie edytuj
Svidník leży na wysokości 230 m n.p.m., w północnej części Pogórza Ondawskiego, u ujścia rzeczki Ladomírka do rzeki Ondawa. W 2011 roku liczba mieszkańców miasta wynosiła 11 721 osób, powierzchnia – 20,20 km².
Przez Svidník przebiega droga krajowa nr 21 (międzynarodowa E371) z przejścia granicznego Vyšný Komárnik – Barwinek do Preszowa. Miasto ma obwodnicę w standardzie jednojezdniowej drogi ekspresowej, która wyprowadziła ruch tranzytowy z centrum miasta. Z drogą nr 73 łączy się w mieście droga krajowa nr 77, biegnąca z Bardejowa. W mieście znajduje się cywilne lotnisko z krajowym portem lotniczym, czynnym od 1990. W mieście rozwinął się przemysł spożywczy oraz odzieżowy[5].
Historia edytuj
Dzisiejszy Svidník powstał dopiero w 1944 z połączenia wsi Vyšný Svidník i Nižný Svidník, od stuleci leżących na transkarpackim szlaku handlowym przez Przełęcz Dukielską. Starszy ze Svidníków powstał prawdopodobnie około 1340, w czasach kolonizacji wołoskiej, jako osiedle rusińskie. Pierwsza pisemna wzmianka o wsi Svidník pochodzi z 1355, a na początku XV wieku wspomina się już o dwóch wsiach Svidník.
W 1370 włości svidníckie przypadły Piotrowi Cudarowi, który przyłączył je do majątku Makovica. Po Cudarach ziemiami tymi władały rody Erdődy i Szirmai. Pod koniec XV wieku Svidník został zniszczony przez wojska polskie w czasie wojen polsko-węgierskich. W II połowie XVIII wieku Svidník stał się siedzibą powiatu w komitacie Saros. Na początku XIX wieku przez miasto kilkakrotnie przechodziły rosyjskie wojska interweniujące w Zachodniej Europie. XIX wiek był okresem upadku gospodarczego miasta i okolic, który zaowocował intensywną emigracją w inne regiony Słowacji i za granicę. Pod koniec wieku okolice nawiedziła w dodatku epidemia cholery. W 1910 Svidník zamieszkiwało 685 osób, w tym 407 Rusinów, 113 Niemców i 107 Węgrów. Svidník został poważnie zniszczony w obu wojnach światowych. W 1948 połączone wioski miały 1037 mieszkańców. Po wojnie Svidník przeżył okres gwałtownego rozwoju – budowy osiedli mieszkaniowych i zakładów przemysłowych – mimo tego nadal był silny ruch migracyjny w inne regiony Słowacji.
-
Centrum -
Skansen kultury łemkowskiej -
Pomnik, pamiątka bitwy dukielskiej
.jpg)
Svidník jest ośrodkiem kultury rusińskiej. W okresie międzywojennym Rusini stanowili 61% mieszkańców Vyšnego Svidníka i 85% mieszkańców Nižnego Svidníka. Obecnie, według oficjalnych danych, odsetek ludności rusińskiej w mieście i okolicach wynosi 12%. W mieście działa państwowe muzeum kultury rusińsko-ukraińskiej ze skansenem miejscowego budownictwa ludowego, od 1956 odbywają się doroczne festiwale kultury rusińsko-ukraińskiej.
Poza wspomnianym muzeum rusińskim w mieście znajduje się także muzeum wojenne, upamiętniające zmagania I i II wojny światowej na terenach wschodniej Słowacji, w szczególności operację dukielską, oraz Galéria Dezidera Millyho – zbiór ikon ze wschodniosłowackich cerkwi. Atrakcjami Svidníka są cerkwie – prawosławna i greckokatolicka – o ciekawej, nowoczesnej architekturze. We wsiach wokół miasta (Bodružal, Hunkovce, Dobroslava, Korejovce, Krajné Čierno, Ladomirová, Miroľa, Nižný Komárnik, Potoky, Príkra i Šemetkovce) znajduje się jedenaście zabytkowych drewnianych cerkwi. Miasto jest bazą turystyczną dla wycieczek w okoliczne góry (Čierna hora i Ostrý vrch).
-
-
Cerkiew prawosławna Świętej Trójcy -
Cerkiew greckokatolicka Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy
.jpg)
.jpg)
Sport edytuj
Transport edytuj
Miasta partnerskie edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-03]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 20,20S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Svidník, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-08-21].
Linki zewnętrzne edytuj
- Oficjalna strona miasta
- Mesto Svidník. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. (słow.).